Podcast στα ελληνικά
Μέγεθος κειμένου
Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία © 2025 Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται σύμφωνα με τον νόμο

Εξέγερση του Ιλίντεν και της Μεταμόρφωσης

Κείμενο:
Το μνημείο στην Πετρόβα Νίβα στη Στράντζα προς τιμήν των ηρώων της Εξέγερσης του Ιλίντεν και της Νεταμόρφωσης
Φωτογραφία: © Wikimedia Commons

Η αποκατάσταση της βουλγαρικής κρατικότητας μετά από πέντε αιώνες οθωμανικής κυριαρχίας συνδέεται με την Εξέγερση του Απριλίου του 1876 και την Εσωτερική Επαναστατική Οργάνωση που ιδρύθηκε προηγουμένως από τον Βασίλ Λέβσκι. Μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου το 1878, οι Βούλγαροι ζουν διαιρεμένοι στο υποτελές στην Τουρκία Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας, στην αυτόνομη περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας και υπό πλήρη σουλτανική εξουσία στη Μακεδονία και την Ανατολική Θράκη.

Τρεις από τους πιο γνωστούς αγωνιστές της ΕΜΕΟ (από αριστερά προς τα δεξιά): Εφρέμ Τσούτσκοφ, Κλίμεντ Σαπκάρεφ και Γκότσε Ντέλτσεφ, 1902

Με τη βοήθεια επαναστατικών επιτροπών, της στρατιωτικής παρέμβασης του Πριγκιπάτου και της διεθνούς διπλωματίας, το 1885 το Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας ενώνεται με την Ανατολική Ρωμυλία. Το 1893 στη Θεσσαλονίκη, οι Βούλγαροι από τη Μακεδονία και την Ανατολική Θράκη ιδρύουν την Εσωτερική Μακεδονο-Αδριανουπολίτικη Επαναστατική Οργάνωση – ВМОРО.

Δέκα χρόνια αργότερα, η οργάνωση ξεκινά τη μεγαλύτερη σε έκταση και κινητοποίηση εξέγερση στην ιστορία της Βουλγαρίας – πάνω από 26.000 αγωνιστές αντιμετωπίζουν 350.000 οθωμανικά στρατεύματα. Στόχος της δράσης είναι η εφαρμογή του Άρθρου 23 της Συνθήκης του Βερολίνου και η παροχή αυτονομίας στους Βουλγάρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ως βήμα προς την ένωση με τη Βουλγαρία.

Επίκουρος καθηγητής Δρ. Άγκελ Τζόνεφ

«Η κατάσταση στη Μακεδονία στις αρχές του 20ού αιώνα γίνεται πολύ περίπλοκη – λέει στο Ράδιο Βουλγαρία ο αν. καθηγητής δρ Άγγελ Τζόνεφ από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών. – Ο πληθυσμός υφίσταται μεγάλη τρομοκρατία, κάτι που αποδείχνεται σε πολλά έγγραφα, στα οποία αναφέρεται ότιαν συνεχιστεί η τρομοκρατία, ο πληθυσμός της Μακεδονίας σε μεγάλο βαθμό θα αλλάξει την εθνοτική του ταυτότητα, καθώς οι Βούλγαροι υφίστανται διαρκή εξόντωση.»

Στις 4 Ιανουαρίου 1903 στη Θεσσαλονίκη, εν απουσία πολλών ηγετών της ВМОРО, λαμβάνεται η απόφαση για οργάνωση εξέγερσης. Σταδιακά, η συζήτηση για το αν πρέπει να γίνει ή όχι εξέγερση μετατοπίζεται στο ερώτημα – αν γίνει εξέγερση, τι μορφή θα έχει;

Чети на ВМОРО в Одринска Тракия преди началото на въстанието

Επικρατεί η άποψη ότι, επειδή οι εξεγερσιακές δυνάμεις δεν είναι ισχυρές, θα πρέπει να ακολουθηθεί ανταρτική τακτική. Όπου είναι δυνατόν, να διεξαχθούν ευρύτερες επαναστατικές ενέργειες, και όπου ο πληθυσμός δεν είναι προετοιμασμένος – να περιοριστούν σε μεμονωμένες ενέργειες. Γι’ αυτόν τον λόγο, το κύριο μέρος των επαναστατικών προσπαθειών επικεντρώνεται προ παντός δυτικά του ποταμού Βαρδάρη, όπου θεωρείται ότι η περιοχή του Μοναστηριού είναι η καλύτερα προετοιμασμένη.

