Bundan yaklaşık iki yıl önce Bulgaristan’ın dördüncü en büyük bankası KTB kapatılarak müflis ilan edildi. Daha o sırada hem Merkez Bankası hem Savcılık, bankanın soyulmasından dolayı esas hissedarı ve en büyük şefi Tsvetan Vasilev’i suçlayarak kendisinin çoğu kendi şirketi olmak üzere firmalara ve eş dostu olan vatandaşlara da gerekli güvenceleri almadan ve verilen paranın iade edilmeyeceğini bile bile krediler dağıtmış olduğu yönünde bilgi verdiler. Bankada 2 milyar avronun eksik olduğu saptandı. Mevduat Garanti Yasası gereği 100 binden çok mudiye 1,5 milyar avronun üzerinde ödemeler yapıldı ve bu, devletin desteği ile oldu. Mevduat Garanti Fonunda böylesine büyük tutarda para olmadığı için devlet, yeni dış borç aldı.

Bankanın sahibi Tsvetan Vasilev, çok zengin ve nüfuzlu bir adamdı, sözü hükümet düzeyinde de esas partilerin merkezlerinde de duyuluyordu. Bazıları açık bazıları ise üstü kapalı olan bu bağlantılarından dolayı ve onlarca bin mağdur mudinin baskısından dolayı gerçeğin gün yüzüne çıkarılması ve mümkünse verilen kredilerin toplanılması görevi, bu konuda ihtisaslaşmış yabancı bir şirkete verildi. Yeterliliği ve deneyimi ispatlanmış olan bir İngiliz şirketi seçildi. Şirket, bugünlerde Kurumsal Ticaret Bankası KTB içindeki problemlere ilişkin hazırladığı raporu açıklayınca en kötü tahminler ve en karanlık şüpheler doğrulandı. Alix Partners şirketi, bankanın iflasında esas suçlunun Tsvetan Vasilev’in olduğu sonucuna vardı. Bankada eksik olan 2 milyar avronun üzerindeki para tutarının 1 milyar 300 milyon avroluk bölümünün bankacı ve onun şirketleri tarafından gaspedildiği anlaşıldı. Bir zamanlar Bulgaristan’ın 1 numaralı bankacısı ilan edilen Tsvetanov, kendi bankasını anlaşılan cüzdan gibi kullandı, ihtiyaç duyduğunda oradan para aldı ve bunu büyük bir rahatlıkla yaptı, çünkü bankacının üstünde kontrol uygulayacak bir kimse veya kuruluş olmadı. Aslında teoride kontrol uygulamak Merkez Bankasının işiydi, fakat hepimiz bulutların KTB üzerinde nasıl yoğunlaştığını izlerken Bulgaristan Merkez Bankası, ülkedeki bankacılık sisteminin istikrarlı olduğu ve şirketlerin ile vatandaşların tasarruflarını tehdit edecek herhangi bir problemin yaşanmadığı yönünde medyaya teminat vermekle meşguldü. Sonra birden ürktü ve paranın çuvallarla bankadan çıkarıldığı gibi polisiye romanı andıran türden hikayeler uydurmaya başladı. Merkez Bankası yönetiminin ya gerçeği bilmediği ya da kasten korkutan öyküler uydurduğu anlaşıldı. Banka denetimi şefinin savcılığa intikal etmesi, Merkez Bankası Başkanının ise adı kirlenmiş şekilde görevden ayrılması tesadüf sonucu değil kesinlikle. İçi boşaltılan bankanın sahibi ise sessiz sedasız yurt dışına çıktı ve Bulgar yönetimlerinin iki yıldır sınır dışı edilmesini sağlamak yönünde harcadığı çabalara rağmen bankanın çöküşünden dolayı siyasetteki karşıtlarını ve düşman medyayı suçlayıp duruyor. Bu arada kayyumlar, verilen kredileri toplamak üzere çalışıyorlar. Bağımsız İngiliz uzmanları, bu konuda da iyimser değil ve paranın ancak 400 milyon avroluk bölümünün toplanabileceğini söylüyorlar.

Merkez Bankasının artık yeni yönetimi var, KTB ise artık ortada yoktur. Ülkede finansal sarsıntılar yok ve her şey yoluna girmiş gibi görünüyor. Bunun gerçekten böyle olup olmadığını Merkez Bankası tarafından önümüzdeki aylarda bütün kredi kuruluşlarında uygulayacağı stress testlerinin sonuçları gösterecek.

Çeviri:Tanya Blagova