Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve geçen hafta tanıtılan 2017 devlet bütçesi, Maliye Bakanı Vladislav Goranov tarafından muhafazakar ve sıkıcı olarak tanımlandı. Bununla kendisi, Başbakan Boyko Borisov hükümetinin vaadedilen ve herkes tarafından beklenen reformlar da dahil olmak üzere radikal değişiklik öngörmediğini, istikrara güveneceğini söylemek istiyordu. Pazar günkü cumhurbaşkanlığı seçimleri ama ağır ve belli ki beklenmedik bir kayba uğrayan iktidardakilerin hesaplarını karıştırdı. Kayıp da o kadar büyüktü ki, iktidardakiler bunu kabul edemedi, hükümet istifa etti ve GERB partisinin iktidarın bütün seviyelerinden çıktığını bildirdi. Hatta Parlamento Bütçe Komisyonu’na sunulan gelecek yılki bütçe tasarısının çekileceğinin resmi bir şekilde ilan edilmesi noktasına gelindi. Arkasından bu kararın, kamu maliye işlerine ve ülkenin bütün sosyal-ekonomik sistemine etkisi için yorumlar, açıklamalar, tahminler ve analizler geldi. Bazıları, devletin çöküşünü tahmin ediyordu, diğerleri ise dramatik bir şey olmayacağını, sadece vaadedilen asgari ücret, bazı sosyal yardımlar, maaşlar ve bakanlık bütçelerinin artışlarının gerçek olmayacağını iddia ediyordu.

Panik birkaç saat sürdü, arkasından Maliye Bakanı yasa tasarısının çekilmeyeceğini, hükümetin istifasına rağmen Halk Meclisi tarafından ele alınacağını ve kabul edileceğini kamuya açık bir şekilde söyledi. Parlamento da bu yasa tasarısı üzerinde çalışmaya başladı, bütçe yasa tasarısının da büyük bir olasılıkla birinci okumada kabul edilmesi bekleniyor.

Ancak her şey eskisi gibi değildi. Çünkü bu bütçe, istifa eden bir hükümete aittir, bütçeyi ise geçici hükümet ve büyük bir olasılıkla gelecek ilkbaharda seçilecek yeni hükümet olmak üzere daha iki diğer hükümetten hayata geçirmesi gerekecek. Bu hükümetler bu bütçenin politikasını onaylayacak mı ve yerine getirmek isteyecek mi? Büyük bir olasılıkla hayır. Bütçe, yoğunlaşmış mali politikadır, cumhurbaşkanlığı seçim sonucundan ise çoğu Bulgaristanlıların şimdiye kadar iktidardakilerin yürüttüğü politikayı beğenmediği belli oldu. Sonuçta yeni bütçenin önceliklerini de beğenmiyor.

2018 yılı için bütçeye kadar 2017 yılı için henüz kabul edilmeyen devlet mali planı kaç kere daha gözden geçirilecek. Bu belirsizlik, iş dünyasında, idarede ve bütün toplumda istikrarsızlık doğurmaktadır. Hepsi gelecek yıl için projeler, planlar yapmıştır ve bunları belli olmayan bir yönde gözden geçirmeleri gerekecek. Hesaplardan bahsetmek henüz çok erken.

Önemli olan, şimdiki milletvekillerinin görüşmeye başladığı ve oylamaya hazırlandığı şeyin uzun vadeli olması ve uygulaması konusunda fazla şansı olmamasıdır. Burada, şimdiki tasarının kötü olduğu söz konusu değil. Tersine. Bütün ciddi analistler, bütçenin önceliklerinin çok doğru bir şekilde belirlendiğini, harcamaların akıllı bir şekilde bölündüğünü, gelirlerin iyi bir şekilde değerlendirildiğini ve bunun reel olarak ülke için istikrar ve ölçülü ekonomik büyüme anlamına geldiğini kaydetti. Her zaman daha iyi olabiliyor, ama sorun bu değil. Sorun, her şeyden önce siyasi ve sosyaldir. Son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Bulgaristanlılar, daha çok yoksulluğa, yolsuzluğa, kötüye kullanmalara ve çoğu Bulgaristanlılar için son yıllarda iyileşmeyen ve hiç de tatmin edici olmayan yaşam kalitesine karşı oy kullandı. Onlar değişiklik istiyor. Bu, her ne anlama gelirse gelsin.

Çeviri: Rayna İvanova