Извезано от учителки от Охрид знаме на въстаниците

Ο δρ Τζόνεφ θεωρεί ως αναμφισβήτητη επιτυχία της Εξέγερσης του Ιλίντεν και της Μεταμόρφωσης τις μερικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Μακεδονία από την Αυστροουγγαρία και τη Ρωσία.

«Όχι μόνο διεθνοποιείται το ζήτημα, αλλά κυριολεκτικά και με φυσική παρουσία εκπρόσωποι των Μεγάλων Δυνάμεων, και μάλιστα στρατιωτικοί, αρχίζουν μέσω των Μεταρρυθμίσεων της Μυρστέγης  να παρακολουθούν την κατάσταση του χριστιανικού πληθυσμού στα τρία βιλαέτια της Μακεδονίας.»

Πριν από 122 χρόνια, παρά την αυτοθυσία των επαναστατών, η άνιση μάχη έλαβε τέλος. Το άλυτο Μακεδονικό ζήτημα θα οδηγήσει στους Βαλκανικούς πολέμους και στον οριστικό διαμελισμό της περιοχής μετά το 1919. Εκτός από λίγους συμμετέχοντες στην εξέγερση από άλλες εθνότητες στη Μακεδονία, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στο δράμα του 1902–1903 είχαν δηλώσει ρητά τη βουλγαρική τους εθνικότητα. Όμως στη Βόρεια Μακεδονία οι ίδιοι ήρωες σήμερα παρουσιάζονται ως «Μακεδόνες».

Бежанци от Македония преминават в Княжество България

Στα Σκόπια αρνούνται κατηγορηματικά τους κοινούς εορτασμούς της κοινής ιστορίας των δύο χωρών, παρά το γεγονός ότι αυτό αναφέρεται ρητά στη Συνθήκη Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας μεταξύ της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας από το 2017.



Μετάφραση και δημοσίεσυη: Σβέτλα Τόντοροβα

Φωτογραφίες: BTA, historymuseum.org, bg.wikipedia.org



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Περισσότερα στην κατηγορία

Πολύτιμα εκθέματα αφηγούνται την Ένωση, που ανακηρύχθηκε πριν από 140 χρόνια στην Πλόβντιβ

Ο Γκαβρίλ Κράστεβιτς διασφάλισε την ειρηνική ένωση της Βουλγαρίας Το 1883, σύμφωνα με σχέδιο του αρχιτέκτονα Πιέτρο Μοντάνι, στο Πλόβντιβ ξεκίνησε η κατασκευή του κτηρίου της Επαρχιακής Συνέλευσης της Ανατολικής Ρωμυλίας – αυτόνομης βουλγαρικής..

δημοσίευση: 9/5/25 6:15 AM
Φωτογραφία: Εθνικό Πάρκο-Μουσείο «Σίπκα-Μπούζλουτζα»

Ο μακρύς δρόμος του βουλγαρικού ύμνου: έκθεση στην κορυφή Σίπκα

Σήμερα, 30 Αυγούστου, κατά τη διάρκεια των εθνικών εορτασμών με αφορμή την 148 η επέτειο της Εποποιίας της Σίπκα εγκαινιάζεται η έκθεση «Ο μακρύς δρόμος του εθνικού ύμνου» πλάι στο μεγαλοπρεπές Μνημείο της Ελευθερίας στην κορυφή Σίπκα. Ακριβώς σε..

δημοσίευση: 8/30/25 6:00 AM

Κατά τις ανασκαφές στην Ηράκλεια Σιντική ανακαλύφθηκε το δεξί χέρι αγάλματος του Ηρακλή

Η ομάδα του καθηγητή Βαγκαλίνσκι ανακάλυψε το δεξί χέρι αγάλματος του Ηρακλή, κατά τις ανασκαφές στο ανατολικό άκρο της ρωμαϊκής αγοράς της Ηράκλειας Σιντικής. Το χέρι που βρέθηκε φέρει τον χαρακτηριστικό τρόπο κάμψης των δαχτύλων, όπως όταν..

δημοσίευση: 8/29/25 4:15 PM