Covid-19 krizi, misafir evlerini ve bu sektörü çok ciddi etkiledi. Geçen yıl misafir evlerini ziyaret edenlerin sayısı ve elde edilen kazançlar oldukça düştü. Bulgaristan Misafir Evleri Birliği Başkanı Veronika Kıneva, “Koronavirüsün neden olduğu durumdan dolayı artık ülkemizde bazı misafir evlerinin satış ilanları bile yapıldı” dedi ve misafir evleri sahiplerine yönelik destek önlemleri olması yönünde çağrıda bulundu.

Veronika Kıneva, rekabet gücü programı kapsamındaki önlem paketinde 30 bin levanın altında cirosu olan işletmenin bu destekten yararlanamadığını bildirdi.

“Yürürlüğe sokulan ilk program rekabet gücü kapsamındaki programdı. Burada şirketin cirosunun yüzde 10’u karşılanıyordu, ancak 30 bin levanın altında cirosu olan şirketler bu programdan yararlanamıyordu. Herkes ayrımcılağa uğramış hissediyor. Bizler 20 bin leva ciro yaptıysak, 2 bin leva alacağız. 100 bin leva ciro yapanlar, 10 bin leva alacak. Neden programa dahil edilmeyelim? Bir anda biz bu programdan “atıldık”. 1000 leva da alsan, bu yine de bir destek. Yaz mevsiminde durum çok trajikti. Oteller yerine misafir evlerini tercih eden Bulgaristanlı turistler sayesinde yaz aylarında işimiz vardı. Bazı hasarları onardık, vergilerimizi ödedik. Hasta sayılarının artmaya başladığı Ekim ayında insanlar korktu ve rezervasyonları iptal etmeye başladılar. Ben 12 yıldan beri bu işteyim ve geçen yıl ilk defa 8 Aralık - Üniversiteliler Günü’nde misafirimiz yoktu”.

Bu sektöre nasıl yardım yapılmasını bekliyorsunuz? sorusu üzerine Kıneva şu cevabı verdi:

“Beklentimiz bizim sektörde çalışanları bütün önlem ve destek programlarına dahil etmeleri. Örneğin, 60/40 programına neden kendi işyerinden sigortalı olanları dahil etmiyorlar? Yaz aylarında, kış sezonu ve tatillerde sadece 2-3 ay çalışıyor olmam durumunda benim personel almam mümkün değil. Personel alırsak bizler ona tam zamanlı iş vermeliyiz, bu kişinin sigortalarını ödeyebilmemiz mümkün değil, o nedenle bizler sigortalarımızı kendimiz ödüyoruz. Devlet bizi hiçbir yere dahil etmiyor, işsizlik sigortası imkanımız yok, iflas yaşarsak devletten yine bir stotinka bile tazminat alamayacağız.

Ayda 290 leva destek veren bir önlem programı daha var, bazı insanlara gülünç görünebilir, ancak insanlar hükümetin bu önlem programına başvurmayı çok istedi. Program sayesinde, çalışmalarını durduran bütün şirketlere 6 ay boyunca aylık 290 leva ödeniyordu. Ancak bu program kapsamına tek kişi şirketlerini, zanaatçıları, serbest mesleklerde çalışanları aldılar, kendi şirketlerinde sigortalarını kendileri ödeyen bizimkiler gibi şirketleri dahil etmediler, oysa önlem kendi işyerinden sigortalı olanlar için. Bizim ricamız bizleri önlem programlarının dışında bırakmamaları ve hiçbir kısıtlama olmaması yönünde. Artı, 60/ 40 önlem paketi kendi işyerinden sigortalı bizler için neden olmasın, bizler asgari sigortadayız. Bizler şu anda krizden etkilenmiş olmamız yetmiyormuş gibi, bir de bunun üstüne asgari maaşları da yükselttiler. Asgari maaşların yükselmesi ile beraber sigortalarımız da yükseliyor, vergilerimiz çoğalıyor. Bu 60/ 40 programına dahil edilirsek, yüzde 40 oranı karşılığı 650 leva çok fazla para değil, ancak yine de bizim ayakta kalabilmemiz için yardım edecektir.“

2019’a kıyasla geçen yıl Şumen bölgesinde Külevça köyündeki misafir evlerinden birisinde ziyaretler yaklaşık yüzde 50 azaldı. Gelir olmadığı zaman ise ziyaretçiler için daha iyi koşullar sunulması için iyileştirme de yapılamıyor.

Külevça köyü misafir evi sahibi Galina Radneva, “Yeterince gelir olmayınca yıllık yenileme çalışmalarını da azaltıyoruz” dedi.

Meslektaşlarınızdan çoğu faizsiz tüketici kredisi başvurusu yaptı, siz de bundan yararlandınız mı? sorusu üzerine şunları paylaştı Galina Radneva:

“Hayır, başka bir programa başvurduk. İşletme maliyetlerini, maaşları, sigortaları karşılamak için 3 bin ile 10 bin leva arası yardım sağlayan programa başvurduk. Ancak bize sadece 3 bin leva yardım sağladılar. Hiç gelirimiz olmadığı aylar vardı, sigortalar ise gelir olmamasına rağmen ödenmesi gerekiyordu”.

Sizce bu branşa devlet mi yoksa AB mi yardım etmeli? Şu anda nasıl bir desteğe ihtiyacınız var?

“Daha fazla rezervasyon, daha fazla turist olması için birtakım “değnekler” sağlanabilir mi bilmiyorum, devlet bu yönde yardımcı olabilir mi bilmiyorum. Diğer yol ise sigortaların düşürülmesi, çünkü beş odası olan bir misafir evinin de 100 odası olan beş yıldızlı bir otelin de sigortaları aynı. Bu büyük haksızlık. Buna çalışmak denebilirse dahi, çok belirsiz bir ortamda çalışıyoruz.”

Bu küçük aile işletmesinin bu krize dayanıp pandemiden sonra ayakta kalabilecek mi? sorusu üzerine şu cevabı verdi Galina Radneva:

“Kredilerimizin olmaması büyük şans, kredilerimiz olsaydı ayakta kalamayacaktık”.

Çeviri: Özlem Tefikova