Menaxhimi i rrezikut në bujqësi është një aspekt i rëndësishëm për zhvillimin e qëndrueshëm të sektorit. Përveç klimës dhe sëmundjeve, të cilat janë rreziqet kryesore në rritjen e bimëve dhe në blegtorinë, një  faktor tjetër hyn në ekuacion – rreziqet e tregut.  Kjo u duk shumë mirë në situatën e pandemisë së Covid-19, kur kishte ndërprerje të furnizimeve dhe vështirësi prodhimi bujqësor për të arritur te konsumatorët .

Tema për përballimin e rreziqeve në bujqësi ishte në qendrën e vëmendjes së Konferencës Ndërkombëtare Shkencore “Bujqësi dhe furnizim me ushqime: tregje dhe politika agrare”. Vitin e shtatë me radhë Instituti e Ekonomisë Agrare e organizon këtë forum. Me edicionin e sivjetshëm ai shënoi edhe përvjetorin e 85-të të themelimit.

Drejtori i Institutit, docent doktor Bozhidar Ivanov në raportin e tij e vuri theksin mbi mënyrën e vlerësimit të rrezikut në bujqësi, duke dhënë si shembull Murtaja Afrikane e Derrave në Bullgari:

“Kur filloi Murtaja Afrikane e Derrave në vitin 2019 Bullgaria ishte vendi i radhës në përhapjen e pandemisë. Humbjet e drejtpërdrejta në rritjen e derrave në Bullgari ishin afro 4 për qind. Duke shtuar edhe humbjet e tërthorta, të cilat maten me këtë se çfarë pjesë nga kafshët riprodhuese u humb dhe nuk do të riprodhohen gjatë viteve të ardhshme, atëherë arrijmë deri në afro 10 për qind.”

Bujqësia bullgare ka të paktën dy faqe – tha në intervistën e tij për Radio Bullgarinë docent doktori Bozhidar Ivanov:

“Bujqësia moderne bullgare e fermerëve të cilët u formuan gjatë 20 viteve të fundit. Për nga mentaliteti i vet ata i afrohen etiketimit modern të bujqësisë, e pikërisht – të interesohen, të aplikojnë, të jenë të zgjuar, sepse vetëm përmes inovacioneve, modernizimit, investimeve në shkencë dhe në dituri, ata mund të jenë konkurrues. Natyrisht gjërat në jetë nuk mund të bëhen me hapa viganë ka një farë  vazhdimësie. Kështu që kemi edhe bujqësi e cila është tradicionale e më pak bujqve të vogël dhe të mesëm. Kur flitet për teknologji dhe inovacione duhet të dihet se ato kanë një çmim i cili nuk është i ulët. Çdo gjë e re kushton shtrenjtë për fermerët dhe shpesh, edhe të dëshirojnë të aplikojnë ndonjë novitet duke ditur se çfarë përfitimesh do t’u sjell atyre është e vështirë për ta që ta blejnë.”

Në ç’shkallë bujqësia mund të ndikojë mbi politikën regjionale  të vendit?

“Synimi është që të ketë zhvillim të ekuilibruar territorial kështu që t’i jepet fund migrimit, pra dëshirës së njerëzve të jetojnë në qytetet e mëdha ku ofrohen gjithnjë e më shumë mundësi për realizim personal. Bujqësia vazhdon të jetë një pjesë e rëndësishme e jetesës veçanërisht në zonat rurale ku zë të paktën 50 për qind nga veprimtaria ekonomike. Bujqësia është një degë e rëndësishme në rajonet malore dhe të larta malore si dhe në zonat e populluara pak ku mungon ndonjë mundësi tjetër.”

Cili është skenari optimist për fshatin bullgar?

“Mendoj që në të ardhmen teknologjitë, modernizimi, aftësia e njeriut për t’u realizuar  profesionalisht dhe personalisht, pa nevojën të jetojë në qytetin e madh do të bëhet shkak që njerëzit të kthehen në fshatrat. Por kjo nuk do të ndodhë në kohë të afërt dhe gjatë 10-20-30 viteve të ardhshme. Mirëpo, nuk duhet të lejojmë që deri atëherë fshatrat të zhduken, sepse do të vijë momenti i migrimit të kundërt.”

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova