Resmi olmayan verilere göre yaklaşık 200 Bulgar ailesi çocuklarının okulu ziyaret etmemesini seçmiştir. Ebeveynler, çocuklarını tek başına eğitiyor çünkü devlet standartlarını onaylamıyor. Ev Eğitimi Derneği yetkilileri, devletin bunun gibi eğitim için bir düzenleme yapmasını, çocukların elinde lise eğitimi diploması olmadan üniversiteye başvurabilmesini umuyor. Maalesef ülkemizde evde eğitim gören öğrenciler, uzaktan yabancı programlar çerçevesinde tahsil görüyor. Buna ek olarak bu öğrencileri yüksek eğitim için kabul eden dünya genelinden üniversiteler listesi de var.

Evde eğitim görenler arasında Bojidara, Petır ve Maya. Onlar için okul zili, tahtada sınama, molalar, sınavlar, birinci ve ikinci dönem veya tatil yoktur. Onların annesi Radoslava Petkova, Bulgaristan’daki Ev Eğitimi Derneği’nin üyesidir ve bu çocukların ev öğretmenidir. İşte kendisi neler söyledi: “Ben tarih uzmanıyım. Çocukları hümaniter derslerde hazırlamak benim için daha kolaydır. Eşim, bana matematik, fizik ve fen-matematik bilimlerinde yardım ediyor. Özel öğretmenlerin yardımına da başvuruyoruz. Ev eğitimi, bir hayat biçimi. Bizim için okul belli bir saatte başlamıyor ve belli bir saatte bitmiyor. Bir oyun, kitap okuma, açıklama, doğada gezi, farklı insanlarla görüşmeler ile başlıyoruz.

Daha akademik aşamaya geçtiğimizde, yani dördüncü sınıfa gelindiğinde yapıcılık pekiştiriliyor, çünkü çocuklar lise seviyesi için hazır olmalıdır. Ders içeriği çok daha geniş, bu yüzden bütün dünya için açık olan uzaktan bir program kullanıyoruz. Kitapevlerinden ders kitaplarını alıyoruz. Çocuklar online testlerden geçiyor. Bundan başka bir çeşit yoklama olan yarışmalara da katılabiliyor. Bence çocuklar iyi gidiyor. Belli alanlara ilgisi olduğu fark ediliyor. Ders dışı etkinliklere de katılıyorlar. Kızlarımdan birinin müzik yeteneği var ve bu alanda gelişiyor. Çocuklar spor da yapıyor. bir bütün olarak günlük hayatı çok farklı ve bu tür eğitim tarzı onların hoşuna gidiyor.”

Devlet ama ev eğitimini resmi olarak tanımıyor. Evde okuyan çocukların orta eğitim planını yerine getirdikten sonraki imkanları nelerdir? Bu soruya cevaben Radoslava Petkova, şunları söyledi: “Bulgaristan’da şu an ev eğitimi düzenlenmiş değildir. Eğer devletin “çatısı” altına girmek istersek bunun fiyatı, şimdiki özgürlüğümüz olacak. Bu özgürlük ise, tam çocukların, onlar için ilginç olan şeyleri okuyabilmesi için gereklidir. Mesela eğer çocuklar bir derste zorlanıyorsa, onların bunu incelemek için daha çok zamanı olmalıdır. 12. sınıfta bu uzaktan programı bitirdiklerinde bu çocuklar, Amerikan okullar için bir diploma alacak. Öyle ki onlar Bulgaristan’da yüksek eğitimine devam etmek isterse onlar yabancı aday öğrenci olarak başvuracak. Eğer yurtdışında eğitim görmek isterse gerekli testlerden geçecek ve kabul edildiği yerde okuyacak.”

Ebeveynin, çocuklarını tek başına eğittiği, tatmin verici olabilir mi ve ev eğitiminin okuldaki eğitim önündeki öncelikleri nelerdir? Radoslava Petkova’nın bu sorulara cevabı şöyle: “Bir ebeveyn için çocuğunun ilk adımlarını atmaya, okymaya, dünyayı keşfetmeye ve ilk sorularını sormaya başladığında yanında olmaktan daha büyük bir heyecan yoktur. ama çocuklar daha büyük olduğunda, özellikle de 12 veya 13 yaşından sonra çoğu derslerini tek başına okumaya başlıyor. Benim için çocuklarımın okumalarını ve hayat boyu için değerli olan alışkanlıkları edinmelerini görmek tatmin edicidir. Bu tamamen normal bir eğitim alternatifidir. Bunun öncelikleri, öğrencinin ilgi ve imkanlarına göre geliştirilen esnek eğitim programıdır. Kişisel yaklaşım da, öğrencinin ders içeriğini hızlı bir şekilde algılamasını sağlıyor. Öğretmen, yani ebeveyn, belli bir sorun farkederse hızlı bir şekilde tepki verebiliyor.

Bundan başka ders kitapları ve eğitim programları serbest bir şekilde seçilebiliyor. Hiç kimse memuniyetsizlikle karşılaşmıyor. Eğer bir ders kitabını sevmezsek ve bundan memnun değilsek, başkasını arıyoruz, başka bir dilde de ders kitapları arıyoruz. Bu yüzden çocuklarımız İngilizce öğreniyor, öyle ki farklı kaynaklar kullanabilsin. Bu programın diğer bir önceliği de, okul ortamına has olan şiddet, uyuşturucu ve saire gibi risklerin olmadığıdır. Her zaman ödünler var. Ama biz çocuklarımızın eğitim alanındaki ilerlemesi için öncemli olmayan şeylerle ödün vermeye çalışıyoruz. Bizim durumumuzda çocuklar yaşıtlarıyla sosyal temaslarını kaybediyor. Bu, bizim bilinçli olarak aldığımız bir karardır, ama çocukların okulda bulunmayan bir sürü özgürlükleri vardır.”

Çeviri: Rayna İvanova