Σήμερα σας παρουσιάζουμε το τραγούδι, «Χούμπαβα σι μόγια γκόρο» (Ωραίο δάσος μου), ένα κλασικό βουλγάρικο κομμάτι, που μετά από πρόταση της διάσημης λαογράφου, Ράινα Κατσάροβα, το 2014 επίσημα αναγνωρίστηκε ως ύμνος την πόλης Κοπρίβστιτσα. που διατέλεσε επαναστατικό κέντρο για την Απελευθέρωση της Βουλγαρίας από την Οθωμανική Κυριαρχία (1878). Το τραγούδι ήδη ανεπίσημα ήταν ύμνος της Κοπρίβστιτσα από το 1965 όταν διοργανώθηκε εκεί το Πρώτο Επίσημο Πανηγύρι της Βουλγάρικης Παραδοσιακής Τέχνης.

Σήμερα αυτό το τραγούδι είναι πολύ δημοφιλές μεταξύ των Βουλγάρων που ζουν στο εξωτερικό, μαζί με το τραγούδι, «Για καζί μι όμπλατσε λε μπιάλο» (Για πες μου άσπρο συννεφάκι), του οποίου η μουσική είναι άγνωστου συνθέτη. Οι στίχοι για το άσπρο συννεφάκι είναι του Γκέντσο Νεγκέντσοβ, που έμεινε γνωστός με το ψευδώνυμο, Ραν Μποσίλεκ. Τον Ραν Μποσίλεκ οι σύγχρονοι Βούλγαροι συνδέουν με τις ωραιότερες παιδικές τους αναμνήσεις. Και τα δυο τραγούδια συγκινούν μέχρι δακρύων τους συμπατριώτες μας που αναγκάζονται να ζουν μακριά από την γεννέτειρά τους.

Τους στίχους για το τραγούδι «Ωραίο δάσος μου», που είναι ελεγειακό, έγραψε το 1875 ο Λιούμπεν Καραβέλοβ (1834-1879), ένας από τους ιδεολόγους της Απελευθέρωσης της Βουλγαρίας. Ο Καραβέλοβ ήταν εγκυκλοπαιδική προσωπικότητα και ασχολούταν με την δημοσιογραφία και την βουλγάρικη λαογραφία. Γεννήθηκε στην Κοπρίβστιτσα και σπούδασε στο Πλόβντιβ και την Αδριανούπολη. Αργότερα έζησε στην Κωνσταντινούπολη, την Οδησσό και το Βελιγράδι. Εγκαταστάθκε στο Βουκουρέστι που αποτελούσε επιτελείο των βούλγαρων επαναστατών.

Ο Καραβέλοβ ήταν καλός ρήτορας και άρχισε να εκδίδει την εφημερίδα «Ελευθερία» όπου και αρθρογραφούσε. 

Το 1872 στην εφημερίδα άρχισε να αρθρογραφεί και ο εθνικός ήρωας Χρίστο Μπότεβ. Οι δυό τους συμμετείχαν στην ίδρυση της Βουλγάρικης Επαναστατικής Κεντρικής Επιτροπής (ΒΕΚΕ ή BRCK). Ο Καραβέλοβ ήταν δυνατή προσωπικότητα και συσπείρωσε τους επαναστάτες γύρω από την υλοποίηση των ιδεών του Γκεόργκι Ρακόβσκι με την πείρα του Απόστολου της Ελευθερίας, Βασίλ Λέβσκι, που επίσης ήταν μέρος του κύκλου τους.

Δυστυχώς ο Καραβέλοβ είχε αντιπαραθέσεις και με τον Λέβσκι και με τον Μπότεβ. Μετά τον θάνατο του Λέβσκι, ο Καραβέλοβ αναθεώρησε την δράση του και αποσύρθηκε από τους επαναστατικούς κύκλους. Ήταν πεπεισμένος ότι η ελευθερία κερδίζεται χάρη σε διαφωτισμό και μόρφωση και μετά το 1874 αφοσιώθηκε σε λογοτεχνική δραστηριότητα. Την ηγεσία της BRCK ανέλαβε ο Χρίστο Μπότεβ.  

Ο Καραβέλοβ δημιούργησε την ελεγεία «Ωραίο δάσος μου» το 1875. Με αυτό το ποίημα ο βούλγαρος μετανάστης περιέγραψε την νοσταλγία του για την πατρίδα. Η Βουλγαρία έχει όμορφη φύση που αφήνει ανεξίτηλο σημάδι στην ψυχή κάθε ανθρώπου που την επισκέπτεται. Το ποίημα δείχνει και προκαλεί θαυμασμό, αγάπη και θλίψη. Το ποίημα μελοποιήθηκε 25 χρόνια αργότερα από τον συνθέτη Γκεόργκι Γιόβοβ (1882-1905), που έμεινε στην ιστορία με το ψευδώνυμο Γκεόργκι Γκοράνοβ.

Ο Γκοράνοβ γεννήθηκε στο Κιουστεντίλ το 1882. Όσο πήγαινε σχολείο συμμετείχε σε ερασιτεχνική χορωδία και ορχήστρα. Το 1900 στην πόλη μετακόμισε ο τσέχος καθηγητής μουσικής Κάρελ Μάχαν. Ο Μάχαν ήταν διάσημος συνθέτης, θεωρητικός της μουσικής, λαογράφος και ερευνητής του βουλγάρικου φολκλόρ. Η επίδρασή του στους κατοίκους της πόλης ήταν μεγάλη. Δημιούργησε τετράφωνη χορωδία με 100 μέλη, μεγάλες ορχήστρες εγχόρδων και μεικτή και Σϋλλογο Τραγουδιστών που αργότερα μετονομάστηκε σε Χορωδία «Καβάλ». Μεταξύ των μαθητών του ήταν Γκεόργκι Γκοράνοβ και ο αργότερα διάσημος συνθέτηες Νικόλα Ατανάσοβ που έγραψε την πρώτη βουλγάρικη συμφωνία.

Ο Μάχαν αντιλήφθηκε το ταλέντο του Γκοράνοβ και τον ανθάρρυνε να αρχίσει να μαθαίνει βιολί, θεωρία της μουσικής, αρμονία και χορωδιακή μουσική. Ο νεαρός άρχισε να συνθέτει τραγούδια και μικρά ορχηστικά έργα, να επεξεργάζεται πηγαίο φολκλόρ. Το 1902 πήγε να σπουδάσει στο Ζάγκρεμπ αλλά αρρώστησε και απεβίωε σε ηλικία μόλις 23 ετών. Στην σύντομη ζωή του συνέθεσε περίπου 80 τραγούδια, κυρίως επαναστατικά αλλά και βαλς, μαζούρκες και πόλκες.  

Εμείς ακούμε στο σημερινό μας πρόγραμμα το τραγούδι «Ωραίο είσαι δάσος μου» από την Μεικτή Χορωδία και την Συμφωνική ορχήστρα της ΒΕΡ, υπό την διεύθυνση του Μιχαήλ Μίλκοβ, που έχει εξαιρετική συμβολή για την βουλγάρικη χορωδιακή τέχνη.

• "Άσπρο συννεφάκι" - ένα από τα αιώνια τραγούδια της Βουλγαρίας
• Το τραγούδι "Άσπρο συννεφάκι" ηχεί σε νέα ταινία στη Νέα Ζηλανδία

Κείμενο: Τσβετάνα Τόντσεβα

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα