Şimdiye kadar Tuna nehri yakınındaki Belen’de hala dondurulmuş ikinci atom elektrik santralinin inşaatı için proje, sanki çıkmaz sokaktaydı. 2012 yılında siyasi ve ekonomik açıdan bir tartışmadan sonra proje parlamentoda donduruldu. Ancak santral için reaktörler artık Rusya’dan sipariş edilmiştir ve bu ilkbaharda uluslararası tahkim mahkemesi, ülkemizin bu reaktörleri Ruslara ödemesi gerektiğine karar verdi. böylece Bulgaristan’ın tamamlanmamış ve durdurulmuş bir inşaatı, iki hazır, ancak ödenmemiş ve pratikte gereksiz yepyeni Rus nükleer reaktörü olduğu ortaya çıktı. Bu hassas durum, Bulgar tarafının bunu tamamlamak için irade eksikliği ve kaynak eksikliği yüzünden daha da zor oldu. Bu durumdan sonra Sofya’daki makamların bu pahalı araçla ne yapacağı sorusu belirdi. Bu sorunun en mantıklı cevabı, “reaktörleri, en iyisi de bütün projeyi satalım” idi. Ancak dünyada nükleer reaktör olası alıcıları pek çok değildir.

Şimdi projenin Çinli yatırımcıların yardımıyla canlanmak üzeredir. Çinli yatırımcıların inşa edilmemiş santrale karşı ilgisi son on günde çok aktiftir.

Bulgaristan daha önce CGN Çin Milli Nükleer Korporasyonu temsilcileri tarafından ziyaret edildi. Sofya’da yapılan görüşmelerden Asya ülkesinin projeye stratejik yatırımcı olarak katılmak istediği belli oldu. Bu, Çin’in nükleer güç sahibi olma ve onu özel şirket gibi kendi hesabına işletme anlamına geliyor. Dünya çapında nükleer santrallere yatırım yapan ülkeler ABD, Fransa ve Çin’dir. Doğrulanmamış bilgilere göre bu üç ülke de Bulgar projesine bir ilgi göstermiştir, ancak şimdilik sadece Çinliler somut adımlar atmıştır. Belene atom elektrik santrali projesinin beklenen fiyatı 10 milyar avronun üzerinde.

Aslında Çinlilerin santrale ilgisi, mali açıdan da sağlanmış görünmektedir. Dün, finansman sağlamayı niyetleyen Çin Endüstri ve Ticaret Bankası’nın da projeye ilgi duyduğu belli oldu. Bu, dünyada aktifleri en büyük olan bankadır.

Bu Çin yatırımcı ve bankacı dalgası, Sofya’yı sadece sevindirebiliyor, çünkü böylece ülkemiz en ağır ve çok pahalı sorunlarından birini çözüme bağlayacak. Projeye şimdiye kadar yaklaşık 2 milyar avro yatırılmıştır. Bu rakam küçük ve yoksul Bulgaristan için çok paradır. Daha bir şey kaydetmek de değerdir. Resmi Bulgar makamlar, Çin ortaklara karşı çok dürüst davranmıştır. İstifada bulunan Başbakan Boyko Borisov, bütün projenin piyasaya yönelik olması ve başarısının sadece piyasaya bağlı olması gerektiğini savunmuştur. Şimdi Çinliler, hesaplamalarını yapmalı, her şeyi en küçük detaya kadar saptamalı, çünkü onlar ölçmediği riskler üstlenmezdi. Sofya’nın ise iyi haber beklemesi gerekecek.

Çeviri: Rayna İvanova