Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Yeni Yıl ve Basileios (Aziz Büyük) Günü

БНР Новини
Photo: BGNES

Surva, Survaki veya Aziz Büyük Günü, yeni takvimde kutlanan ilk Bulgar bayramıdır. Bulgaristan`ın dört bir ucunda olduğu gibi ülke dışında yaşayan etnik Bulgarlar tarafından da kutlanıyor.Surva Yortusu, Bıdni veçer (Noel arifesi)nden sonra buhurun yakıldığı ikinci akşam yemeğidir ve yemekte büyük derecede aynı temel törenler yerine getiriliyor. Sofraya konan ekmeklerin üzerindeki süslemeler de aynı, semboller de. Tek fark yemeklerin yağlı ve etli olması, yani bu kez yumurtalı, peynirli ve etli yemekler hakim. 1 Ocak arifesinde sofraya konacak özel hazırlanmış ekmek kutsanıyor ve tütseniyor.

Bulgaristan`in bazı bölgelerinde ekmeğin üstüne çörek konuyor. Sofradaki yemekler tütsendikten sonra çörek alınıyor ve sabah erkenden evdeki hayvanlara veriliyor.

Geri kalan parça, tedavi için rafa kaldırılıyor. Bulgaristan`ın bazı bölgelerinde hamur işleri hazırlanıyor – börek, bulgurlu yufka, çörek, lahanalı börek, tutmanik ismini taşıyan özel hamur işi. Bulgaristan`in her bölgesinde yufkalı börek yerli adetlere göre yapılsa da, içine önceden uğur, sağlık, başarı dileklerine adanmış kızılcık tomurcukları konuyor. Bugün de bu börek yapılıyor, ancak satın alınan yufkayla tabii ki..

Bıdni veçer (Noel arifesi)nde olduğu gibi, sofraya çeviz, baş sarımsak ve baş soğan, bal konuyor. Bazı köylerde eskiden gece boyunca horo oynanırdı. Diğer bölgelerde tütsenmiş soğandan 12 parça alınıyor – yılın her ayı için birer tane olsun diye. Ortasına tuz koyup sofranın üstüne dizirlirmiş. Halk inançlarına göre, sabah hangi parçanın üzerinde su toplandığı gözleniyormuş. Hangi soğan parçasında su varsa, demek ki o ay yağmurlu olacak.

İlk günün büyüğü ile Surva yortusuna ilişkin tüm halk inançlarına anlam getiriliyor. Eve giren ilk konuktan yılın gidişatı uğurunda tahminler yapılıyor. Eğer erkek ise, daha fazla erkek kuzu doğacak, kız girerse- daha fazla dişi kuzu olacak demektir. Sağlık, güç ve zeka sembolü olan kızılcık tomurcuğu, söz konusu törenlerde özel yere sahiptir. Kızılcık dalından survaçka`lar (farklı kuru yemiş, patlamış mısırlarla süslü kızılcık dalı) yapılıyor. 12 veya 15 yaşındaki oğlanlar, ev ev gezip şans ve başarı diliyorlar. Survakari ismini taşıyan oğlanlar, elinde kızılcık dalını (survaknitsa), omuzunda ise verilecek bağışları toplamak için torbayı taşıyorlar. Çocuklar önce kendi akrabalarının sırtına kızılcık dalıyla hafif bir şekilde vurarak sağlık ve bereket manileri söylerler. Evin en yaşlısından başlayarak tüm ev halkını kutladıktan sonra ev hayvanlarının yanına girerler, onlara da kızılcık dalıyla sağlık dilemek için. Batı Bulgaristan`da survakane adeti yüzler, maskeli delikanlılar tarafından gerçekleşiyor. Onlara “survaskari, cemale veya kolecane” isimleri veriliyor.

1 Ocak günü, dini takvime göre, Basileios (Aziz Büyük) Günüdür. Halk arasında ise “Vasilövden” veya “Aziz Vasil” ismi verilmiş. Yeni yılın arifesinde kızlar, “laduvane”adetini yerine getiriyor. Önce “sessiz su” başında bir araya geliyorlar. Sessiz su, çeşmeden suyun su bakırına sessizlik içinde doldurulmuş ve sessizlik içinde taşınmış sudur. Suyu, bakıra dolduran kızın anne babası sağ olmalı, su bakırının ise beyaz olması şarttır. Su bakırına kızlar, farklı ipliklerle bağlı yüzüklerini ve çiçeklerini sağlıyorlar, yüzükler karışmasın diye. Ailenin son çocuğu olan küçük bir çocuk, yüzükleri teker teker çıkarıyor. Her defasında kızlar mani söyler ve yüzük sahibinin, hangi delikanlıya evleneceğini mani şeklinde tahmin ederler. Daha sonra yüzükler tekrar su bakırına konur ve kırmızı bezle örtülür, gül köküne bırakılır. Yüzüklerin yıldızlar altında geceledikten sonra sabahın erken saatlerinde tören tekrarlanıyor. Müstakbel damata adanan manilerde neşeli, sıvri sözler yer alırken sembollerle tahminlerde bulunuluyor.

Sizlere de neşeli günler diliyoruz, değerli dostlar! Sağlıklı ve başarılı bir Yeni Yıl olsun!

Çeviri:Şevkiye Çakır


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Sayıştay başkan yardımcıları da geçici başbakanlık görevini reddetti

Geçici başbakan seçimine ilişkin prosedürle ilgili olarak Cumhurbaşkanı Rumen Radev ile yapılan istişareler sona erdi. Listenin sonunda ise Sayıştay başkan yardımcıları Goritsa Grancharova-Kozhareva ve Toshko Todorov vardı...

Eklenme 29.03.2024 19:23

Plovdiv Uluslarası Gaydacılar (Tulumcular) Konferansına ev sahipliği yapıyor

Yerli ve yabancı gayda (tulum) çalgıcıları ve müzik eğitmenleri 8 ile 10 Mart tarihlerinde Plovdiv’de bu geleneksel enstümana adanan uluslararası konferansa katılacak. 10 Mart- Uluslararası Gayda Günü  12 yıl önce kutlanmay abailandı. Bu enstürmana..

Eklenme 08.03.2024 16:23

Geleceğe, güzelliğe dair umudun sembolü – martenitsi veya Rodop baynitsileri

Bulgaristan’da Martenitsa’nın baharın müjdecisi olduğu ve karanlığı kovduğu kabul edilir. Her yıl bir Mart’ta Bulgarlar memleketlerinden uzakta olsalar bile, sağlık ve refah dilekleriyle akraba ve dostlarını bükülmüş beyaz ve kırmızı iplerle süsler...

Eklenme 01.03.2024 06:05