Petriç ndodhet në rrëzë të dy prej maleve më të bukura dhe ende të paprekura nga turizmi - Ograzhden dhe Bellasica. Zona përreth qytetit jugperëndimor ka qenë e banuar që nga kohërat e lashta, siç dëshmohet nga një sërë gjetjesh arkeologjike, dhe në mesjetë këtu u vendos fati i Mbretërisë së Parë Bullgare.

15 km nga Petriçi, shumë afër kufirit tonë me Maqedoninë e Veriut, gjenden mbetjet e kalasë së Samuilit, e ndërtuar në periudhën 1009-1013, në kohën e mbretit Samuill. Kalaja lidhet me një nga tragjeditë më të mëdha në historinë bullgare. Në vitin 1014, gjatë betejës pranë fshatit të sotëm Kljuç, perandori bizantin Basili II mundi ushtrinë prej 15000 trupash të mbretit Samuill dhe verboi ushtarët e kapur. Në pamjen e procesionit të zi të luftëtarëve të gjymtuar, sundimtari bullgar pësoi një atak në zemër dhe vdiq, pohojnë bashkëkohësit e tij. Sot, kalaja e Samuilit është restauruar dhe shndërruar në një park-muze kombëtar, të cilin e vizitojnë bullgarët dhe mysafirët nga Maqedonia e Veriut dhe Greqia fqinje:

“Natyra është e mrekullueshme atje, mund të shihni pemë shekullore dhe, natyrisht, të kuptoni nga maketi se si është dukur fortifikimi i Mbretit Samuill - thotë Sillvija Vellçeva, një guide turistike në muzeun historik në Petriç - Vetë kompleksi kulturor dhe historik është hapur në vitin 1982. Fillimisht kalohet nëpër një park piktoresk, pas së cilës vizitorët mund të shohin një kopje të një banese mesjetare, pasi aty ka pasur 42-43 banesa të tilla që janë shërbyer si kamp për Mbretin Samuill.

Në kompleks u ngrit edhe një monument bronzi i lartë 5 metra i Samuilit, i cili e paraqet mbretin në momentin kur i ka parë luftëtarët e tij të verbuar. Në njërën dorë ai mban një skeptër, që do të thotë se Bullgaria do të mbijetojë. 

Vizitorët mund të ngjiten në kullën e restauruar të monitorimit, nga e cila shihet një pamje madhështore e maleve. Kalaja është pjesë e një sistemi fortifikues që shtrihet për më shumë se 8 km përgjatë shpateve të Bellasicës dhe Ograzhdenit."

Pranë Petriçit, afër zonës së Rupite, shihen mbetjet mbresëlënëse të Herakleja Sintika legjendare, e themeluar në shekullin IV para Krishtit. Qyteti lulëzoi edhe nën sundimin maqedonas dhe romak, si një qendër e rëndësishme tregtare dhe kulturore.

"Ky vend aktualisht po i nënshtrohet konservimit dhe restaurimit. Herakleja Sintika është një qytet i vjetër antik që u varros nga dy tërmete të njëpasnjëshme. Në muzeun tonë historik mund të shihni pllakën, ose më mirë aktin noterial, i cili vërteton se ky është me të vërtetë qyteti i Herakleja Sintika. Ai është kërkuar për më shumë se 150 vjet në territorin e Greqisë fqinje, prandaj kjo pllakë është e rëndësishme për trashëgiminë tonë kulturore” – thotë Sillvija Vellçeva.

• Qyteti antik Herakleja Sintika zbulon sekretet e tij

Në rrëzë të ish vullkanit Kozhuh, afër Herakleja Sintika, ndodhet shtëpia ku profetesha Vanga i ka pritur të sëmurët dhe njerëzit në vështirësi. Në vitin 1994, ajo vetë financoi një projekt për ndërtimin e kishës “Shën Petka”.

• Profetesha Vanga besonte se viti 2022 është një pikë kthese për njerëzimin, kujtojnë ithtarët e saj

Më pas, rreth shtëpisë së saj, e cila është shndërruar në muze, dhe kishës, u krijua një park me specie të rralla pemësh, burime minerale, përrenj dhe shpendë të ndryshëm. Vendi ka një energji të veçantë.

Manastiri i Çurillovos "Shën Gjergji" pranë fshatit Gega, i cili supozohet të jetë themeluar në shekullin e 14-të, është një tjetër kënd shpirtëror, i zhytur në histori dhe shenjtëri, mes natyrës së ruajtur të Jugperëndimit bullgar. 

Quhet edhe Manastiri i Djajve. Shihni pse:

• Fshati Gega dhe “Manastiri përrallor me djajtë“ në malin Ograzhden

Foto : petrichhistorymuseum.bg, Veneta Nikollova

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Vesella Mançeva