Bulgaristan vatandaşları bugün tekrar sandık başına gidiyorlar. Bu yıl üçüncü defadır bizi Halk Meclisi’nde temsil edenleri seçiyoruz. Ancak bu kez çifte seçim yapıyoruz, önümüzdeki 5 yılda cumhurbaşkanlığı görevinin kimin tarafından yapılacağını da kararlaştırıyoruz.

Bugünkü oylamanın öncesinde yapılan kampanya, iktidar adaylarının seçimlerden sonra izleyecekleri yolu net bir şekilde çizmedi. Bulgar toplumu için büyük önem taşıyan sağlık hizmetleri, yargı reformu, ekonomi ve gelirler gibi konularda tartışma yapılmadı. Birçok analistin “öfkeli monolog kampanyası” olarak değerlendirdikleri seçim kampanyası adaylar, aralarında konuşmak istemedi, esas adaylar ise tartışmalara katılmadılar bile. Bu durum bugün bilgili bir seçim yapmamızı engelleyecek mi?

Bu soru üzerine Sofya “Aziz Kliment Ohridski” öğretim üyesi, sosyal psikolog doç. Nikolay Dimitrov şöyle konuştu:

“Demokrasiyi tartışmalarla, farklı görüş açıları ile, önemli konuların ele alınması ile ilişkilendirmeye alışmışız. Ancak öte yandan en gelişmiş demokrasilerde bile siyasi yandaşlık, büyük ölçüde futbol tutkularına benziyor. Benim takımın diğer takımla oynadığı maçların sayısı ve alınan sonuçların taraftarlar için hiçbir önemi yok. Bu manada seçim tartışmalarının çok ta büyük önemi yok, çünkü onlar siyasi katmanlarda ciddi yer değişikliğine yol açmaz.”

Bugün sandık başına giden Bulgaristan vatandaşlarının iki tür motivasyonla hareket ettiklerini söylemek mümkün. Seçmenler ya dugularından hareketle yıllardır sempati duydukları siyasi güce ya olarak ülke sorunlarını halledecek olan yeni kahraman arayışı kapsamında ptotesto oyu prensibinde oy verecek.

Bununla birlikte bu seçimlerle ilgili birçok hususun etkili olmasından dolayı bu oylamanın spesifik olduğunu kaydetmek gerekir.

“Bu hususların içinden en ciddi olanı Bulgaristan’daki pandemi ortamıdır. Pandemi ortamı birçok insanın oy hakkını kullanmamayı tercih etmesine yol açacak” diyen doç. Dimitrov, bugün seçimlere katılım oranı açısından rekor kaydedilmeyeceği tahmininde bulundu.

Aynı zamanda seçmenler tarafından duyulan ilgi açısından Parlamento ve cumhurbaşkanlığı oylamalarını açıkça ayırdetmemiz gerekiyor.

“Bu iki seçim, felsefe ve seçmenlerin celbedilmesi bakımından çok farklıdır. Bir yandan genel seçim ve cumhurbaşkanlığı seçimi bir arada olduğu için bugün katılım oranının biraz daha büyük olabileceği söylenir. Gelenek üzerine cumhurbaşkanlığı seçimleri bir takım sebepten dolayı seçmenler arasında daha polüler. Örneğin cumhurbaşkanlığı seçimi, vatandaşların kendilerini bir şahısta ifade edebilecekleri tek majoriter seçim olmakta. Cumhurbaşkanlığı makamı ile ilgili gerçek imkanlara göre abartılı beklentiler var. “Milletin babası” siması, seçim günü daha çok seçmeni celbediyor”.

Cumhurbaşkanlığı yarışına bugün 23 aday ikilisi katılıyor. Kadın adayların sayısı dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı adayı olan kadınların sayısı 4, cumhurbaşkanı yardımcısı adayı olan kadınların sayısı ise 14.

Bulgaristan vatandaşları için ideal cumhurbaşkanı adayının tipi nedir?

“Bu açıdan Bulgar toplumunun epey geleneksel tutum sergilemesi, üzüntü vericidir. Bir cumhurbaşkanı adayının karşılaması gereken ilk şart, erkek olmasıdır. Tartışma götürmeyen diğer bir vasıf da karizmatik olmasıdır. Üçüncüsü de aktif olması ve her ne yoldan savunursa savunsun kendi pozisyonunun olması. Bu anlamda şu an adayların bu tipi karşıladıklarını görüyoruz.”

Yurt dıiından gelen oyların etkisi ne olacak sorusu üzerine sosyal psikolog şöyle konuştu:

“Yurtdışı Bulgarlar’ın oyu çok enteresan bir konu olup özellikle son yıllarda Parlamento yolunu tutan birçok arabayı deviren şeydir. Bu oylar ayrıca sosyolojik tahminlerin gerçekleşmemesinin kilit faktörüdür, çünkü kamu oyu araştırmaları sadece yurtta bulunan vatandaşları kapsıyor. Bunu son birkaç seçimde de gördük – bazı partilere yurt dışından büyük sayıda oy gelirken, bazı partiler yurtiçinden aldıklarına göre yurt dışından çok daha az oy alıyorlar”.

Çeviri: Tanya Blagova

Fotoğraflar: arşiv, BNR, BGNES