Από την απόσταση του χρόνου η ιστορία και οι ερευνητές θα δώσουν την εκτίμησή τους για τη Βουλγαρία και τις σχέσεις της με τις γειτονικές της χώρες το πρώτο ένα τέταρτο του 21^ου αιώνα. Αλλά και τότε θα βασίζονται στα γεγονότα και τις αντιλήψεις των συγχρόνων τους. Πριν το νέο 2025 να επιβάλει την ατζέντα του, το Ράδιο Βουλγαρία ζήτησε τη γνώμη δημοσιογράφων και εμπειρογνωμόνων για το ποιο κατά τη γνώμη τους είναι το σημαντικότερο γεγονός στην περιοχή μας, που εκτιμήθηκε μέσα από τις διμερείς σχέσεις μεταξύ της Βουλγαρίας και των γειτόνων της για το 2024.

Βουλγαρία και Ελλάδα – Η θέση σε λειτουργία της σύνδεσης φυσικού αερίου μέχρι τον τερματικό σταθμό στην Αλεξανδρούπολη και η άρση των χερσαίων συνόρων του Χώρο Σένγκεν

Όταν μιλάμε για τις διμερείς σχέσεις μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, πρέπει να έχουμε υπόψη ένα πλαίσιο μέσα τους, που διαμορφώθηκε στις αρχές της νέας χιλιετηρίδας και την ένταξη της Βουλγαρίας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ το 2004 και το 2007 αντίστοιχα. Αυτό έθεσε τις βουλγαροελληνικές σχέσεις στην κοινή ευρωπαϊκή πολιτική, λέει η καθ. Γιούρα Κωνσταντίνοβα από το Ινστιτούτο Βαλκανικών Σπουδών της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών. 

«Αναμφισβήτητα το σημαντικότερο γεγονός το απερχόμενο 2024 από γεωπολιτική άποψη είναι η θέση σε λειτουργία του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη. Θα έπρεπε να μεταφέρει από τη Βουλγαρία φυσικό αέριο που περνά στη συνέχεια από τη Ρουμανία προς την Ουγγαρία και τη Σλοβακία από τη μία, και προς την Ουκρανία και τη Μολδαβία από την άλλη. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι από γεωπολιτική και στρατηγική άποψη αυτό το σχέδιο είναι το πιο σημαντικό. Δεν είναι τυχαίο ότι ξεκίνησε εκ νέου γρήγορα και επιτυχημένα το 2022 μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όταν ξαφνικά πολύ γρήγορα κάναμε τη σύνδεση φυσικού αερίου με την Ελλάδα, που επιτρέπει αυτό το αέριο να μεταφερθεί. Φέτος άρχισε η κατασκευή αυτού του κάθετου αγωγού μέσα από το έδαφος της Βουλγαρίας, που πρόκειται να ολοκληρωθεί το 2025», συμπληρώνει η ερευνήτρια.

Για τους βουλγάρους και τους έλληνες πολίτες ασφαλώς το σημαντικότερο γεγονός για το 2024 είναι η άρση των χερσαίων συνόρων μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, θεωρεί η καθ. Κωνσταντίνοβα και υπενθυμίζει ότι ήδη πριν η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες να μας δώσουν την επίσημη συγκατάθεσή τους για την κατάργηση των χερσαίων συνόρων για το Σένγκεν, οι βουλγαρικές και οι ελληνικές συνοριακές υπηρεσίες είχαν ήδη διευκρινίσει όλες τις λεπτομέρειες πώς θα συμβεί αυτό.

«Επιτρέψτε μου να απευθύνω μια ευχή προς τις βουλγαροελληνικές σχέσεις τα επόμενα χρόνια. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι για το απερχόμενο 2024 ήταν πολύ επιτυχημένες. Τα επιτεύγματα των βουλγαροελληνικών σχέσεων είναι αποτέλεσμα της διεθνούς συγκυρίας. Αυτή η συγκυρία, ξέρουμε, αλλάζει. Για να μην έχουμε αλλαγή στις βουλγαροελληνικές χέσεις, εύχομαι στους υπεύθυνους παράγοντες στις δύο χώρες να κάνουν έτσι ώστε να καταστρέψουν πλήρως τα επόμενα χρόνια τα εναπομείναντα αρνητικά στερεότυπα και πράγματι να πετύχουν μόνιμη και οριστική βουλγαροελληνική καλή γειτονία», εύχεται η καθ. Κωνσταντίνοβα.

