En parlak Bulgar bestecilerinden, yorulmak nedir bilmeyen toplumcu, gayretlerini esirgemeyen bir müzik ve kültür kurum yöneticisi olarak Akademisyen Petko Staynov, Bulgar ezgi ve ritimleriyle derinden ilintili müzik eserlerinin yaratıcısı olarak tarih sayfalarımıza geçti. Dresden Konservatuvarını bitirince doğduğu Kazanlık’ta bestelediği "Trakya Dansları" başlıklı ilk eseri bugüne dek Bulgaristan’ı sembolize eden müzik kart vizitlerimizden biridir. Petko Staynov profesyonel Bulgar müziğindeki ilk koro destanlarını, herkesçe bilinen koro şarkıları, senfoni süitleri, destanları yarattı.  

‘Trakya Dansları’ndan Raçenitsa

Daha 11 yaşındayken görme yetisini kaybeden Petko Staynov müzik öğrenimi gördüğü Sofya’daki gözü görmeyenler enstitüsüne gönderildi. Öğrenimini Almanya’da sürdürdü, yurda dönünce piyano konserleri sundu, besteler yarattı, müzik hayatına etkin biçimde katıldı. 

1 Aralık günkü 125’inci doğum yıldönümü konser, kutlamalar, çevrimiçi düzenlenen konferans ise Petko Staynov’un müziğinin günümüzde nasıl icra edildiği, itibar sahibi orkestra ve koroların repertuarında, milli ve uluslararası festivallerin programında nasıl yer aldığı konusuna odaklandı. Konferans moderatörü, sanat tarihi doktoru Prof. Elisaveta Vılçinova- Çendova: "Konferansta "Petko Gruev Staynov" Vakfı’nın kapsamlı faaliyeti de tanıtıldı" diyerek öyküsünü şöyle sürdürdü: 

'Petko Staynov, Bulgar müzik üslûbünü biçimlendirdikleri için klasik olarak tanımladığımız besteciler jenerasyonunun temsilcisidir. Ülkemizdeki beste yaratıcılığı bakımından Staynov’un davası gerçek bir devin çalışmasıdır. Kendisi, Bulgar bestecilerinin 1933 yılında kurulan ‘Savremenna muzika’ ( Çağdaş müzik) adlı derneğinin ilk başkanıdır.  

1941 yılında akademisyen ilan ediliyor, onun girişimiyle o zaman Sofya Filarmonisi’ni de dahil eden Halk Operası’nın ilk müdürüdür.'

‘Masal’Süiti"

Prof. Çendova ayrıca bestecinin evlatları tarafından oluşturulan "Petko Gruev Staynov" Vakfı’nın önemli rolünü, bu örgüte katılan uzmanların çalışmalarına vurgu yaparken şunları belirtti: 

"Vakfın ve benim de katıldığım ekibinin yoğun çalışmaları sayesinde Petko Staynov’un eserlerinin dijitalleşmiş notalarını, yaratıcılığının tam listesini içeren elektronik bir arşivimiz var. Besteci çalışırken Braille alfabesini kullandığından söz konusu arşiften yararlanmak daha zordur. Yeni ortaya çıkarılmış yazılı kaynaklara dayanılarak farklı notaları, makale, evraklar basıldı. Onun hakkındaki tüm yazılara yer verilen "Zamanın Hafızasında Petko Staynov" adlı büyük derleme bunlar arasında.  

"Ela se vie, previva" koro şarkısı

Petko Staynov’un arşiviyle derinlemesine çalışmalar, onun hayatında karşılaştığı güçlüklere rağmen, bu seçkin yaratıcımıza özgü insani değer ve niteliklerine dokunmak anlamındadır. 

"Akademisyen Staynov’un aramızdan ayrıldığı andan birkaç ay sonra enstitüde işe başladım. Onunla beraber çalışmış insanlar arasında bulunmak gibi belki de en değerli fırsatım oldu, diyebilirim. Kendisine karşı hayranlık ve saygılarına tanık oldum. Bana yalanı nasıl hemen seziyormuş olduğunu, mesai arkadaşlarını nasıl desteklediğini, onlara her zaman nasıl ‘yardım eli uzattığını’ anlattılar. Petko Staynov görme yetisini kaybetmenin olumsuzluklarını pozitiflere çevirmek gibi çok zor bir şeyi başarmıştır. Bunu, sadece onun gibi sıradışı istidatlı ve zeki biri başarabilirdi." 

Halk dansı

Çeviri: Neli Dimitrova