Kuzeydoğu Bulgaristan’da son zamanlarda sobalık oduna ilgi arttı. Bunun sebebi de enerji kaynakları fiyatlarının yükselmesi ve insanların önümüzdeki kış mevsimi için endişeleri. Aynı zamanda odun fiyatlarında çok az bir artış var. Şumen Orman işletmesinde örneğin taşıması ile birlikte bir ton odun fiyatı 93 leva. Geçen yıla kıyasla 3 leva daha pahalı. Kış mevsiminde sobalık odunla ısınmak isteyenlerin sayısı arttıkça dolandırıcılık riskleri de artıyor. Birkaç hafta önce polis görevlileri tam da bu konuda uyarıda bulundu. Sobalık odun satın alacak herkesin neye dikkat etmesi gerekiyor?

BNR Şumen’den Desislava Spirdonova Şumen Bölge Orman İşletmesi Müdürü mühendis Emil Gelov ile konuştu.

Alınan bilgilere göre, Razgrad bölgesinde yabancı kişilerin küçük köylere giderek sobalık odun sattıkları biliniyor. Odunları satanlar, kendilerini odun satan şirketlerin temsilcileri olarak tanıtıyor.

Onlar genelde yaşlı insanlara çalınan, belgesi ve mührü olmayan odunları teklif ediyor, çoğu zaman miktar ve kalite de önceden belirlenene uymuyor. Bu tür ihbarlar neredeyse ülkenin her bölgesinde var, diyen mühendis Emil Gelov, sözlerine şöyle devam etti:

“Böyle bir vaka yaklaşık iki ay önce Şumen Orman işletmesi bölgesinde yaşandı. Bir yerleşim yerinde sobalık odun satıldığını ve müşterilerin büyük kısmının bu odunları satın alırken gerekli belgeleri istemediğini gördük. Bu belgelerden en önemlisi “prevozen bilet” – “ulaşım belgesi” denen o belge.”

Her yıl Şumen ve Tırgovişte bölgesinde yaklaşık 500 ihlal tespit ediliyor ve ceza kesiliyor. Bunlardan yaklaşık yarısı gerekli belgeleri olmayan sobalık odun için olduğunu açıkladı mühendis Gelov.

“Odunları satın alırken verilen fiş yeterli değil, odunların yasal olarak alındığını garantilemiyor. Bunu garantileyen tek belge “prevozen bilet” – “ulaşım belgesi”. Ve burАda da en önemli şart, bu belgede yazan adresin odunların teslim edildiği adresle aynı olması. Sadece o zaman odunların yasal yolla elde edilmiş olduğu kabul edilir ve Bölge Orman İşletmesi görevlilerinin bir kontrolü esnasında sorun yaşanmayacaktır.”

Belgede yazan adres ve odunların bulunduğu adres uymazsa, odunları satın alan kişiye ceza kesiliyor, diyen mühendis Gelov sözlerini şöyle sürdürdü:

“Böyle bir durumda odunlara devlet tarafından el konulacak. Odunları satın alan kişiye de idari ihlal cezası uygulanacak. Çünkü izinsiz ağaç kesme eylemi yasalara göre suçtur. O nedenle ihbar savcılığa gönderilir ve orada suç olup olmadığı saptanır.”

Öyle ki, bir anda odun satın almak için ödediğiniz paralara rağmen devlete hiç de az olmayan bir para cezası ödemeniz gerekebilir.

“Ceza 100 levanın üstünde. Tabi miktara göre para cezası da daha yüksek olabilir. Ayrıca kişinin geçmişte bu tür ihlalleri olup olmadığına da bakılır. Aynı ihlal tekrarlanıyorsa, para cezası iki kat, üç kat daha fazla olabilir, buna bir sınırlama yok.”

O nedenle, herkes belgelerle veya sobalık odunların nasıl elde edildiğine dair bir yolsuzluk şüphesi olduğunda, hemen ihbarda bulunmalı. Bu haklarınızı savunmak ve bir yolsuzluğu meydana çıkarmanın yoludur, dedi ve şöyle devam etti mühendis Gelov:

“Bir kontrol esnasında kişinin sorumlu tutulmaması için yapabileceği en kolay şey 112 hattını arayarak ihbarda bulunmak. Bu ihbarlar Ormanlar İcra Ajansı’na iletiliyor, oradan da Bölge Orman İdaresi’ne gönderiliyor.”

Geçen yıldan beri Bulgaristan’da “Zaştiti gorata” – “Ormanı koru” isimli elektronik platform da hizmet veriyor. Ancak şimdiye kadar bu platform üzerinden sobalık odunlarla ilgili bir ihbar alınmadı. Mühendis Gelov, bu sistemin yasadışı ağaç kesimi şüphesi olduğunda da vatandaşlar tarafından ihbarlara açık olduğunu belirtti.

Haber: Desislava Spirdonova, BNR Şumen

Çeviri: Özlem Tefikova