Industry Watch Bulgaria ekonomi uzmanı Lıçezar Bogdanov “Haftaya başlarken” programının konuğu oldu ve 2017’deki bazı ekonomik göstergeleri ve iş ortamına dair değerlendirmelerde bulundu.

BMT: Bulgaristan gelişmiş olsa da, zengin ülke değil… Bu analizden bizler ne anlamalıyız?

"Kiminle kıyaslandığımıza bağlı. Eğer dünyadaki global durumla kıyaslanacak olursak, Bulgaristan gelirler açısından en üst sıralamanın çeyreğinde bulunuyor. Dünyanın birçok yerinde bizden daha büyük yoksulluk ve maddi sıkıntıları olan ülkeler var. Bulgaristan hala Avrupa’nın en yoksul ülkesi, Avrupa’da gelirlerin en düşük olduğu yer. Gelirler açısından Avrupa sıralamasının kuyruğunda bulunuyoruz. Dünya genelindeki kıyaslamada yoksul değiliz, Avrupa’yı kıstas aldığımızda gelişmiş ülkelerin çok gerisindeyiz. O yüzden önümüzdeki on yılda hükümetlerin en büyük görevleri bu göstergeleri geliştirmek olacaktır."

Makroekonomideki olumlu göstergeler vatandaşlar üzerinde nasıl bir etki yaratıyor, insanlar bunu yaşantısında nasıl hissediyor?

"2010-2011 yıllarından sonra ülkede ekonomik büyüme süreci başladı. Şimdi bu dönemden farklı olarak, genel büyüme artık daha çok insanın yaşamı, işi, istihdam imkanı ve gelirleri üzerine olumlu etki yaratıyor. Son iki yılda çok fazla yeni iş yerleri açıldı, istihdam imkanları arttı ve işsizlik riski çok önemli ölçüde azaldı. Son on yılın en düşük işsizliğini yaşıyoruz. İş arayan kişiler, artık çok daha rahatça yeni iş bulabiliyor. AB’nin iş piyasalarının esnekliği karşısında Bulgar iş verenleri çalışanlarına daha yüksek maaşlar vermek zorunda kaldı. Son yılda maaşlarda %10 artış var. Sadece kalifiye işlerde değil, diğer istihdam sektörlerinde de maaşlarda artış var.  Daha iyi istihdam ve iş imkanları ile daha yüksek gelir arayışı devam ediyor."

Sofya ve diğerleri arasındaki ayrım

“Bölgesel ayrım ve farklılıklar devam ediyor. Sofya ve büyük şehirler ile diğer bölgeler arasındaki uçurum devam ediyor. Hem iş şansı, hem de iş kalitesi açısından büyük farklıklar var. Sofya’da kariyer yükseltme, kalifiye iş, yüksek standart ve kaliteli iş gücü gibi alanlar çok daha belirgin. O yüzden maaşlar da daha yüksek. Sofya’da ortalama maaş, ülkenin diğer bölgelerinden %40 daha yüksek, bazı sektörlerde iki kat yüksek.Dolayısıyla bu ekonomik artışın bölgelere göre orantısız ve eşit olmadığını söyleyebiliriz. Son yılda Sofya, Plovdiv gibi gelişmiş endüstriyel bölgeler dışında, başka yerlerde de büyük iş yerleri açılıyor. Stara Zagora, Haskovo gibi şehirlerde de yatırımlar çoğalıyor. Yapıda bir değişim gözleniyor. Ancak bu endüstri patlaması ne Kuzey, ne de Kuzeydoğu Bulgaristan’da görülmüyor”.

2017 iş göçü

“Batı Avrupa ve genelde AB 2014 yılından sonra iş piyasasını Bulgaristan vatandaşlarına açtıktan sonra, büyük iş göçü yaşandı. Son yıllarda tekrar ülkeye geri dönün vatandaşlarımız var. Dolayısıyla bu süreç çift yönlü gerçekleşiyor. Bulgaristan’da yeni açılan endüstri alanlarında çalışmak üzere dönen Bulgarların sayısı artıyor. Ne yazık ki taşradan iş göçü eğilimi devam ediyor. Gençler artık çok mobil-istihdam imkanı olmayan yerleri terk ederek, daha büyük şehirlere veya mevsimlik işler için yurt dışına gidiyor. Ülkenin birçok bölgesi ıssızlaşıyor. Fakat bu iş göçü sayesinde gençler kendine iş bulma şansını yükseltiyor. Örneğin Kuzeybatı Bulgaristan’da gençler okuldan sonra senelerce iş bulamıyor ve çareyi büyük şehirlerde veya yurtdışına gitmekte buluyor."

Lıçezar Bogdanov 2017 ekonomisini “olumlu” olarak niteledi ve yeni yılın bundan daha da iyi olacağını ve daha fazla Bulgaristan vatandaşının gelirleri ve hayat standartlarına pozitif etki yaratacağı inancını ifade etti.