Uluslararası bir araştırmaya göre her sekiz kadından biri hayatının bir noktasında meme kanserine yakalanıyor. Bu nedenle hastalık ne kadar erken tespit edilirse atlatma şansı da o kadar artıyor. Fakat Bulgaristan’da durum özellikle önleme ve erken teşhis açısından hiç de iç açıcı değil. Bulgaristan’da tedavi gören kadınların sadece yüzde 12’sine meme kanseri teşhisinin hastalığın başlangıç aşamasında konulduğu ortaya çıktı. Avrupa’da ise bu oran yüzde 27. Dolayısıyla ülkemizde “meme kanseri” tanısı adeta bir hüküm gibi geliyor. UMBAL “Lozenets” HastanesiGenel Cerrahi Anabilim Dalı Başkanı Dr. Vanya Mitova’yı hem sağlıklı hem de meme kanseri hastaları için tasarlanan Bulgaristan’da ilk çevrimiçi uygulamayı yaratmaya motive eden şey de tam olarak bu.
BNR Blagoevgrad Radyosuna konuşan Dr. Vanya Mitova, uygulama hakkında şunları paylaştı:
“BreastHelp uygulaması, Bulgaristan’da birçok kişinin çabalarını birleştiren ve halihazırda teşhis edilmiş meme kanseri hastalığının önlenmesi, taranması ve takibi ile ilgili olan ilk uygulamadır. Çoğu kadının bu hastalığın riskleri konusunda bilgi sahibi bile olmadığını göz önünde bulundurarak bu mobil uygulamayı yapmaya karar verdik. Uygulama ücretsizdir ve tablet, telefon, bilgisayar vb. her türlü elektronik cihaza kurulabilir.”
Bulgaristan’da her yıl yaklaşık 4 000 kadına meme kanseri tanısı konulmakta, ancak bu hastalığa yakalanan kadın sayısının 30 000’i aştığı tahmin ediliyor.
Dr. Vanya Mitova şunları paylaştı:
“Her gün bu hastalıkla mücadele ettiğimizden dolayı, doktordan yardım alana kadar hastalığın son evrelerine ulaşmış bir çok vakayla karşılaştığımızı söyleyebilirim. Aynı zamanda, Bulgaristan’da önleme amaçlı tıbbi kontrollerin genel olarak ne halk, ne devlet, nede iktidardakiler için bir öncelik olmadığını hepimiz biliyoruz. Bu yüzden bize kalan tek şey insanları sağlıklarına daha fazla dikkat etmeye teşvik etmek için mümkün olan tüm yolları denemek.”
Genellikle hastanın ilgili sağlık kurumundaki onkoloji komisyonuna erişimi var. Ancak BreastHelp’in fikriaynı zamanda onun durumuna bireysel olarak bakacak ve hangi tedavi türünün en uygun olacağına oybirliğiyle karar verecek çok disiplinli bir ekibe çevrimiçi erişim sağlamaktır.Çevrimiçi komisyonun üyeleri onkoloji, radyoterapi ve nükleer tıp alanında önde gelen uzmanlardan oluşmakta. Dr. Vanya Mitova, “Dünyanın her yerinde bu tarz çok disiplinli kurullar hastaların tedavisine başlamadan önce mutlaka danışmanlık sağlıyorlar, fakat ülkemizde bu olmuyor” dedi ve şöyle devam etti:
“Bulgaristan’da vakaların yüzde 95’inde ameliyat öncesi onkolojik komisyonlar yapılmamaktadır. Hastanelerin neredeyse yüzde 70’inde kararlar, iki kişi - ilgili sağlık kurumuna danışman olarak giden onkolog ve klinik vakayı sunan uzman hekimtarafından alınır.Uzmanlaşmamış onkoloji hastanelerindeki onkoloji komiteleri sıklıkla az sayıda uzmandan oluşur, kilit uzmanlar eksiktir. Tüm bunların sonucunda hasta adeta proforma onkoloji komisyonundan geçer.”
İki gün içinde BreastHelp uygulaması aracılığıyla hasta çevrimiçi komisyonun görüşünü alır. Böylece teletıp, geleneksel sağlık hizmetlerine göre avantajlarını bir kez daha kanıtlıyor, çünkü farklı uzmanların muayenehanelerinin önünde beklemek ve aylar öncesinden muayene randevusu almak hastalığın gelişimi açısından ölümcül olabiliyor.
Derleyen: Veneta Nikolova /Kaynak BNR-Blagoevgrad Radyosu’ndan Vanya Bahçinova’nın röportajı/
Foto: breasthelp.me, lozenetz-hospital.bg
Türkçesi: Bedriye Haliz
Halkı aydınlatanlar, yalnızca şükran ve hayranlık duyulan kişiler değil, tarihimizde milli aidiyet duygumuzu uyandıran en önemli şahsiyetler olarak görürüz. Ancak “halk aydınlatan” kavramının arkasında nasıl bir arketip duruyor ve neden Halk..
Moldova'nın AB üyeliğine ilişkin, ülke Anayasası’na yazılacak stratejik bir hedef olan referandumun sonuçları, her ne kadar Avrupa şüphecilerine “kıl payı” yaklaşsa da, ülkenin Avrupa yanlısı bakış açısını güçlendirdi. Ancak..
Sofya’da 28 Kasım 1938’da yayınlanan “Besarabya Bulgarları” gazetesinin tek sayısında “Besarabya Bulgarları, Bulgar halk cüssesinin, Bulgar manevi ve kültürel birliğinin ayrılmaz bir parçasıdır ve böyle kalacaklar, zira aramızdaki bağ güçlüdür”..
33. Bulgar Antarktika Bilim Seferi katılımcıları, farklı ülkelerden bilimadamları ile birlikte bilimsel araştırmalara devam etmek üzere..