Sıcak hava birçok rahatsızlığı kötü yönde etkiliyor. Bu rahatsızlıklardan biri olan varis, 60 yaş üstü kişilerde çok yaygın bir hastalık olmakta.

Konu ile ilgili sorularımızı yanıtlayan uzman dr. Elena Goranova, yaz mevsiminde etkili olan sıcaklıkların varis rahatsızlığı olan hastalara etkisi nedir sorusu üzerine şu cevabı verdi:

"Yaz mevsimi her ne kadar güzel olsa, insanlar ve doğa her ne kadar kış için enerji ve sıcaklık toplasa da damarlar sıcağı sevmez. Genişleyip gevşeyen damarlarda kan akışı yavaşlar tromboflebit (pıhtı oluşumu) için elverişli şartlar oluşur. Bu yüzden güneş ışınlarına uzun zaman maruz kalmaktan kaçınmak lazım. Aynı şey genelde kadınların günlük hayatı ile ilgili bir şey olan sauna, sıcak soba, fırın ve ütü gibi diğer sıcaklık kaynakları için de geçerli" diyen dr. Goranova varis hastalığına ilişkin istatistik verileri ne gösteriyor sorusunu şöyle yanıtladı:

"Gerek ülkemizde gerekse Avrupa'da bu konuda yapılmış araştırmalar var. Şehirleşmiş bölgelerde yaşayan insanlarda varis hastalığının daha sık görüldüğü, kadınların bu rahatsızlıktan daha sık muzdarip oldukları tespit edildi. Uzun zaman ayakta veya oturarak zaman geçirilen meslekleri uygulayan veya hareketsiz hayat tarzı süren kişilerde damar genişliği sık sık görülmektedir."

Varis hastalığı 20 yaş üzeri kişilerde ortaya çıkıp hayat boyunca gelişen bir rahatsızlık olduğu için 60 yaş üstü kişilerin üçte birinde böyle bir sorun var.

Varis hastalığının neden kadınlarda daha sık rastlanan bir durum olduğu sorusu üzerine uzman konuğumuz şöyle konuştu:

"Kadınlarda hayat tarzı ve hormon dengesi ve hamileliğin getirdiği yük etkili olmaktadır. Hamile kadınların bir yandan kendi kilosu artarken diğer yandan bebek de toplardamarlara baskı yapar. Gebelik döneminde artan bazı hormonlar da damarlara zarar verir. Dolayısıyla hamile kadınların önlem almaları ve doğum sonrasında gerekirse ciddi tedaviye başlamalarını tavsiye ederiz" diyen damar hastalıkları uzmanı, daha ilk belirtiler görüldüğünde önlem almakta fayda olduğuna dikkat çekti:

“İlk başta sadece gıdıklama, karıncalama, yorgun ve ağır bacak hissi ve geçici şişkinlikler olduğunda harekete geçmek lazım. Bu konuda ılımlı spor çok faydalı olabilir. Koşu, yürüyüş, bisiklet ve özellikle şimdi yaz mevsiminde yüzmenin de yararı çok büyüktür. Yüzme aynı zamanda vücudu serinletir, genişleyen damarlar ve yorgun bacakları rahatlatır ve aynı zamanda kas pompası, kanı vücudun üst kısmına doğru pompalar. Yüzme çok faydalı bir aktivitedir.

Varis çorabı giymekte de büyük fayda olduğuna dikkat çeken uzman, piyasada lastik çorap diye satışta bulunan her türlü ürünlerin bulunmasına rağmen mutlaka tıbbi ürün olan çorap seçmek gerektiğine dair uyardı. Gün boyunca lastik çorap giydikten sonra akşam ayakların soğuk su ile değil, ılık su ile serinletilmesi ve hafif yukarı kaldırmak yolu ile dinlendirilmesinde yarar var.

Reklamlarda gördüğümüz jellerin rolü nedir sorusu üzerine dr. Goranova, şöyle konuştu.

Jellerin çok iyi rolü var. Cildi nemlendirip ayaklarda serinlik ve konfor hissini veriyorlar. Jeller cildin nem ve yağ dengesini temin ederek varis hastası kişilere büyük fayda sağlıyor, çünkü bu hastalık cilde zarar veriyor.

