Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές που συνέβησαν στη βουλγαρική οικονομία μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008 είναι ότι η οικονομική ανάπτυξη στη χώρα άρχισε να καθοδηγείται από την εξαγωγική παραγωγή. Ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεων που γίνονται στη χώρα μας είναι ακριβώς σε τέτοιες επιχειρήσεις, σε βάρος αυτών που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση.

«Είναι γνωστό ότι είμαστε μια χώρα με γηράσκοντα πληθυσμό και μικρή αγορά. Γι' αυτό οι επενδύσεις είναι λίγες και η έλλειψη κράτους δικαίου επιδεινώνει περαιτέρω την εικόνα μας» τόνισε ο οικονομολόγος Ευγκένι Κάνεφ σε συνέντευξή του στο Ράδιο Βουλγαρία. Το κακό επενδυτικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί λόγω της έλλειψης κράτους δικαίου, των κινήτρων που δίνει το κράτος σε ξένους επενδυτές και άλλους, μείωσε αυτούς τους επενδυτές στο ελάχιστο, αλλά τώρα αυτή η τάση αντιστρέφεται επειδή το γεωπολιτικό περιβάλλον έχει αλλάξει.»

Απόδειξη της θετικής αλλαγής είναι και τα στοιχεία που διαθέτει ο Βουλγαρικός Οργανισμός Επενδύσεων. Η εκτελεστική του διευθύντρια, Μίλα Νένοβα, ανέφερε ότι για την περίοδο από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2023, οι επενδύσεις ανέρχονται σε 3 δισεκατομμύρια και 100 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή 50% περισσότερα από την ίδια περίοδο της προηγούμενης χρονιάς, και το ποσό αναμένεται να αυξηθεί ακόμη και περισσότερα.

«Οι επενδύσεις γίνονται σε διάφορους τομείς, αλλά κυρίως στην παραγωγή, τη μεταποίηση, την αυτοκινητοβιομηχανία, σοβαρές επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα. Αλλά η μεγαλύτερη ανάπτυξη είναι πιθανώς στην αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία σήμερα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 10% του συνολικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας.»

Σχεδόν το 80% των ηλεκτρικών αυτοκινήτων που παράγονται στην Ευρώπη χρησιμοποιεί ανταλλακτικά που παράγονται στη χώρα μας. Παρά τα πολλά εξαρτήματα για την αυτοκινητοβιομηχανία που κατασκευάζουμε στη Βουλγαρία, η προσέλκυση μιας εταιρείας για τη συναρμολόγηση αυτοκινήτων στη χώρα μας εξακολουθεί να είναι κάτι στο οποίο εργάζεται η χώρα μας.

Η γεωπολιτική μας θέση, το χαμηλό χρέος και το αυξανόμενο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, η σταθερότητα και η καινοτομία που προσφέρουμε προσελκύουν ξένους επενδυτές:

«Η Βουλγαρία δεν είναι πλέον χώρα με φθηνό εργατικό δυναμικό. Είναι πολύ ανταγωνιστική σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχουμε ήδη πολύ εκπαιδευμένα στελέχη και το όραμά μας είναι να προσελκύσουμε επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας που είναι προσανατολισμένες στις εξαγωγές, γιατί μπορούμε να προσφέρουμε τους ανταγωνιστικούς όρους».

Η Εκτελεστική Διευθύντρια του Οργανισμού Επενδύσεων επέστησε επίσης την προσοχή σε μια, εκ πρώτης όψεως, δευτερεύουσα λεπτομέρεια των προϋποθέσεων για επενδύσεις στη χώρα μας, η οποία όμως αποδεικνύεται ότι εκτιμάται ιδιαίτερα από τους ξένους:

«Είναι επίσης σημαντικό για αυτούς ότι η Βουλγαρία είναι μια ειρηνική και ασφαλής χώρα. Φτάνουν συχνά με τις οικογένειές τους και είναι σημαντικό για αυτούς να υπάρχει καλή εκπαίδευση για τα παιδιά τους, αρκετά καλή υγειονομική περίθαλψη και υπηρεσίες.»

Η Μίλα Νένοβα πιστεύει ότι η επικρατούσα αντίληψη στην κοινωνία ότι οι ξένοι επενδυτές εξάγουν μεγάλο μέρος των κερδών τους στο εξωτερικό είναι εσφαλμένη.

«Πολλές από τις εταιρείες, ακόμα κι αν έχουν ξένα κεφάλαια, δεν έχουν την πολυτέλεια να βγάλουν όλα τα κέρδη τους στο εξωτερικό. Οι σύγχρονες τεχνολογίες απαιτούν συνεχείς επενδύσεις στην ανανέωση των δυνατοτήτων τους, επομένως ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών επενδύει σοβαρά και συνεχώς στη χώρα μας, και αυτό παρέχει ασφάλεια και ανάπτυξη για τις περιφέρειες».

Το πρόβλημα της πρόσληψης εργατικού δυναμικού και η δημογραφική κρίση στην οποία βρίσκεται η χώρα, είναι παράγοντες που γνωρίζει ο Οργανισμός, αλλά αναγνωρίζει ότι υπάρχουν καλά παραδείγματα που έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν τους νέους στη χώρα μας:

«Για να μείνει ένας νέος στη χώρα, πρέπει να βασίσει την απόφασή του σε αξιόπιστες πληροφορίες. Εάν δεν γνωρίζει αρκετά καλά τις εναλλακτικές που του προσφέρονται εδώ, δεν μπορεί να πάρει τη σωστή απόφαση. Στη Βουλγαρία υπάρχουν εξαιρετικές βιομηχανίες, επιχειρήσεις και η αμοιβή σε αυτά είναι σοβαρή. Επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και υψηλής προστιθέμενης αξίας έχουν μεγάλη επιτυχία. Η χώρα μας παράγει νανοδορυφόρους, εμπορικά drones και πολλά άλλα.»

Μια μελέτη του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Βουλγαρίας για το επιχειρηματικό κλίμα το 2023 δείχνει ότι το 62% των διευθυντών παραπονιέται για υπερβολικούς κρατικούς κανονισμούς, το 61% των επιχειρήσεων είναι δυσαρεστημένο με τις συχνές αλλαγές στους κανονισμούς και το 59% αναφέρει ότι η διαφθορά είναι το κύριο εμπόδιο στις επενδύσεις και την επιχειρηματική ανάπτυξη. Σύμφωνα με τη Μίλα Νένοβα, αυτά τα δεδομένα βασίζονται πιθανώς σε ένα υποκειμενικό συναίσθημα από την πλευρά της επιχείρησης:

«Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις έχουν πάντα υψηλές προσδοκίες για την αποτελεσματικότητα της διοίκησης και έχουν δίκιο να απαιτούν, αλλά το κράτος λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες του για να διασφαλίσει ότι τα δημόσια κονδύλια χρησιμοποιούνται με τον πιο σωστό τρόπο», σχολίασε η Εκτελεστική Διευθύντρια του Οργανισμού Επενδύσεων. «Μερικές φορές είναι γεγονός ότι κάποιες διαδικασίες χρειάζονται περισσότερο χρόνο, κάτι που φυσικά δίνει περιθώρια βελτίωσης του έργου της διοίκησης».

Κείμενο: Ιοάν Κόλεφ

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα