Οι δημοτικές εκλογές που ολοκληρώθηκαν πριν από λίγες ημέρες στη Βουλγαρία έδειξαν νέα συγκλονιστικά επίπεδα απάθειας σχετικά με το βασικό εργαλείο με το οποίο οι πολίτες μπορούν να επηρεάσουν τις πολιτικές διαδικασίες στη χώρα - το δικαίωμά τους να ψηφίζουν σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους.

Και παρόλο που οι πολίτες σε μικρούς οικισμούς έδειξαν μεγαλύτερη αφοσίωση στην εκλογική διαδικασία, η προσέλευση στον δεύτερο γύρο στις μεγάλες πόλεις είναι ανησυχητική - στη Σόφια ψήφισε το 34,64% των ψηφοφόρων, στο Πλόβντιβ - μόνο το 24,22% και στη Βάρνα – το 30,65%.

Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα, αν. καθ. Στόιτσο Στόιτσεφ, η χαμηλή προσέλευση των ψηφοφόρων - 44,94% στον πρώτο γύρο και 36,87% στον δεύτερο γύρο σύμφωνα με τα στοιχεία της ΚΕΕ - οφείλεται στην πόλωση της κοινωνίας, η οποία δεν έχει φτάσει ακόμη στο αποκορύφωμά της, αλλά βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019:

«Η πόλωση οδήγησε σε πλήρη αντίθεση σε δύο εναλλακτικές λύσεις που αποκλείονται αμοιβαία και στην αγανάκτηση όλων των άλλων ψηφοφόρων που είναι πιο μετριοπαθείς. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι η εξαιρετικά χαμηλή προσέλευση των ψηφοφόρων. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο Βασίλ Τερζίεφ θα είναι ο δήμαρχος της Σόφιας για 4 χρόνια, ο ίδιος εξελέγη από τους μισούς περίπου από αυτούς που πήγαν να ψηφίσουν. Παρόμοια διαμόρφωση υπάρχει και σε άλλες πόλεις. Θα είναι δύσκολο για τους ίδιους τους εκλεγμένους δημάρχους να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών».

Σύμφωνα με τον Στόιτσεφ, οι βουλευτές θα πρέπει να βγάλουν το συμπέρασμά τους από τη χαμηλή προσέλευση, καθώς από αυτούς εξαρτάται να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στην εκλογική διαδικασία - να σταματήσουν να ασχολούνται με τον εκλογικό κώδικα.

«Αν κάθε προεκλογική εκστρατεία περνάει κάτω από το σημάδι μιας αλλαγής στην τεχνολογία ή στους κανόνες την τελευταία στιγμή, δεν μπορούμε να περιμένουμε ένα μεγάλο μέρος όσων έχουν δικαίωμα ψήφου να μην αμφιβάλλουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι πλαστό.»

Οι εκλογές, εκτός από ευθύνη των πολιτών, είναι και ευθύνη των πολιτικών - δήλωσε σε συνέντευξή της στη ΒΕΡ η καθ. Ντεσισλάβα Μποσνάκοβα, επικεφαλής του Τμήματος Μαζικών Επικοινωνιών του Νέου Βουλγαρικού Πανεπιστημίου.

«Κάθε εκστρατεία ενός πολιτικού πρέπει πρώτα να προτρέπει τον κόσμο να ψηφίσει γενικά. Τουλάχιστον εγώ δεν ένιωσα μια εκστρατεία προς αυτή την κατεύθυνση. Το αντίθετο - έχω την αίσθηση ότι εδώ και χρόνια όλοι εργάζονται σκόπιμα για να σκοτώσουν τη λίγη εμπιστοσύνη που έχει ο Βούλγαρος στους θεσμούς, σκότωσαν ακόμη και τη μικρή επιθυμία του κόσμου να πάει να ψηφίσει.»

Ο ψυχολόγος Δρ Πλάμεν Ντιμιτρόφ αναλύει επίσης τους λόγους της χαμηλής προσέλευσης των ψηφοφόρων. Με την μεγάλη εμπειρία του στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, που σχετίζεται με την τόνωση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στην εκλογική διαδικασία, ο Δρ Ντιμιτρόφ διεξάγει παρόμοια έρευνα στη χώρα μας από τις πρώτες δημοκρατικές εκλογές στις αρχές της δεκαετίας του 1990:

«Την εμφάνιση του όρου «σιωπηλή πλειοψηφία» την οφείλουμε στις ΗΠΑ, αλλά στη Βουλγαρία είναι ένδειξη της σιωπής που προκαλεί η πραγματικότητα στους πολίτες καθώς παρακολουθούν το τοπίο της πολιτικής μας πρακτικής» είναι πεπεισμένος ο καθηγητής.

Σύμφωνα με τον Πλάμεν Ντιμιτρόφ, η εκλογή των πολιτών δεν συνδέεται μόνο με τη ρίψη του ψηφοδελτίου στην κάλπη, αλλά και με τη μη συμμετοχή στις εκλογές, την λεγόμενη παθητική αντίσταση, η απροθυμία να υποστηρίξεις ένα σύστημα που δεν προσφέρει αυτό που περιμένεις από αυτό.

Η μη συμμετοχή στις εκλογές είναι επίσης μέρος της πολιτικής ζωής - είπε και ο κοινωνικός ψυχολόγος Νικολάι Ντιμιτρόφ, αλλά επεσήμανε μια σημαντική διαφορά στη χώρα μας:

«Στα κανονικά πολιτικά συστήματα, αυτή η πράξη γίνεται αντιληπτή ως ένας τρόπος να δείξετε στους συμμετέχοντες στις εκλογές ότι απέχετε, επειδή το αποτέλεσμα αυτής της ψηφοφορίας δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για εσάς. Στη Βουλγαρία, παρατηρούμε ότι ο ψηφοφόρος δεν βλέπει το άμεσο όφελος για τον εαυτό του που θα τον κάνει να ψηφίσει.»

Κείμενο: Ιοάν Κόλεφ

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα