Në Ditën e Shpresës – 7 gusht, fëmijët nga komunitetet bullgare jashtë vendit u vlerësuan për ndjeshmërinë e tyre përmes artit ndaj bashkëmoshatarëve të tyre ku "Paqja nuk është diçka e dhënë, por një vlerë për të cilën duhet luftuar". Nën këtë moto u zhvillua një nga konkurset krijuese të Agjencisë Ekzekutive për Bullgarët Jashtë Shtetit, ku u dorëzuan çmime të ndryshme.

Njëzet e pesë fëmijë bullgarë nga dhjetë vende u nderuan në tri kategori – për letërsi, arte pamore dhe këngë, në një ceremoni të përzemërt, si për të zbutur leximin për luftën në disa prej veprave të ekspozuara në sallë.

“Përfshirja e bullgarëve jashtë vendit në Bullgari, në kulturën, artin, të kaluarën, të ardhmen e saj fillon dhe kalon përmes fëmijëve – thotë Rajna Manxhukova, drejtoreshë ekzekutive e Agjencisë. - Kjo është arsyeja se pse garat tona janë nisma më e qëndrueshme që ndërmarrim.”

Dhe meqenëse, përmes fuqisë së fjalës, u bë thirrje fëmijëve që t'i thoshin së bashku "Jo luftës - le të sundojë dashuria, jo lufta", i vetmi tregim i vërtetë mund të jetë tregimi i atyre që vuajnë tmerret e saj nga dora e parë.

"Dëgjova një këngë ruse që më pëlqeu shumë", thotë trembëdhjetë vjeçarja Katja Barkova nga fshati Suvorovo në rajonin e Izmailit të Ukrainës, e vlerësuar me çmimin special "Ambasador i Paqes". - Unë e kam shkruar tekstin tim dhe nëna ime më ka ndihmuar shumë, sepse e njeh gjuhën letrare bullgare. Me këtë këngë i bëj thirrje të gjitha vendeve për paqe në Ukrainë, sepse fëmijët tanë, njerëzit tanë po vdesin këtu. Dhe kjo është shumë, shumë e frikshme. Prandaj i shtova fjalët e mia sepse dua që kjo luftë e tmerrshme të përfundojë sa më shpejt të jetë e mundur.”

Katja premton të pamundurën – të ndalojë së qari, por ajo dyshon se edhe atëherë thirrja e saj për paqe do të dëgjohet. Dhe megjithëse avionët e armikut nuk kanë qarkulluar ende mbi fshatin e saj, ajo pranon: "Nuk ka paqe dhe siguri askund në Ukrainë".

Fjalët e saj konfirmohen nga Ivana Demirova, e cila ligjëron folklor në Qendrën Bullgaro-Ukrainase "Media" në fshatin Kriniçnoje në rajonin e Bollgradit. Ajo thotë se fëmijët nuk i mungojnë aktivitetet javore edhe kur duhet të mbahen në strehimore për arsye sigurie.

“Ne duam që fëmijët tanë të kenë një fëmijëri të lumtur dhe një të ardhme të lumtur dhe me kolegët tanë bëjmë gjithçka që varet nga ne – vazhdon mësuesja. – Ne duam që ata t'i kujtojnë mirë vitet e fëmijërisë, sepse ajo që ndodh sot do mbetet për gjithë jetën. Ne duam që ata të këndojnë, të gëzohen, të kërcejnë, të buzëqeshin, por edhe të zhvillohen e realizohen në këto ditë shumë të vështira. Prandaj këndojmë dhe studiojmë edhe në strehën e bombave. Fëmijët tanë janë shumë të talentuar”.

Dhe mishërimi i gjithë kësaj është Varja – një engjëll pesë-vjeçar me sy blu dhe gërsheta bionde. Nxënësja e Ivana Demirovës fitoi çmimin e madh të këngëtareve më të reja me këngën "Të gjithë t'i bashkojmë duart, le të luajmë rëçenica" – një valle që kërcen në kopshtin e fëmijëve me shoqet e saj Dominika dhe Alisa.

“Më pëlqen në Bullgari, thotë vogëlushja. – Në shkollën bullgare i mësojmë festat. Ka shumë – Gjysha Marta, Krishtlindjet, festa e Kirilit dhe Metodit. Kur të kthehem në Ukrainë, do të them se pyjet këtu janë të bukur. Nuk i kemi, por detin e kemi. Shpresoj të vij sërish në Bullgari vitin e ardhshëm”.

Ansambli vokal "Zvezdici" në shkollën bullgare të së dielës në fshatin Gorodnee, rajoni i Bolgradit, preferoi ritmet e gëzuara.

“Kryesisht interpretojmë këngë popullore – edhe ukrainase, por shumica e tyre janë bullgare, për të ruajtur tonën, vendasin, pasi jemi bartës të folklorit bullgar - thotë drejtuesja e saj Evgenia Shlopak. – Në garat tona në rajonin e Odesës, ata na njohin shumë mirë pikërisht si përfaqësues të kulturës bullgare. Falë Zotit, këtu është e qetë – në fshatin tonë asgjë nuk na kërcënon. Unë përpiqem të shmang temën e luftës, sepse nuk është mirë që fëmijët të dinë fare se çfarë po ndodh. Shpresojmë të jetojmë përsëri në paqe dhe gjithçka do të jetë si më parë. Dhe kur kjo të ndodhë, ne do t'ua shërojmë sërish plagët fëmijëve me këngë – ky është misioni ynë.”

Trajtimi kalon nëpër faza të ndryshme – mjafton të ndaloni zhvillimin e sëmundjes që në fillim. Duke frymëzuar pak guxim, duke injektuar një pikë optimizmi, duke treguar një rreze të brishtë që del fshehurazi nga qielli që errësohet.

“Paqja përmes syve të fëmijëve duket me diell – thotë Rajna Manxhukova. – Kjo është një botë ku nuk ka sirena, ku fëmijët mund të dalin të sigurt jashtë dhe të luajnë pa frikë se do të goditen nga një dron ose një predhë. Kështu duket paqja sipas shkrimeve që kemi marrë – dhe jo vetëm nga Ukraina. Jam e lumtur që nga vende të tjera kanë mbërritur shumë punime për këtë temë dhe kjo do të thotë se fëmijët në mbarë botën janë dashamirës. Shpresa ekziston në veprat e tyre.”

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva

Foto dhe video: Diana Cankova, BTA, Facebook/Agjencia Ekzekutive Për Bullgarët Jashtë Stetit