Enerji, Bulgar makamlarının gözde ekonomik sektörüdür neredeyse her gün veriler bildiriliyor, bu ekonomik sektör ile ilgili etkinlikler yapılıyor. Her şeyden önce doğalgaz konusu gündemde. Oysa doğalgaz prensipte Bulgaristanlıların pek kullandığı bir enerji kaynağı değildir, ama endüstri tarafından buna büyük değer veriliyor. Şimdilik doğalgaz Bulgaristan’a özellikle Rusya’dan ithal ediliyor, ama bu alandaki enerji ihtirasları göze çarpıyor. Yakında Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, Avrupa Komisyonu’nun bu konudaki görüşünü dile getirdiği bir mektup gönderdi. Bu hırslar, sonraki gün Başbakan Boyko Borisov’un Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin’i telefonla aramasına neden oldu. Tüm bunlar, bir sürü sebeplerden dolayı gayet mantıki ve açıklayıcıdır.

Bu sebeplerden ilki, Bulgaristan’ın AB üyesi olması ve Bulgar enerji projeleri konusunda onun görüşüne uyamamasıdır. Bulgaristan, AB üyesidir, ama neredeyse tamamen Rus enerji tedariklerine ve teçhizatına bağlıdır. Ülkede tek atom elektrik santrali de, sipariş edilen yeni atom ünitesi de, gelen doğalgaz da Rus’tur. Tek bir sözle Rusya’ya tam bağımlılık var. Moskova ile Brüksel arasında işler ise pek iyi gelişmiyor. Sofya bunu artık hissetti, çünkü Avrupa istemleri yüzünden Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya giden Güney Akım doğalgaz boru hattı ve transit ücretlerden beklenen büyük gelir beklentileri suya düştü.

Belli ki Avrupa Komisyonu’nun Bulgaristan’ın kıssadan hisseyi öğrenip öğrenmediği konusunda şüphesi var. Kıssadan hisse de şöyle: istediğinizi yapın, ancak Avrupa kurallarına göre. Bu yüzden Juncker, Borisov’a mektubunda bu katı istemini yineledi. Borisov ise, hızlı bir şekilde Putin’i kendisine Brüksel’in istemlerinin kaldığını, eski ama unutulmamış Bulgar-Rus enerji projelerinin hayata geçirilmesi için şanslar olduğunu belirterek birazcık gevşediğini söylemek üzere aradı.

Bunlardan iki tanesi Sofya için son derece önem arzetmektedir. Birisi, hala fikirler ve genel sözler alanında. Bu, Bulgaristan’ın bölgesel doğalgaz merkezi kurması fikridir. Bu doğalgaz merkezinden Balkan ve Güneydoğu Avrupa ülkeleri için doğalgaz tedarikleri sağlanacak. Sorun ama Günay Akım doğalgaz hattının suya düşmesiyle yerel doğalgaz eksikliği ve komşu ülkelerle doğalgaz sistemleri ile bağlantı eksikliği. İkinci sorun, daha ilerlemiş ama dondurulmuştur. Burada Belene’deki ikinci Bulgar atom santrali söz konusu. Altyapı neredeyse tamamlanmıştır ve 1 milyar avroya mal olmuştur. Planlanmış iki üniteden biri artık Rusya’da üretilmiştir, ama Bulgaristan’ın bunu ödemek için parası yok ve şimdi bunu ne yapacağı üzerinde düşünüyor. Santralin inşaatının parlamentonun kararıyla durdurulmasında proje karşıtlarının başlıca gerekçelerinden biri, bu projenin aslında Bulgaristan için gereksiz olduğuydu, çünkü Bulgaristan yeterince elektrik üretiyor, hatta elektrik ihraç ediyor.

Jean Claude Juncker, bazı şartlarla Bulgar makamlarına enerji projeleri konusunda yeşil ışık yaktı. Bu şartlar her şeyde Avrupa istemlerine sadık kalınmasıyla ilgilidir. Şimdi Bulgar makamları, fikirlerini ekonomik açıdan canlı olan projelere dönüştürmeli, AB ise bunların, özellikle doğalgaz merkezi projesinin gerçekleşmesi için mali yardım da vadediyor. İkinci atom elektrik santrali için Avrupa yetkilileri çok daha tutumlu ve şimdilik, Bulgar makamlarının, bu projenin tamamlanması için yabancı özel yatırımcı araması gerekecek.

Borisov ve Putin’in telefonda tam olarak neler konuştuğu, Kremlin ve Sofya’nın kuru basın bildirilerinden pek belli olmuyor. Bellidir ki konular eksik değilmiş. Bu yüzden eğer Güney Akım doğalgaz projesi,Bulgar katılımıyla ve Avrupa kurallarına göre birden canlanırsa sürpriz olmayacak. Öyle ya da böyle bunun için öngörülen borular, Bulgar limanlarının stoklarında bulunuyor. 

Çeviri: Rayna İvanova