Bundan kısa süre önce Bulgaristan’ın kuzeydoğusuna elektrik temin eden Çek “Energo Pro” şirketinin Dünya Bankası nezdindeki Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları Çözüm Merkezi’ne Bulgaristan hakkında 54 milyon avroluk tahkim başvurusunda bulunduğu öğrenildi. Aynı zamanda Bulgar devletini mahkeme eden Avusturya’dan EVN şirkeri de hanelere verilen elеktriği fiyatları ve yenilenebilir kaynaktan üretilen enerjinin satın alınması yükümlülüğü ile ilgili iddiaları var. Yabancı elektrik dağıшım şirketlerinin iddiaları, enerji sektöründe zaten zor olan durumu içinden çıkılmaz hale getiriyor.

1 Temmuz itibari ile ülkemizde hanelere verilen elektriğin fiyatına yüzde 2 oranında zam getirilecek. Avrupa’nın diğer devletlerinde uygulanan tarifelere göre elektrik fiyatı yüksek görünmese de elektriğin ülke vatandaşlarının gider toplamındaki payı göz önüne alındığında söz konusu yüzde 2’lik zammın aslında önemsiz olmadığı ortadadır, çünkü resmi istatistiklere göre Romanya ve Bulgaristan vatandaşları, AB içinde nüfusun alım gücüne kıyasla en yüksek elektrik fiyatları ödüyorlar.

Bu arada Ulusal Elektrik Kurumu NEK hisselerinin çoğunluğunun sahibi olan Bulgaristan Enerji Holdingi BEH, gittikçe çok borç batağına saplanıyor. BEH borçlarının yılın sonuna kadar 1 milyar avro gibi devasa bir rakama ulaşması bekleniyor.

Bu durumda elektrik enerjisi sektöründe yaşanan finansal çöküşte üledeki en büyük elektrik santrallerinden ikisi – Amerikan Contur Global ve AES şirketleri ile Bulgar devleti tarafından kısa süre önce yapılan anlaşmanın payı en büyük olmaktadır. Anlaşma gereği ayın sonuna kadar Amerikan şirketlerine toplam 370 milyon avro tutarında eski borçlar ödenecek, buna karşılık ise Enerji Bakanının belirttiği gibi devletin onlara kurulu güçler için ödediği ücret yüzde 30 oranında düşürülecek. Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için ayın sonuna kadar bir yerden 370 milyon avronun bulunması şarttır. Oysa BEH ve NEK’te bu para yok, devamlı artan kredi ve borçları vardır ancak.

Önde enerji uzmanlarının yapılan anlaşmaların feshedilmesi yönündeki çağrılarına rağmen devlet holdingi Maliye Bakanlığın’dan bu tutarda borç alınması için devlet güvencesinin verilmesini istedi. Çünkü güvence olmayınca şirketin finansal durumunu analiz etmiş bulunan hiçbir banka, BEH’e beş kuruş bile vermez, verirse de dünya kadar büyük faiz uygulayacaktır.

Hükümetin istenen güvenceyi verip vermeyeceği belli değil, çünkü kamu borcunun üst sınırı ile ilgili yasal kısıtlamalar vardır.

Enerji ve ekonomi uzmanları, enerji sektöründeki durumun gün geçtikçe kötüye gittiği ve acil ve köklü reformların gerektiği yönünde defalarca uyarılarda bulundular. Fakat bu reformlar tüketiciler için son derece acılı olacağı için yerel seçimlerin yapılacağı bu yıl içinde yönetimlerin yüksek risk teşkil eden bu operasyonu göze almaları beklenemez.

“Sanat ve Bilgi ile Geçiş” projesi ile ülkemize sığınan mültecilerin toplumla bütünleşmeleri amaçlanıyor. Proje kapsamında zarif ve uygulamalı sanatlar, müzik aletleri, ses sanatı gibi çalışamalar yapılıyor. “Kurtuluş Misyonu” vakfının inisyatifi ile başlatılan proje hükümetdışı örgütleri destek programı ve Avrupa Ekonomi Sahası Finans Mekanizmasının desteği ile finanse edilmektedir .

Çeviri:Tanya Blagova