Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Shembuj të kulturës muzikore bullgare

"Një zogëz këndon" – Fillimi i Misterit

Foto: Misteri i zërave bullgarë

Në vitin 1952, me iniciativën e Georgi Bojaxhiev – redaktor përgjegjës i redaksisë "Muzika Popullore" në BNR, u krijua Ansambli për këngë popullore i Radios Bullgare. Në thelb të përbërjes ishte grupi i njohur nga Ugërçini, i udhëhequr nga Cvjatko Bllagoev, që përfshinte një kor dhe orkestër me instrumente tradicionale folklorike, të grupuara në seksione orkestrale sipas modelit të formacioneve simfonike. Repertori përbëhej nga përpunime të muzikës popullore të realizuara nga kompozitorë dhe vepra prej autori në frymën e saj. Për ansamblin krijonin Filip Kutev, Nikollaj Kaufman, Hristo Todorov, Stefan Mutafçiev. Dirigjenti i parë ishte Boris Petrov, pas tij këtë pozicion e morën Krasimir Kjurkçijski, Dimitër Dinev, Georgi Genov.

Po në vitin 1952, tregtari zviceran i metaleve Marcel Cellier mbërrin në Bullgari dhe për herë të parë dëgjon këngë popullore bullgare. I mahnitur, ai lidhet me drejtuesit e Radios Bullgare dhe blen të drejtat për transmetimin e disa regjistrimeve, të cilat fillon t’i prezantojë në Zvicër përmes një emisioni radiofonik, që u quajt nga bashkëshortja e tij, Catherine Cellier, “Misteri i zërave bullgarë”. Emisioni ekzistoi për rreth tri dekada dhe shënoi fillimin e markës sot botërisht të njohur, e cila u krijua si rezultat i një pune kërkimore dhe prodhuese me pasion nga Cellier.

Disku i parë, i titulluar “Misteri i zërave bullgarë”, u publikua në vitin 1975, fitoi çmimin prestigjioz francez për albumin më të mirë – Grand Prix du Disque i Akademisë Charles Cros dhe u bë një hit botëror.

"Këto vajza tokësore arrijnë dhe tejkalojnë me një lehtësi të mahnitshme kufijtë e konvencioneve vokale të vendosura nga konservatorët muzikorë," – shkruan Marcel Cellier në komentin e tij për diskun e parë. "Megjithatë, ato ruajnë atë që kanë mësuar në fshatrat e tyre: dridhjen, zbukurimet, besnikërinë prej hekuri ndaj sekondës si interval për dy zëra... Këndojnë me një saktësi të habitshme. Kjo është thjesht një mrekulli. Bukuri e përsosmërisë! Përsosmëri e bukurisë! Pikërisht ndërmjet këtyre dy shenjave pikëçuditëse duhet të kërkojmë… misterin e zërave bullgarë."


Kënga e parë në albumin e parë botërisht të njohur nga "Misteri" është “Një zogëz këndon” ("Pilençe pee") nga Krasimir Kjurkçijski (22 qershor 1936 – 15 dhjetor 2011). Një nga kompozitorët tanë më të talentuar dhe më të interpretuar në botë, e nisi rrugën e tij krijuese si dirigjent në Ansamblin Shtetëror për Këngë dhe Valle Popullore "Filip Kutev", e më pas në Ansamblin për Këngë Popullore të Radios Bullgare. Pikërisht në atë periudhë, me dashuri dhe respekt të thellë për folklorin bullgar, Kjurkçijski krijoi veprat e tij të pakrahasueshme, të cilat vetë i quante me përulësi “harmonizime të këngëve popullore”.

Që me tingujt e parë të “Një zogëz këndon”, vajzat e Ansamblit të Radios të mahnisin, të zënë për gryke dhe të qëllojnë drejt në zemër. Jo shumë kohë më parë, në një intervistë për Radio Bullgaria, këngëtarja britanike e operës Jessica Leschnikoff ndau emocionet e saj nga hera e parë kur kishte dëgjuar albumin “Misteri i zërave bullgarë”:
"Isha absolutisht e mahnitur nga ky këndim. Më bëri të qaj. Më bëri të qesh. Më dha një gëzim që nuk mund ta shpjegoja, sepse ndihej si një lidhje… me të vërtetë më prek telat e zemrës në një mënyrë që shumë pak lloje të tjera të këndimit apo muzikës mund të më prekin." Ç’të shtojmë më tepër…


Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello
Foto: discogs.com, Facebook /The Mystery of the Bulgarian Voices


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

"Një brumbull u ul" - kënga e famshme popullore në interpretim të ri të JazzBoree

Gjatë afërsisht dy viteve të ekzistencës së tij, grupi JazzBoree u bë i njohur për stilin e tij origjinal. Vetë emri i formacionit flet për simbiozën midis xhazit dhe folklorit, kryesisht bullgar. Pianisti Boris Petkov aranzhon si këngë popullore..

botuar më 25-06-19 5.55.PD

"Askush nuk puth si ti"

Dy këngëtarë të rinj - Todor Gaxhallov dhe Teodora Conçeva - bashkojnë forcat e tyre krijuese në një këngë duet. Në "Askush nuk puth si ti", përveçse janë interpretues, ata janë edhe autorë të muzikës dhe tekstit, aranzhimi është nga Todor...

botuar më 25-06-18 6.00.PD

Orkestra Filarmonike e Sofjes prezanton një koncert të ri nga Dobrinka Tabakova për herë të parë në Bullgari

Një premierë e rëndësishme dhe një debutim emocionues priten më 19 qershor në orën 19:00 në sallën "Bullgaria" të kryeqytetit. Letonezja Ksenija Sidorova - një nga zonjat më tërheqëse në skenën klasike bashkëkohore, do të debutojë me Orkestrën..

botuar më 25-06-17 4.19.MD