Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

U nda nga jeta krijuesi i pilulës anti-bebe

Foto: EPA/BGNES
Më 30 janar në spitalin në San Francisko u nda nga jeta prof. Karl Xherasi i njohur në gjithë botën. Krijuesi i pilulës anti-bebe vdiq në moshë 91 vjeç nga kanceri.

Prof. Karl Xherasi ka lindur më 29 tetor të 1923 në Vjenë. Babai i tij Sameul Xherasi është me origjinë bullgare dhe ka qenë mjek i njohur dermatolog në Sofje. Kur prindërit e krijuesit të pilulës anti bebe u ndanë, Xherasi i vogël u nis me të ëmën për në Vjenë. Por më vonë, në 1938 ai u kthye përsëri në Bullgari për të shpëtuar nga nazistët. Karl Xherasi ka mësuar në Kolegjin Amerikan në  Sofje, në moshë 16 vjeç u nis për në SHBA për të bërë shkencëtar kimist.

Përveç pilulës, për të cilën profesori thoshte: “Ishim ekip, kjo pilulë nuk është kundër bebes, por kundër aborteve”, ai ka zbuluar edhe kortizonin. Botimi “London tajms” e shpalli prof. Xherasi si një prej 30 personaliteteve më të mëdhenj të mijëvjeçarit të kaluar krahas emrave të mëdhenj Njuton, Shekspir, Darvin, Kopernik dhe Ajnshtajn.

Në vitin 1968 për shkak të Vatikanit nominimi i tij për Çmimin Nobel për pilulën e tij revolucionare u hodh poshtë. Ne vendin tonë shkencëtari me famë botërore është dalluar me urdhrin “Kalorësi i Madarës” dhe iu dorëzua atij nga Presidenti Petër Sotjanov (1997-2002). Përveç kësaj është anëtar i Akademisë Bullgare të Shkencave dhe është dekoruar me titullin e nderit “Doktor honoris kauza ” të akademisë.

Në vitin 2013 prof. Karl Xherasi erdhi për herë të fundit në vendin tonë. Atëherë  mori titullin “Doktor honoris kauza ”të Universitetit Amerikan në Blagoevgrad. Ardhja e tij në Bullgari u realizua me ndihmën e Institutit izraelit-bullgar, në Bordin e Drejtorëve të të cilit merrte pjesë edhe prof. Xherasi.

Përgatiti në shqip: Sofia Popova




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Burgas

Qytetet bullgare nisin garën për Kryeqytetin Evropian të Kulturës 2032

Në vitin 2032, Bullgaria dhe Danimarka do të zgjedhin qytetet e tyre për titullin "Kryeqyteti Evropian i Kulturës ". Procedura do të fillojë në vitin 2026, kur të dy vendet do të ftojnë zyrtarisht qytetet e tyre për të përgatitur ofertat. Kandidatët..

botuar më 25-02-04 7.20.PD

Në vitin 2024 bullgarët më të rinj janë nga Ukraina dhe Turqia

Në vitin 2024 ka 16 268 bullgarë të rinj, sipas raportit të komisionit nën nënpresidenten Ilijana Jotova për vitin e kaluar. Pra, për herë të parë në 4 vitet e fundit numri i personave të cilëve u është dhënë shtetësia bullgare kalon 16 000 veta. Kjo la..

botuar më 25-02-03 11.08.PD

Një koloni e re e pelikanit të rrezikuar dalmat u shfaq pranë qytetit Burgas

Pas afro 80 vjetësh, në Bullgari u formua një koloni e re fole e pelikanit të rrezikuar dalmat. Zogjtë pushtuan ishujt artificialë të ndërtuar nga Shoqata Bullgare për Mbrojtjen e Zogjve në zonën e " Kompleksit Mandra-Poda " pranë Burgasit. Ky është..

botuar më 25-02-02 10.15.PD