Το Μνημείο της Ελευθερίας στην κορυφή Άγιος Νικόλαος (σήμερα Σίπκα αν και δίπλα υπάρχει άλλη μια κορυφή με αυτό το όνομα) στον Αίμο κρατά ζωντανή την ανάμνηση για τις μάχες που δόθηκαν στο πλαίσιο του Ρωσοτουρκικού Πολέμου 1877-1878 γύρω από το πέρασμα της Σίπκα που συνδέει τη Βόρεια με τη Νότια Βουλγαρία. Αυτός ο πόλεμος ήταν απελευθερωτικός για τη χώρα μας και βούλγαροι εθελοντές (περίπου 15 000 άτομα) συμμετείχαν στις μάχες της Νόβα, της Στάρα Ζαγκόρα και του Καζανλάκ.
Ταξίαρχος των 12 βουλγαρικών αποσπασμάτων ήταν ο ρώσος στρατιωτικός, Νικολάι Στολέτοφ, του οποίου το όνομα έφερε η κορυφή από το 1951 έως το 1977. Εκείνος στάλθηκε να φυλάξει το πέρασμα και ανέπτυξε 5 βουλγαρικά αποσπάσματα στις κορυφές Άγιος Νικόλαος, Φωλιά του Αετού και Σίπκα. Από τις 21 έως τις 26 Αυγούστου 1877 οι εθελοντές κράτησαν ηρωικά τα οθωμανικά στρατεύματα συμμετέχοντας σε μια από τις πιο αποφασιστικές μάχες για την έκβαση του πολέμου.
Στην κορυφή κάθε χρόνο, τον Αύγουστο, συγκεντρώνονται χιλιάδες Βούλγαροι για να αποτίσουν φόρο τιμής σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία. Το μνημείο είναι μέρος του πάρκου μουσείου «Σίπκα – Μπούζλουτζα», ενώ ο Εθνικός Σύλλογος «Τραντίτσια» (Παράδοση) διοργανώνει από το 2006 Αναπαράσταση της επικής μάχης. Φέτος στις 25 Αυγούστου, για τα 141 χρόνια από τη μάχη, στην αναπαράσταση θα συμμετάσχουν 250 άτομα από τον Σύλλογο, τα οποία θα διανυκτερεύσουν σε σκηνές στην κορυφή με ειδική άδεια από το Υπουργείο Αμύνης.
Αυτό που επιζητούμε είναι να είμαστε ακριβείς στην αναπαράσταση των γεγονότων, λέει ο διδάκτωρ Τσαβντάρ Άγγελοφ, διευθυντής του πάρκου μουσείου. Θέλουμε να λάβουμε θέσεις εκεί όπου ήταν στ’ αλήθεια αναπτυγμένα τα βουλγαρικά αποσπάσματα. Ελπίζουμε επιτέλους το βουλγαρικό κράτος να λύσει οριστικά και το θέμα με τα ονόματα των κορυφών.
Η φετινή γιορτή είναι υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Ρούμεν Ράντεφ και φυσικά θα παραστεί η Εθνοφρουρά. Στην κορυφή αναμένεται να συγκεντρωθούν περίπου 25 000 άτομα.
Για όσους είναι περίεργοι να δουν τα πρόσωπα όσων αγωνίστηκαν στις κορυφές του Αίμου ο φωτογράφος διδάκτωρ Τόσο Πέικοφ διοργάνωσε μια αρθρωτή έκθεση πρώτα στη Σόφια, έπειτα στο Καζανλάκ και μετά από δυο μέρες στο Γκάμπροβο (ως τις 5 Σεπτεμβρίου).
Εκτός από τα πρόσωπα του ρώσου αυτοκράτορα Νικόλαου και των ταξιαρχών Στολέτοφ, Ραντέτσκι, Σκόμπελεφ, Τότλεμπεν και Γκούρκο από τα κάδρα μας κοιτάζουν οι επιβλητικές μορφές των βούλγαρων αγωνιστών που δείχνουν το αγέροχο πνεύμα τους, παρότι είναι φωτογραφημένοι σε μεγάλη ηλικία. Οι φωτογραφίες προέρχονται από το Κρατικό Αρχείο, από μουσεία και εκκλησίες.
Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα
Φωτογραφίες: ΒΤΑ και αρχείο
