20. yüzyılın başlarındaki yıllar zor ve güvensizdi. Birçok insan geçim kaynağını aramak üzere gurbet yolunu tutu. Daha girişken olanlar ise emek ve çabayla para kazanmayı ve ticareti geliştirmeyi  başardı.

“Koprivştitsa’nın Hayırseveri” olarak adlandırılan Hacı Nenço Palaveev ekonomik başarı, yardımseverlik ve vatanseverlik örneği olarak gösterilebilir.

Mısır’da İskenderiye liman şehrinde tüccar olarak iş hayatına atılmış, fakat deneyimi ve altı yabancı dil bilgisiyle bu Bulgar işadamı Mısır, Arabistan, Sudan ve İngiltere ile Birinci Dünya Savaşı öncesi çok iyi ticari ilişkiler yaratmayı başarmış.

Palaveev, kazandığı paraların büyük kısmını doğup, büyüdüğü Koprivştitsa şehrinde toplumsal amaçlar için ayırıyor. 1908 yılında şehre okuma evi ve kültür merkezi kurulması için 40 bin altın leva gönderir.

Onun hayırseverlik amaçlarla gönderdiği kaynaklarla kiliselerden birisinin çan kubbesi kurulur, yerli okul onarılır, 1928 Nisan Ayaklanması kahramanlarına anıt- mezarlık inşa edilir.

Hacı Nenço Palaveev’in en fazla yardım ettiği ve hizmet verdiği yer yerli lise olur. Oraya büyük paralar gönderir, İsviçre’den öğretmen gönderir ve onun geçimini sağlar. Palaveev’in yurtdışından getirttiği öğretmen yerli çocuklara Fransızca derser verir.

Koprivştitsa'da Aydınlık dönemine ışık tutan Eğitim Müzesi açıldı

Koprivştitsa doğumlu bu zengin adamın şehrine yaptığı iyilikler sayarak, bitmez. O yüzden onun adı kurtuluş sonrasındaki Bulgaristan’ın en önemli ve büyük vatansever ve aydınlatıcılarından biri olarak anılır.

Kendi deneyiminde gördüğü gibi, kamu kurumlarının sadece sorumlu ve özverili kişier tarafından yönetilirse iyi çalışacağını anlar. Şimdi de onun izinde giden yurtseverler var.

Stoyan Marinov öğretmen mesleğini okuma evindeki faaliyetleriyle bağdaştırıyor. Marinov aynı zamanda Koprivştitsa Belediye Meclisinde Başkan Yardımcısı görevini yürütüyor.

„İnsanı insan yapan kurumlar değildir, bir okuma evi veya kamu kurumunun içeriği ve hayatını insanlar değiştirebilir” diyor Pavlov ve okuma evi ve kültür merkezinin adının “Hacı Nenço Palaveev” olduğunu belirtiyor:

„Bu çalışmalar epey zamanımdan alıyor. Böyle bir sosyal sorumluluk aldığında, azami olarak sorumlu davranmalısın. Bir yıldan beri merkezin başkanıyım ve burada iyi çalışmaya özen gösteriyorum. Şimdi artık pandemiden dolayı etkinliklerimizi genelde İnternet ortamında  yapıyoruz. Geçen yıl ilk defa 1 Kasım Gününü sanal ortamda kutladık. Halk aydınlatıcılarına adadığımız bir haftalık program organize ettik. Kütüphane çalışanlardan her bri bir aydınlatıcının rolüne girerek, sözüyle, hikayesiyle Büyük Bulgarların mesajları ve değerlerini çocuklara anlatarak, aşılamaya çalıştı.

Koprivştitsa’daki okuma evi kendi binasına sahip nadir merkezler arasında yer alıyor. Hacı Nenço’nun bağışlarıyla buraya muhteşem bir kültür ve ilim binası yapılmış. Okuma evinin kendini finanse etmek üzere bazı faaliyetleri oluyor. 40 yıl önce kapatılan sinema salonu yeniden açıldı. “Şimdi yine hayırseverlerin kaynaklarıyla ve belediyenin yardımıyla sinema salonunu açtık ve „Master of Art“ festivaline katıldık” dedi Stoyan Pavlov.

Çeviri: Sevda Dükkancı