Gayrı resmi bilgilere göre, son 30 yılda 3 milyon vatandaş ülkeyi terk etti. 2007 yılında Bulgaristan AB’nin tam haklı üyesi olmasından sonra ekonomik göç tehdit edici boyutlara ulaştı.

Hükümetin yeni hedefi yurtdışı eğitim veya iş amacıyla giden Bulgaristan vatandaşlarını geri çevirmek. Bulgaristan Radyosu’nun daha önce de yazdığı gibi hükümet yeni yılı başından itibaren yurda çalışama dönen vatandaşları kira ve çocuk eğitim ve bakımı için aylık 1200’er leva ile desteklemeye hazır. Bu süreç mümkün mü acaba?

Emil Karanikolov bu konuda şunu paylaştı:

Bizim işimiz, insanlarımızın geri dönmesini destekleyecek ekonomik modeli oluşturmak. Bu model yavaş çalışsa da, neticeler veriyor. IT Bilişim sektörünü örnek olarak gösteren bakan, yurtdışından genç Bulgar vatandaşlarının döndüğü gibi, sektörün yabancı kadrolar da çektiğini söyledi. İT sektörü o kadar gelişiyor ki, bir yandan yurt dışına gitmiş Bulgaristan vatandaşlarının geri dönmesini sağlıyor, öte yandan yabancı vatandaşların da iş için Bulgaristan’ı seçmesine neden oluyor.

Emil Karanikolov geçmişteki bazı hataların günümüzdeki ekonomiye de yansıdığını itiraf etti. Bakan Karanikolov: “Bulgaristan banka iflaslarıyla, özelleştirmede hatalı kararlarla, ekonomide yanlış adımlarla yola koyuldu. Bu da Bulgar ekonomisine çıkmaza sürükleyen dönem olmuştu. Son yıllarda ekonomi ayakları üzerine bastı, katma değeri yüksek olan ürün ve hizmetler sunuluyor. Sihirli çubuğumuz yok ve o yüzden her şey hızla değişemez” dedi.

Bulgaristan’ı “AB’de en düşük maaşları olan ve en yoksul ülke” tanımlamalarını hükümet nasıl ortadan kaldırabilir?

“Çalışan ekonomiyle, dedi kısa, kesin ve net Karanikolov.

“Tek çare budur. Maaşların idari olarak yükselmesi, üretimin önüne geçen bir etkiye yol açıyor. Buna izin vermemeliyiz. Maaşların yükselmesi ekonominin büyümesinden kaynaklanmalıdır. Maaşları arttıracak etken ekonomi olmalıdır. Ülkede son iki, üç yılda özel sektörde maaşlar yüzde8- 10 büyüyor. Bizler maaş artışı açısından Romanya’dan sonra AB’de ikinci yerdeyiz. Neden Romanya bizden daha önde diyecek olursanız, hemen cevap vereceğiz. Romanya’daki iç piyasa bizden üç kat büyük. Yatırımcılar çok sık olarak Bulgaristan’ı beğeniyor, fakat 18- 20 milyon kişilik tüketici piyasasından dolayı yatırımlarını Romanya’da yapmayı tercih ediyor”.  Bulgaristan’da işsizlik yüzde 4’ün altında. İşsizlik neredeyse yok, ancak çalışanlar layık oldukları maaşı, emeğin karşılığını almadığını düşünüyor. Sosyal Politika bakanlığının farklı ülkelerde yaptığı kariyer tanıtım günlerinekatılan ve gelen Bulgaristanlı gençlerin yüzde 70’i elverişli iş şartları ve yeterli ücret karşılığında iş bulurlarsa Bulgaristan’a geri dönmeye hazır olduğunu ifade etmiş.

Gençleri tekrar Bulgaristan’a geri çevirecek etken ne olabilir?

Ekonomi Bakanı Emil Karanikolov “Gençler geri dönmek için ekonomi tünelinde ışık görmek ister” dedi ve şöyle devam etti:

Eğitim yatırım benim için çok önemli bir nokta. Bir insan ne kadar daha çok eğitimliyse, o kadar daha yüksek maaş alır. Bizler AB’nin içindeyiz ve buradaki piyasa eşsizdir. 15 yıl öncesine kadar iki üniversite diplomalı mühendisler bile iş bulamazdı. Oya şimdi büyük bir mühendis açığı var. Rekabet gücü yüksek bir ortam yaratarak, maaşları yükseltmemiz gerekir. Bulgaristan’da şartlar yaratılırsa, yaşamak için harika bir yer olduğunu düşünüyorum” dedi Karanikolov.

“Bulgaristan yatırım için harika bir yer” diye devam etti Bakan Karanikolov’un sözlerini Yatırımlar Ajansı Müdürü Stamen Yanev. Yatırımcılar açısından hangi yönüyle cazip bir güzergah olabilir ülke. Stamen Yanev’in cevabı:

Bulgaristan’da iyi politik ve ekonomik istikrar var. Ülkemiz AB çapında GSYH ile iç borç orantısı açısından ilk 3’te yer alıyor. Ciddi mali istikrar ürettiğimiz, dolayısıyla dış yatırımları çekecek etkenleri oluşturduğumuz anlamına geliyor. Bulgaristan’da yetenekli, bilgili gençler var. İyi maaşlar karşılığında bu kişiler büyük şirketlerde sadık ve değerli çalışanlar olabilir.

Peki bu yetenekli, bilgili gençleri Bulgaristan’da kalmalarını nasıl sağlayacağız?

Bunlar yurtdışında çok iyi eğitim alan gençlerimizdir. Artık orada okuyup, kendini kariyerde geliştirebilecekleri işler bulmaya gelenlerin sayısı artıyor. Gençler işte artık farklı teknolojilere erişim, farklı kültürlere dokunma, farklı know-howiş sektörleri arıyor. Hükümet son yıllarda iş ortamını iyileştirmek ve eğitime daha büyük yatırımlar sağlamakla yükümlü oldu. Kaliteli eğitim olmadan güçlü devlet olamaz”.

Ekonominin gelişen sektörlerini Stamen Yanev şöyle sıraladı:

Bulgaristan’da makine sanayi, otomobil ve otomotiv ve İT- bilişim sektörü çok hızlı gelişiyor. Ülkede İT sektörü yılda yüzde 25- 30 büyüme kaydediyor. Başka ülkelerde bilişim ve dijital teknolojilerde böyle bir büyüme yok. Yüksek teknolojilerde AB’nin Silikon Vadisi olabiliriz. Buna bütün şartlar mevcut- Asya ile Avrupa arasında jeo- stratejik  konumuyla, 5 G hızlı internet erişimiyle küresel piyasalara satabileceği entelektüel ürün üretecek bir merkez

Bulgaristan’ın Avrupa’da en iyi bilişim İT uzmanlarına sahip olduğu biliniyor. Özellikle son yıllarda dış destek firmaları çoğaldı ve orada 80 bine yakın genç İT uzmanı çalışıyor. Ulusal istatistik Enstitüsü verilerine göre, Bulgaristan’da ortalama 1208 leva olan maaşa karşın, bu sektörde çalışanların ortalama aylık ücreti 2930 leva.