Havada buram buram bahar kokusu yayılırken cıvıldaşan kuş türlerini izleyecek olursak serçelerin önemli ölçüde azaldığını farkederiz. Serçelere ne oldu? Bu soruyu Bulgaristan Kuşları Koruma Derneği temsilcileri de soruyorlar. Derneğin verilerine göre son 10 yılda ev serçesi popülasyonu yüzde 31 oranında azalmış bulunuyor. Bu gidişle torunlarımız serçeyi sırf resimli kitaplardan ve büyük yazarımız Yordan Radiçkov’un “Biz serçeler” başlıklı hikayelerinden bilecekler.

Ev serçesinin tek doğal düşmanı kedi olsa da tüylülerin ortadan yokolmasının bambaşka nedenleri var. Ornitologlara göre aşırı inşaatlaşma ve yeşil alan yetersizliği, popülasyonun azalmasına yol açan sebeplerin sadece bir bölümüdür.

Serçelerin gitgide azalmakta oldukları bilgisi endişe vericidir, çünkü kuşlar etrafımızda olup bitenlerin göstergesidir şüphesiz. Şehir kuşları olan serçeler ise içinde yaşadığımız ortamdaki değişiklikleri ortaya koyuyor.

Bulgaristan Kuşları Koruma Derneği tarafından ülke çapında serçelerin sayılmasına yönelik kampanya başlatıldı. Ülkemizde ilk kez düzenlenen kampanyanın amacı, ev serçesi, ağaç serçesi ve İspanyol serçe olmak üzere Bulgaristan’da en yaygın üç serçe türünün durumunun değerlendirilmesi olmakta. Aslında sayıma herkes katılabilir. Bunun için Internet’te interaktif Bulgaristan haritasına kayıt olunup sayımın yapılacağı yerin belirtilmesi yeterli. Kuş sayımı 8 Nisan günü saat 9.00’da başlayıp saat 12.00’de sona erecek. 

“Kampanyayı her yıl düzenlemeyi düşünüyoruz. Bundan üç sene sonra popülasyonlarda izlenen eğilimlere ilişkin verileri açıklayacağız, bu verilerin analizini yaparak yerleşim birimlerinde serçe sayısının azalıp azalmadığı sorusununun cevabını vereceğiz” diyor kuş uzmanı Emiliya Yankova ve şunu da ekliyor:

“Mümkün olduğu kadar çok insanı sayıma dahil etmeyi ve serçelerin yaşam alanlarına ilişkin hakiki bilgiye ulaşmayı arzu ediyoruz. Üç serçe türü popülasyonunun ne olduğu, onların tercih ettikleri yaşam alanlarını ve diğer alanlarda da neden bulunmadıklarını öğrenmek istiyoruz. Serçelerin azalmasına aşırı inşaatlaşma, yeşil alan kıtlığı ve gürültü fon seviyesinin yüksek olmasının neden olduğunu tahmin ediyoruz. Örneğin gürültü serçelerin büyük bir düşmanı. Serçeler yem aramak için yuvadan uzaklaşınca onları çağıran yavrularının seslerini duyamıyorlar ve bu kuşların yokolmasına neden oluyor. Gürültülü olmayan kırsal kesimlerde ise pestisid kullanımı daha ciddi sorun olabilir. ”

“Serçeleri sayıyoruz” adı ile düzenlenen kampanya insanlara yöneliktir. Kampanya sayesinde ülkemizde rastlanan serçe türlerine, yaşamlarına ve aralarındaki farklara dair bilgi edinebilirsiniz. Bu konuda vrabcheta.bg sitesinde her türlü bilgi bulunur. Oradan serçenin ülke genelinde rastalndığını, sadece dağların yüksek yerlerinde bulunmadığını öğreniyoruz.

10 bin yıldan uzun zamandır insanlarla birlikte yaşayan şehir kuşu olan serçeleri tanıdığımızı düşünüyorsak da varlığını sürdürmelerinin ne kadar zor olduğunu bilmiyoruz. Serçe sayım kampanyası ciddi bir iş olmakla birlikte katılan gönüllüler için hoş ve eğlenceli olacağı kesindir.

“Doğa ile bütünleşince biz daha iyi insanlar oluyoruz. Sayıma katılmakla insanların serçelere ilişkin öğrenebilecekleri çok şey var. Gönüllülere ödül olarak “Biz serçeler” kitabının yeni baskısını hazırladık. Bu baskının kapağı kampanyanın amacı doğrultusunda farklı yapıldı. Diğer baskılarda kitap kahramanı olan bütün serçeler kapaktayken bu sefer tek bir serçe var. Umarım böylece bu konuda toplumda hassasiyetin oluşmasına katkı sağlayacağız ve torunlarımız serçeleri aynı ortamı paylaştıkları kuşlar olarak bilecekler. Bu arada Avrupa’nın birçok kentinde olduğu gibi serçelerin ortadan yokolmasının da tamamen mümkün olduğunu unutmamak gerekir”.

Fotoğraflar: BGNES ve vrabcheta.bg

Çeviri: Tanya Blagova