Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Në Blagovec me këngë, rite dhe besime

БНР Новини
Rituali me kapërcimet e zjarrit parandalon nga kafshimi i gjarpërinjve gjatë verës.
Foto: etar.org

Sipas besimeve popullore në Blagovec duhet të kini para me dorë, halë peshku... Dhe të mos dilni të uritur nga shtëpia. Traditat folklorike kanë caktuar një varg të tërë veprimesh në këtë ditë magjike. Para së gjithësh duhet të jini me humor të mirë. Sepse siç ju gjen “zëri i kukuvajkës” më 25 mars kështu do t’ju shkojnë gjërat gjatë tërë vitit. A është kështu, mund të verifikoni vet.

Blagovec festohet më 25 mars. Me po këtë datë Kisha ortodokse kremton Ungjillëzimin e Hyjlindëses. Sipas proverbit biblik, para Virgjëreshës Mari është shfaqur Kryeengjëlli Gavril dhe i tha, se do të lindë të birin e Zotit. Në traditën e krishtere njoftimi i këtij lajmi të mirë respektohet që nga shekulli i IV. Deri në qeverisjen socialiste, kur imponohet ateizmi në vendin tonë në këtë ditë është festuar Dita e nënës. Për këtë ekzistojnë shumë dëshmi në arkivat e shtypit periodik, në letërsinë e memoareve. Sot, dekada pas ndryshimeve demokratike në vitin 1989, kjo traditë është rivendosur. Por shumë njerëz vazhdojnë të shënojnë dhe 8 marsin – po kështu si Ditë e nënës. Rrënjët e festës popullore Blagovec janë larg në kohën – në epokën para krishterimit dhe në ritet pagane, të ruajtura dhe të pasuruara gjatë viteve. Kjo festë, e cila është shumë afër ardhjes astronomike të pranverës, bashkon rite të ndryshme të destinuara për pritjen e fillimit të ri.

Blagovec ose Blagoveshtenie gjithmonë koincidon me kreshmët për Pashkët dhe prandaj në tryezë mund të shtrohet vetëm peshk. Në festen folklorike peshku gjithash është i pranishëm. Legjendat popullore rrëfejnë, që secili duhet të hajë nga gjellët festive dhe pas kësaj t’i pastrojë dhëmbët me halë peshku – kjo sjell shëndet dhe fat. Bile më të varfëritë, që nuk mund të siguronin peshk për festën, duhej të kishin së paku halë të vjetër peshku “për të kruajtur” dhëmbët.

Në përfytyrimet popullore më këtë ditë për herë parë vjen kukuvajka, e cila njofton lajmin e mirë, se dimri ka ikur dhe po vjen vera. Në këtë ditë është mirë të dëgjosh zërin e kukuvajkës, por duhet të jesh i ngrënë dhe të kesh para dhe kafshatë buke në xhep. Kukuvajka lajmëron gjithashtu, se po dalin shtojzovallet. Me këtë ditë ariu zgjohet nga gjymi i dimrit, gjarpërinjtë dalin nga strofkat e tyre. Për të parandaluar nga kafshimi i gjarpërinjve dikur bëhej një rit i parakalimit përreth shtëpisë dhe oborrit. Në këtë parakalim merrnin pjesë gratë dhe fëmijët të cilëtrrapëllinin me sende prej metali dhe thoshin formula magjike: “Ikni, gjarpër dhe zvarranikë, se po vjen Blagovec!”

Pastrimi i shtëpisë dhe ndezja e zjarreve po kështu është pjesë e festës. Herët në mëngjes në Blagovec hidhen plehrat dhe sendet e vjetra dhe të panevojshme. Ndizet një zjarr, të cilin e kapërcejnë të gjithë duke përpjekur që të tymosin këmbët e tyre, sepse sipas besimeve popullore, ky ritual parandalon nga kafshimi i gjarpërinjve. Legjenda të tjera për kërkuesit e thesareve rrëfejnë, se me këtë ditë mbi vendin e thesareve të groposura del një zjarre blu. Gjatë natës në prag të festës kërkuesit e paligjshëm të thesareve shkojnë anë e mbanë fushave dhe kodrave me shpresën se do të shohin shenjen magjike.

Ndërsa bletarët i hapin kosheret dhe i lëshojnë bletët, që mjalti pas kësaj të jetë shumë i ëmbël. Ndërsa në këngët që interpretohen në kohen e riteve të ndryshme, më shpesh përmenden kukuvajka, pranvera dhe urimi gjithçka të shkojë më së miri gjatë gjithë vitit.

Përgatiti në shqip: Sofia Popova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Festivali “Surva” me kukerët do të vizitojë Sofjen më 5 janar

Kopshti i Borisit në zemër të Sofjes do të bëhet sërish skena e festivalit tradicional të Pernikut "Surva". Tingulli i Survës na pastron dhe na ringjall! Për të tretin vit radhazi, banorët e Sofjes dhe të ftuarit e kryeqytetit do të mund të..

botuar më 25-01-04 6.00.PD

Në zakonin "Pо́le, pо́le" ndërthuren besimi i krishterë dhe traditat pagane të bullgarëve besarabianë

Duke u zhvendosur në Besarabi më shumë se dy shekuj më parë, bullgarët morën me vete një pjesë të ritualeve tona të pasura. Në atdheun e tyre të ri, disa zakone u modifikuan nën ndikimin e traditave vendase, të tjera u zhdukën, ndërsa disa të tjera u..

botuar më 25-01-01 7.00.PD

Fatin e Vitit të Ri e gjejmë te buka, arrat apo... një enë me unaza

Dita e parë e janarit është e mbushur me shumë emocione, pritje dhe gëzime të shoqëruara me shpresën për një vit të bekuar në të cilin çdo pjesëtar i familjes do të jetë i shëndetshëm dhe do të arrijë ëndrrat e tij. Në kalendarin bullgar të festave, 1..

botuar më 24-12-31 6.50.MD