Varis hastalığının tedavisi ile ilgli bilinmesi gereken nedir?

"Öncelikle damar cerrahına danışmak gerekir. Damar cerahhisi veya anjeoloji uzmanına görünmek son derece önemli. Uzmanlar hastalığın hangi evrede olduğunu ve en doğru tedavi yönteminin ne olduğunu tespit eder."

Varis hastalığının 6 evresi olduğunu belirten uzman, ilk evrelerde önlem alınması, daha sonra tedavi uygulanması ve flebit ve tromboflebit, ödem ve yaraların görüldüğü ileri safhalarda ilaç tedavisinin uygulanması gerektiğini söyledi. Ülkedeki hastaların ilaç malzemeleri ve tedaviye erişim imkanı var mı sorusu üzerine ise şu cevabı verdi:

"Tabii ki var. Tekrar damar cerrahının rolünü öne sürmek isterim. Tedavinin türünü, ilacın dozu ve uygulanma süresini belirleyen odur. İlk başta hastanın muayene edilmesi gerekir. Cihazla yapılan doppler fonografisi tetkiki, biz uzmanlar için çok önemli. Tabi farklı evrelerde uygulanan diğer tetkikler de var. Fakat en yaygın olan sıradan varis durumunda uzman tarafından doppler yapılması yeterli olur."

Hastalığı ve yaşı daha ilerlemiş olan hastaların tedavi ile ilgili bilmeleri gereken nedir?

“Öncelikle ilaç ve kompres tedavisi gelir. Varis çoraplarının rolünü unutmamak gerekir. Çorap kasların işlevini destekler. Oysa damarlardaki kanın kalbe doğru pompalanması nefes alıp verme ve kasların çalışması sayesinde mümkün olur. Eğer kaslar yoğun şekilde çalışmazsa durgunluk, damar genişliği, ödem ve durumun kötüleşmesi için elverişli şartlar oluşur. " Çorap giymeye alışmakta zorlanan hastalara ilk başta günde birkaç saat çorap giymelerini tavsiye ederim. Varis çorabı sıcak havada rahatsızlık verir, kadınlar bazen daha şık görünmek ister. Bu gibi durumlarda çoraplar çıkarılabilir, ama her gün birkaç saat taşınmasında fayda var.

Varis hastalığının ileri safhalarında ayaklarda görülen şişlik rahatsızlığının nedenine gelince dr. Goranova şunlara dikkat çekti.

"Ödemlerin oluşmasına yol açan 20'den çok sebep türü var. Diferansyel teşhisin doğru konulması çok önemli. Şişkinlik başka bir hastalığın sonucu olabileceği gibi, kalp veya böbrek yetmezliği sonucu da olabilir"

Dr. Goranova cerrahi tedaviye ilişkin şunları anlattı:

"Eski, standart cerrahi tedavi artık tarihe geçti. Yeni metodlar, minimal invaziv yöntemler uygulanır. "

Radyomuza verdiği demecin sonunda dr. Goranova varis hastalığının bu kadar yaygın olmasına rağmen ilaçların Sağlık Kasası tarafından karşılanmadığı gibi lastik çorapların da karşılanmadığından dolayı üzüntü duyduğunu belirtti.

"Hamile kadınların önlem amaçlı çorap giymeleri gerekirken ben ülkemizde damarlarını korumak için çorap giyen tek bir hamile bile görmedim. Hamileliğin 4. ayı ile 7. ayı arasındaki dönemde damar cerrahına danışılmalı. Bunlar yapılmadığı için bazen sezaryen doğum gerektiğinde flebotromboz komplikasyonu gelişebilir."

Damar cerrahına aile doktorundan alınan sevk belgesi ile danışmak mümkün olduğunu belirten dr. Goranova yeni yöntemlerle cerrahi tedavinin Sağlık Kasası tarafından maalesef karşılanmadığını söyledi.

Haber: Gergana Hrischeva

Çeviri: Tanya Blagova