Βουλγαρία και Ρουμανία – Η άρση των συνόρων του Σένγκεν ανοίγει δυνατότητα για εντατικοποίηση των σχέσεων καλής γειτονίας και χειραφέτηση των δύο χωρών στην ΕΕ

Τα βουλγαρορουμανικά σύνορα έπεσαν. Περισσότερο από ποτέ το μέλλον των διμερών σχέσεων εξαρτάται πλέον από τους πολίτες των δύο χωρών, θεωρεί ο δημοσιογράφος Βλαντιμίρ Μίτεφ από τη Ρουμανική Σύνταξη του Ράδιο Βουλγαρία.

«Το καλύτερο πράγμα που συνέβη στις βουλγαρορουμανικές σχέσεις φέτος επίκειται να δώσει αποτέλεσμα το 2025. Είναι η απόφαση από τις 12 Δεκεμβρίου 2024 του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ για την πλήρη ένταξη των δύο κρατών στον Χώρο Σένγκεν. Η απόφαση καθιερώνει τη Νοτιοανατολική Ευρώπη ως περιοχή, που στον ίδιο βαθμό όπως όλα τα υπόλοιπα μέλη ανήκει στη ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας ανθρώπων και εμπορευμάτων στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι οι οδηγοί φορτηγών δε θα περιμένων τόσο χρόνο στα σύνορα, χάνοντας πόρους και μολύνοντας το περιβάλλον. Εξάλλου, οι δύο χώρες δε θα υποβάλλονται σε διακρίσεις λόγω του μέχρι τώρα διαφορετικού τους καθεστώτος στο Σένγκεν, όταν οι ξένοι επενδυτές αναζητούν θέση για τα εργοστάσιά τους στην περιοχή», τονίζει ο γνώστης της Ρουμανίας.

«Ενώ σε κεντρικό επίπεδο στη Σόφια συνεχίζεται η πολιτική κρίση, που σχετίζεται με την αδυναμία να σχηματιστεί σταθερή κυβέρνηση, και το ρουμανικό πολιτικό σύστημα επίσης βρίσκεται σε δύσκολη στιγμή μετά την ακύρωση των προεδρικών εκλογών, οι πολίτες των δύο χωρών περισσότερο από ποτέ είναι το κλειδί προς την αλλαγή στις περιφερειακές σχέσεις. Η άρση του συνοριακού ελέγχου μπορεί να προσφέρει κύμα ενέργειας και πρέπει να χρησιμοποιηθεί, για να μπορεί οι παραμεθόριες περιοχές των δύο χωρών και τα ίδια τα κράτη να απομακρυνθούν από την περιθωριακή θέση που έχουν στην ΕΕ. Και οι γέφυρες με τους γείτονές μας στην ΕΕ – και πάλι φυσικές, αλλά και μεταξύ των ανθρώπων και εικονικές, μπορούν να δώσουν σε περισσότερους ανθρώπους στη χώρα μας το αίσθημα ότι ανεξάρτητα από το να είμαστε στο νοτιοανατολικό τμήμα της ΕΕ, έχουμε εμπειρία και ακολουθούμε τη λογική των κρατών και των ανθρώπων στην καρδιά της Ευρώπης», αναμένει ο δημοσιογράφος.

Η ανασκόπηση των σχέσεων μεταξύ της Βουλγαρίας και των βαλκανικών γειτόνων της το 2024 συνεχίζεται στις 30 Δεκεμβρίου με τα σχόλια για τα σημαντικότερα γεγονότα στις διμερείς σχέσεις με την Τουρκία, τη Σερβία και τη Βόρεια Μακεδονία.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: BTA, balkanstudies.bg, bulgartransgaz.bg, smolyaninfo.com, friendshipbridge.eu, αρχείο