Një bekim dhe gëzim i madh për të gjithë bullgarët ortodoksë është manastiri “Shën Athanasi” pranë qytetit të Çirpanit. Ai u themelua nga vetë shenjtori në shekullin e IV (v. 344), pranë një kështjelle të vjetër romake, pranë qytetit të atëhershëm të Beroe (sot Stara Zagora). Pa dyshim, ky është manastiri më i vjetër në të gjithë Evropën, i famshëm për mrekullitë dhe shenjat e shumta të Shën Athanasit, të cilin kisha e hershme e quajti "I Madhi" për shkak të mbrojtjes së tij të zellshme të besimit të vërtetë. Pas shumë peripecive, në historinë e tij 17 shekullore, manastiri pranë Çirpanit qëndron si një kështjellë e besimit tonë dhe vazhdon të tërheqë pelegrinët, falë ndërmjetësimit dhe patronazhit lutës të Shën Athanasit. Veçantia e tij plotësohet edhe nga afërsia e vendit për agjërim i ruajtur në shkëmbinj, ku Shën Athanasi u tërhoq në agjërim dhe lutje, gjatë udhëtimit të tij të parë nëpër trojet tona, lidhur me Koncilin Serdik në vitet 343-344, në territorin e Sofjes së sotme .

Manastiri ndodhet mbi fshatin Zllatna Livada, në bregun e djathtë të Stara Rekës dhe bie në territorin e Dioqezës së Stara Zagorës. Me bekimin e Mitropolitit Qiprian të Stara Zagorës, ne jemi në gjendje të mësojmë detaje të historisë së vjetër dhe më të re, e cila është e mbushur me dëshmi të shenjtërisë së kësaj banese të lashtë shpirtërore.

Shën Athanasit të Madh, i cili gjatë jetës së tij ishte Patriarku i Aleksandrisë, i detyrohemi me Simbolin e Besimit, shkruar në Koncilin e Parë Ekumenik, vë në dukje At Boris, igumen i manastirit, festa e tempullit të të cilit është më 2 maj - Fjetja e Shën Athanasit të Madh.

“Në vitin 344, në fund të janarit, në fillim të shkurtit, pasi mori pjesë në Koncilin e Serdikisë, shenjtori kaloi natën në rrugë, mbas kësaj ai u kthye në të njëjtin vend dhe qëndroi katër vjet”, thotë At Borisi. -Dëshminë për këtë e ka zbuluar historiani gjerman Prof.Manfred Klaus (profesor i historisë së lashtë). Në vitin 2016 profesori botoi studimin e tij dhe përshkroi se nga viti 344 deri në 348 Shën Athanasi ndodhej midis Nishit dhe Adrianopojës, d.m.th. në territorin e Bullgarisë së sotme dhe pikërisht këtu ai shkroi veprën e tij të famshme "Mbi Shpirtin e Shenjtë". Historiani britanik Sir Julian Huxley përshkruan kontributin e Shën Athanasit në zhvillimin e qytetërimit të krishterë evropian, një kërkim që daton më shumë se 40 vjet më parë. Këto dëshmi të dy studiuesve evropianë konfirmojnë rolin e shenjtorit në historinë e Evropës".

Nga jeta e Shën Athanasittë Madh, mësojmë se në atë kohë popullsia vendase përbëhej nga protobullgarë, gotë, mizë etj., dhe se lebra ishte e përhapur në trojet tona. Pikërisht me shërimin e këtyre të sëmurëve janë lidhur dhe mrekullitë që bëri Shën Athanasi:

 “Në një burim, Shën Athanasi e bekoi ujin dhe u bë ajazmo – mësojmë më shumë nga At Borisi. - Dhe në mënyrë të mrekullueshme, të gjithë ata që laheshin, qofshin pagan apo të krishterë, u shëruan papritur nga lebra. Pastaj Shën Athanasi urdhëroi të ndërtohej një manastir pranë ajasmos - një kishë e vogël me ndërtesa të vogla ngjitur rreth saj. Kalaja romake që ishte në këtë vend u braktis dhe gjithçka u bë pronë e manastirit. Gjatë shekujve, gjatë sundimit grek dhe turk, manastiri u shkatërrua shumë herë. Ndërtimi me gurë dhe baltë edhe sot ngjall admirim për mjeshtrit e mëdhenj që e ndërtuan atë që t‘i qëndrojë kohës. Në ditët e sotme, manastiri nuk do të ekzistonte nëse nuk do të ishte edhe Ljudmilla Zhivkova. Qoftë në Mbretërinë Qiellore! Si një mrekulli, Shën Athanasi iu shfaq në ëndërr parisë vendase, dhe vajza e të Parit në vendin tonë, me fondet e saj personale, në vitin 1981 arriti të ndërtojë dhe ruajë krahun veriperëndimor të manastirit, ku është edhe hyrja e manastirit”.

Një nga mrekullitë më të fundit të manastirit është prezantimi i ikonës së shenjtorit, personalisht nga pasardhësi i 115-të, pas Shën Athanasit, në fronin patriarkal në Aleksandri, Pjetri VII Papapetrou (1997-2004). Në vitin 2003 ai solli në fshatin Zllatna livada një kopje të saktë të ikonës me imazhin e shenjtorit nga Aleksandria:

„Në vitin 2003, krejt rastësisht në Bibliotekën Aleksandriane të Patriarkanës, gjatë një inventarizimi u gjetën monumente të vjetra të shkruara në pergamenë dhe lëkurë. Ato nuk ishin të fshehura, por pas librave dhe në njërin prej tyre u gjet një përshkrim i këtij udhëtimi epik të Shën Athanasit – si u nis nga Aleksandria. Përmendet gjithashtu se ai themeloi një manastir pranë qytetit Beroe, kur në shekullin IV trojet tona ishin djepi i qytetërimit. Pas gjetjes së këtij dokumenti në Aleksandri, për nder të Shën Athanasit të Madh, Patriarkut mrekullibërës të Aleksandrisë, pasardhësi i tij i 115-të - Pjetri VII, në vitin 2003. vjen në manastir dhe sjell një kopje të ikonës me imazhin autentik të shenjtorit nga Aleksandria. Tani ajo qëndron mbi karrigen e Peshkopit në kishën këtu. Tani jemi në proces të marrjes së një pjese të Relikteve të Shenjta të Shën Athanasit, në mënyrë që para kremtimit të 1700 vjetorit të themelimit të manastirit këtu, në vitin 2044, një pjesë e relikteve të tij të jetë tek ne. Kështu që, Bullgaria është një vend i bekuar, populli ynë është i bekuar nga Zoti dhe kështu do të jetë deri në fund të historisë njerëzore. Ne kemi privilegjin e rrallë të jemi bullgarë dhe duhet të jemi të lumtur dhe mirënjohës për atë që kemi“.

• Manastiri i Çirpanit “Shën Thanasi” – më i vjetri në Evropë