Kryeqyteti bullgar Sofja ka pësuar shumë ndryshime në pamjen e tij arkitektonike që nga shpallja e tij si qendër administrative, kulturore dhe publike e vendit në vitin 1879. Me gjithë kalimin e pamëshirshëm të kohës dhe ndryshimet që sjell me vete, qyteti arrin të ruajë shpirtin, historinë dhe një pjesë të shtëpive të ish zyrtarëve të tij të dikurshëm, në dy lagje të kryeqytetit - ajo pas Banjës Qendrore me një ujë mineral dhe ajo e krahasuar me Montmartren e Parisit / lagja artistike e Parisit/, Llozenec.
Lagja Llozenec bëhet e njohur si një qendër e bohemës së Sofjes, akoma gjatë vitit 1921, sipas dëshmive të para për ardhjen dhe ngulitjen e tyre. Ajo mbetet e tillë dhe deri më sot dhe për shkak të disa prej terreneve më të shtrenjta në qytet. Në pjesën më të vjetër të Llozenecit, pronat janë të paçmueshme, jo kaq për shkak të vendndodhjes së tyre sesa për personalitetet, të cilët jo thjesht banojnë në to, por i gjallërojnë dhe përjetojnë. Duke bërë një shëtitje nëpër rrugët e qeta dhe të gjelbra, papritur biem në makinën imagjinare të kohës dhe e lëmë veten që ajo të na shpjerë në vitet kur kanë jetuar njerëz, të cilët kanë luajtur një rol të rëndësishëm për zhvillimin dhe lulëzimin e vendit tonë. Mes tyre janë shkrimtari Elin Pelin, themeluesi dhe drejtor i parë i Radios Kombëtare Bullgare Sirak Skitnik, aktori Krëstjo Sarafov. Shtëpitë e tyre janë të projektuara prej disa nga arkitektët më të njohur vendas si Georgi Ovçarov, Jordan Millanov. Ballkone të gdhendura, basorelieve të gurta, shatërvane të bukura, në disa vende të lagjes bashkëjetojnë edhe sot e kësaj dite me kopshte të pastra që tërheqin sytë e kalimtarëve. Një nga ndalesat e detyrueshme në shëtitjen tonë mbrapa në kohë është shtëpia e artistes së njohur bullgare Adriana Budevska. E kthyer në një hapësirë për ekspozita, lexime letrare dhe koncerte të dhomës, shtëpia me siguri ruan kujtimin për banuesen e vet të njohur. Ajo ka vdekur në të në moshën 70 vjeçare, pas një jete të denjë - nga maja e lavdisë deri në një harresë të plotë dhe mohim, të pasuar nga një njohje mezi aty gjatë fundit të rrugës së saj tokësore.
Përpiloi: Joan Kolev
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Bullgarët jemi ndër pak kombet që kanë një festë të vetën të spiritualitetit — Dita e Iluministëve të Popullit . E shënojmë çdo vit më 1 nëntor, për të nderuar, jo sundimtarë apo heronj ushtarakë, por njerëzit e shpirtit — ata bullgarë që kanë..
Në botën bashkëkohore, kur vlerat materiale zëvendësojnë ato shpirtërore, mendimet për shpëtimin e shpirtit mbeten disi në plan të dytë. Gara e pandërprerë me kohën dhe detyrimet e përditshme e mpakin zërin e shpirtit, që mbytet nga ritmi i vrullshëm..
Përmbledhja “Përralla folklorike kortenase nga Bullgaria dhe Moldavia” do të prezantohet më 30 tetor 2025, në Qendrën Kulturore Bullgare, në Sofje. Libri është botuar nga Universiteti Shtetëror i Taraklisë “Grigorij Camblak”. Në kuadër të ngjarjes, e..