Yarın Bulgaristan’da yeni öğretim yılı başlıyor. Bu yılın 1 Ağustos tarihinde başlatılan Bulgar eğitim sistemindeki reform, yeni okul öncesi ve okul eğitimi yasasının yürürlüğe girmesi ile beraberinde bazı sıkıntılar getirdi. Reform çoktan bekleniyordu. Ama bu reform, eğitim sistemini iyileştirecek mi? Bulgaristan, iyi eğitim gelenekleri olan bir ülkeden son on yıllarda Avrupa’da eğitim eşitsizliği açısından önde gelenler arasında yer almaya başladı. Küçük yerleşim yerlerindeki öğrenciler, hazırlanması açısından büyük şehirlerdeki yaşıtlarına nazaran 3 yıla kadar geride kalıyor. Yoksul ailelerden çocukların başarıları ise zengin ailelerden çocukların başarılarına nazaran daha düşük oluyor. 2015-2016 öğretim yılında okuldan yaklaşık 3 bin 900 öğrenci elendi. Ancak uluslararası matematik ve enformatik olimpiyatlarına katılan Bulgar öğrencilerinin başarıları, iç açıcıdır.

Yenilikler arasında ana eğitimin 7’inci sınıftan sonra alınmasıdır. Bir de reforma göre kişisel eğitim şekli de olacak. Uzun beklenen reformda diğer yenilikler de öngörülmüştür. Değişikliklerden beklentiler nelerdir ve Bulgar eğitiminde neler oluyor?

Biyoloji öğretmeni Teodora Veleva, değişiklikleri yorumlayarak şunları söyledi: Bürokrasi işi çok fazla oluyor. Hep belgeler, belgeler, belgeler… Bütün kağıtlarla başa çıkabilmek için çocuklar geri planda kalıyor.

Yeni yasada kilit önem taşıyan kabiliyetler üzerinde vurgu yapılıyor. Bu, genç insanların daha başarılı olmasını sağlayacak mı? Bu soruya cevaben Teodora Veleva şunları açıkladı: Kilit kabiliyetler, şimdiye kadar da okul hazırlıklarında yer alıyordu. Sorun, bunlara göre eğitim vermek için hazırlıklı olmadığımızdır. Öğretmenleri birçoğu, bu kadar çağdaş yöntemlere göre eğitilmemiştir, düzenlenen kurslar ise sadece para harcamadır.

Teodora Veleva şunları da paylaştı: Kalifiye söz konusu olursa bunu tek başımıza yapmalıyız. Ben, çalıştığım çocuklara önerdiğim her yeni şeye tek başıma varıyorum.

Diğer bir sorun, çocukların bilgilerinin uygun olmayan bir şekilde değerlendirilmesidir. Teodora Veleva şunları da açıkladı: Şu an çocuklar, testler ile değerlendiriliyor. Testler için hazırlanarak ama onlar bilgilerini yazılı bir şekilde temsil etmeyi öğrenmiyor. Testler ise, “piyango” gibi oluyor veya dışlama yöntemiyle doğru cevabı seçme olanağını sağlıyor.

Teodora Veleva’ya göre Bulgar eğitimine engel oluşturan sorunlardan biri şöyle: Şu an medyalarda çok olumsuz bir bilgi yayınlanıyor. Sansasyon aranıyor. Okulda kimin kimleri dövdüğü, delikanlıların ne kadar kötü olduğu konuşuluyor. Aslında kötü çocuklar yok. Kötü erişkinler var. Delikanlılar dünyanın her yerinde aynıdır. Sadece onların enerjisi, ilgi duyduğu bir şeye yönlendirilmeli. Onlar, hem yeni şeyler öğrenmeli, hem de onların saçmalıklar için zamanı olmamalıdır.

Teodora Veleva, kendisi ile öğrencileri arasındaki mesafeyi daha kısa yapmaya çalıştığını, kendi dilini konuştuğunu söylüyor. Teodora Veleva, 35 yaş altında olan az öğretmenden biridir. Çocuklar, onu seviyor ve ilk yardım kurslarını zevkle ziyaret ediyor. Aslında Bulgar eğitiminin var olması için öğretmenlerin de sesi duyulmalı, sistem de öğrenciye dönemli. Avrupa fonları ise buna bir araç, eğitim ise amaç haline gelmeli. Sadece bu kadar.

Çeviri: Rayna İvanova