Bu gidişle tütün, ancak Bulgar yazarı Dimitar Dimov’un “Tütün” başlıklı romanında hatıra olarak kalacaktır. Son resmi veriler, bu bitkinin şanı şöhretinin eskilerde kaldığı ve her geçen yılla birlikte üretiminin azaldığını gösteriyor.

20. yüzyıl boyunca Bulgaristan kaliteli tütün üretiminde bir dünya lideridir ki 9 Eylül 1944 öncesi bile tütün, ülke ihracatının yüzde 60’nı oluşturuyordu. Sosyalizm döneminde tütünün yıldızı parlamaya devam etti ve 80’li yıllarda Bulgaristan, tütün satışlarından 1.2 milyar leva elde edince dünya genelinde 5. ve 7. sırada yer aldı.

Tarım Bakanliği’nin geçen 2018 yılındaki yıllık raporuna göre, tütün ekili arazilerde ciddi bir düşüş kaydediliyor. Örneğin 2013 yılında tütün ekili tarlalar 19 265 hektar iken 2017 yılında bu rakam 10 506 hektarı buluyor. Ama düşüş sadece tütün ekili tarlalarda yaşanmıyor. Aynı şey buğday, arpa ve mısır için de geçerli. Bir tek endüstriyel yağ bitkilerinde artiş var. Bezelye, fasulye, bakla, başak fasulye ve diğer baklagillerde neredeyse 10 kat artış kaydediliyor. Tahıl ürünlerindeki düşüşe nazaran ülkemizde meyve bahçeleri de artmış bulunuyor. 2013 yılında meyve dikili araziler 67 bin hektarı bulurken 2017 yılında 84 bin hektarı aşıyor. Bununla birlikte 2013 yılında 70 776 kayıtlı tarım üreticisi varken 2017 yılında bu sayı 93 bini aşıyor.

Bitkisel üretim, 2015-2017 döneminde gayri safi tarımsal üretim değerinin yapısında lider bir faktör olmaya devam etmekle birlikte 2017 yılında, bitki yetiştiriciliği sektörün% 68,3'ünü,% 23,1'i hayvancılık verimini ve % 5.8 tarımsal hizmetlerini üçüncü sırada almaktadır.

2017 yılında ülke tarımcıları tohum, fidan ve furaj için 516 milyon leva harcamıştır. 2017 yılında meyve hasatının yüzde 46’sı marketlerde ve pazarlarda satışa sunurlurken yüzde 30.5'i konserve fabrikalarına ve sadece yüzde 3.3 oranı tüketim için kullanılmıştır.

Meyve üretimi denince başta Güneydoğu bölgesi geliyor. Mesela burada şeftali ve kiraz üretiminin büyük bir çoğunluğu üretilmektedir. Ardından armut, elma, erik ürertimiyle Tarkya ovası geliyor. Meyveler arasında en fazla ülmeizde erik, kiraz, elma ve şeftaliler sıralanırken sadece 2 yılda ceviz üretiminde yüzde 30 oranında bir düşüş göze çarpıyor.

Sebzeleri sırayalacak olursak –başta patates, domates, acı ve tatlı biber oluyor.

2017 yılında sağmal inek sayısında yüzde 7, sağmal koyun sayısında yüzde 3.3 oranında düşüş var. elde edilen süt miktarında da ciddi düşüş yaşanıyor.

2016 ve 2017 yılklarinda  ülkemiz 25 milyon litre şarap satmıştır ve bunun neredeyse yarısından fazlası Polonya’ya ihraç edilmiş.

Ülke genelinde  tarım üreticileri 7443 tarktöre, tarladaki diğer çalışmalarda kullanılan techisat  sayısı 3518 ve 2500 üzerinde furaj makinesine sahip

Devlet Zemedeliye Tarım Fonundan ülkedeki pamuk üreticilerine yaklaşık 5 milyon leva destek

Bulgaristan'ın pamuk üreticisi  listesinde  yer alan 108 pamuk üreten çiftçiye sübvansiyonlar ödendi. Bugün unutlmuş olsa da, Bulgaristan pamuk yetiştirmede geleneklere sahiptir. 9. yüzyıldan beri topraklarımızda  bağ ile birlikte yetiştirilmiş en eski bitkilendir.  Yüzyıllar boyunca çiftliklerde yetiştirilen pamuk, kenevir ve keten ile birlikte, nüfus için elyaf, ya da iplik sağlar. Ülkemizde ilk kez pamuk, Haskovo'nun, Uzuncovo köyü yakınlarında ekilmektedir. O zamandan beri Bulgaristan'da ana teknik kültür olmuştur ve yıllardır yetiştirilmektedir. Dünyanın yıllık istatistiklerine bakarsak, 1930'dan 1960'a kadar Bulgaristan'ın dünyada bile ham pamuk elde etmede 15. sırada olduğunu göreceğiz. Bulgaristan'da pamuk tarlaları çoğunlukla güney Bulgaristan, Stara Zagora, Haskovo ve aynı zamanda en büyük pamuk işleme fabrikalarının bulunduğu Chirpan bölgesinde bulunuyor.

Pamuklu üretimindeki bu ciddi azalmanın ana nedeni, pamuk yetiştirmenin yüksek maliyetidir. Aynı zamanda, işleme tesisleri tarafından satın alınan ham pamuğun fiyatı, uluslararası borsa fiyatlarına bağlı olarak değişmemektedir. Yani, pamuk işleyen fabrika sahipleri, üreticiden pamuğu satın aldığı fiyat, Yunanistan'daki gibidir. Işte bundan dolayı, teknik kültür olan pamuğun maliyetinin yüksek olmasından dolayı AB'nin ekimi için çok yüksek sübvansiyonlar sağlıyor.

Avrupa'da yıllık pamuk tüketimi 400.000 tondur ve sadece 3 ülke pamuk yetiştiriciliği için elverişli iklim koşullarına sahiptir. Bunlar Yunanistan, İspanya ve ülkemiz Bulgaristan. Birkaç yıl önce Portekiz'de sınırlı miktarlarda ekildi. Bunun dışında ülkemiz yeni pamuk cinsleri üretiminde de geleneklere sahip. Çirpan Pamuk ve Sert Buğday Enstitüsünün ismi Tarım Bitkileri Enstitüsü olarak değiştirilmiştir. Ve bugün bu enstitüde yeni pamuk cinsleri yetiştiriliyor. Buradaki cinslerin ana özelliği, kısa bir bitki oluşumu  süresine sahip olmaları ve kuzey iklim şartlarında yetişmeye uygun olmalarıdır, böylece pamuğun ekiminden, kutuculklarının açılmasından, yani olgunlaşmasından toplanmasına kadar 120 gün gerekiyor. Çirpan Tarım Bitkileri Enstitüsü'ndeki bilim adamları yeni pamuk cinsi üretimi konusunda çalışmalarına devam ediyor. Çabaları ekolojik, renkli elyaf ile çoğunlukla kahverengi ve yeşil renkle boyanmıştır pamuk cinslerine yönlendirilmiştir.