Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Şarap sadece bir iş ve içki değil, o korunan bir kültürel miras ve bazı yerlerde yaşam biçimidir

Trifon Zarezan - Bulgar kültürü ve geleneklerinde şarabın bayramı

Dünya çapında şarap üretimi azalırken, 2023 yılı 60 yıldan beri en düşük şarap üretiminin kaydedildiği sene oldu. Uluslararası Bağcılık ve Şarapçılık Örgütü (OIV) verilerine göre, dünyada şarap sektörü gittikçe daralıyor.

Bulgaristan iklim değişikliğinden az etkilenen ülkeler arasında yer alıyor ve şarap cinsi üzümlerin hasadı üreticilere umut veriyor.

Bağcılar sektörünün gelişmesi ve yüzlerce şarap üreticisine ekmek teknesi olmaya devam edeceğine iyimserlik aşılıyor.

Yılda bir gün bağ ve şaraba özel bayram ilan edildi

14 Şubat’ta Ortodoks Kilise Aziz Trifon’u anıyor. Halk inanışında bu gün “Trifon Zarezan” adıyla kutlanıyor.

Bu azize olan saygınlık, bağların ilk budamasıyla ifade ediliyor. Bu gün bağcıların, şarap üreticilerinin, şarap severlerin bayramı olarak kutlanıyor ve zengin masalarda değişik çeşit şaraplar ikram ediliyor.

“Trifon Zarezan” gününde geleneksel şarap üreticisi bölgelerden insanlar müzikli, folklor gösterili, halk oyunları ve zengin programlarla büyük eğlenceler düzenliyor. Elbette ana ritüel ise, bağlıklara toplanarak ilk bağ budama işinin zengin bir ritüel halinde yapılmasıdır. Bu da yeni filizlenecek bağın ilk budaması oluyor ve ayin halinde gerçekleşiyor. Bağların ve yeni sezonun güzel ve verimli geçmesi için bağlar şarap ile “sulanıyor”.  

14 Şubat güzel Bulgar cins üzümlerden yapılan şarap tadımlarının yanı sıra, şarap mahzenleri ve meylerde çalışanların sesinin duyulması da uygun gündür.


Onlar mutlaka size geçen yüzyılın 80’li yıllarında Bulgaristan’ın en şöhretli “şarapçılık” yıllarını anlatacaktır, Bulgaristan’ın o zaman adeta “şarapçılık rekoru” ile kırmızı şarap üretimi ve ihracatında dünya dördüncüsü olduğunu hatırlatacaklardır.

Fakat herşey kısa süre sonra geçmişte kalacaktır, çünkü 1989’dan sonra ülkedeki şarap sektörü derin bir krize girecektir.  

Günümüzde ülkede yüzlerce irili- ufaklı modern şarap evleri var, kaliteleri ise her zamankinden daha güzel. Buna rağmen üretim hacmi azalıyor, ihracat ise yok denilecek kadar az- yılda 16 milyon litre.

Dimitar Dimov Veliko Tarnovo bölgesinde “Yalovo” şarap meyi müdürü ve nesillerden beri “somelyer”-  şarap tadım uzmanı olan bir ailenin çocuğudur. Veliko Tarnovo şarapçılık üretiminde eski gelenekleri olan bir bölgedir.

"Bulgaristan’dan ihracat çok azaldı ve burada üretilen şarabın büyük kısmı iç piyasanın ihtiyaçlarına sunuluyor. Yurtdışından şarap ithalatında aşırı artış söz konusu olunca, yerli ürün genelde daha da ucuz olan ithal ürünlerle rekabet etmeye başladı. Genelde Bulgar şarapları fiyat olarak ucuz yabacı ürünlerle zor rekabet edebilir.


Bulgaristan 20 yıl öncesine kadar büyük üretici idi, fakat şimdi üretim daraldı ve Türkiye’deki hacimle eşdeğer oldu. Fakat Türkiye AB üyesi olmadığı için bambaşka piyasalara ihraç ediyor kendi şarabını”.

Dimitar Dimov “Bulgar şarabını yabancı markalarla rekabet edememesinin birçok nedeni var” dedi. Bir yandan devetin sektörü teşvik ve destek noksanları, özel politikası olmayışı, öte yandan şarap cinsi üzümlerin hasadında azalma ve bunun fiyat yükselmesine yol açmaya işaret edilebilir. Bu da ürünün nihai fiyatını yükselten etken oluyor.

Dimov, küçük üreticilerin çoğunda modern teknoloji kullanmadığını, uluslararası piyasada bilinen üzüm cinsleri ekildiğini ve yerli cinslerin Bulgar üzümlerini değiştirdiğini söyledi. Bulgar topraklarına has olmayan yeni cins üzümler ekilse de, onların verimi düşük oluyor ve bu da şarapçılık sektörünün hacmine yansıyor.  

Şarap sadece bir iş ve içki değil, o muhafaza edilen bir kültürel miras ve bazı yerlerde yaşam biçimidir.

Örneğin Plovdiv’in Brestovitsa köyünün halkının temel geçim kynağı bağcılıktır. Orada her hanenin bağlık arazisi var ve “güzel şarap yapmayı bilmeyen bizden değildir” ilkesi yaygın.


“Trifon Zarezan” ise köy şenlikleriyle en çok sevilen günlerden biridir. Yakından- uzaktan binlerce kişi köye geliyor ve bağcılık ileşarapçılık bayramını bir bir mutlu buluşmaya dönüştürüyor. Bunları anlattı bize “Brestovitsa” kooperatif şarap üretim evi başkanı Krasimir Patişanov:

"Üretimimizin büyük kısmı Çin’e ihraç ediliyor. En büyük dış pazarlarımızdan biri olan Çin’e pandemi öncesi yıllık 70- 80 bin şişe şarap ihraç ediyorduk. Bulgar şarabının geleceği bu dış pazarlarda gizli ve o yüzden yneiden açılabilirsek, sektörün gelişmesi kaçınılmaz olur. 14 Şubat günü şse köye binlerce misafir gelir. Köy şenliklerine erişmek için kilometrelerce kuyrukta beklendiği zamanlar olmuştur. 

Bu yıl “Trifon Zarezan” bayramı şarkılar, halk oyunları, halk şarkıcıları ve elbette çok şarap ile geçiyor”.

Yazı: Gergana Mançeva

Çeviri: Sevda Dükkancı




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Jeravna’da Bulgar halk kıyafetleri folklor festivali başlıyor

Günedoğu Bulgaristan’ın Jeravna köyünde  Uluslararası Folklor Kıyafetleri Festivali  bugün başlıyor. Dünya Mimari Eser statüsüne sahip Jeravna’daki bu etkinliğe  binlerce katılımcı ve konuğun gelmesi  bekleniyor. 23 Ağustos’ta başlayan..

Eklenme 23.08.2024 05:15

Hollandalı Esther Willems Bulgar halk danslarıyla yurttaşlarını büyülüyor

Hollandalı Esther Willems, Lahey’de kurduğu “Zora” adlı Bulgar halk dansları kulübünde farklı şehirlerden ve milletlerden insanları cezbetmeye devam ediyor. 2017 yılında kurduğu,13 kişinin kaydolduğu kulübü zamanla büyüyor ve Willems’in..

Eklenme 18.08.2024 06:55

Vardim köyünde nakış sanatı festivali düzenleniyor

Sviştov’a bağlı Vardim köyünün meydanında düzenlenen Nakış Festivali, yaşam ve geleneklerimizin zarif ve renkli bir unsuru olan nakış sanatını tanıtıyor. Festival programında konser, dans masalı, etnografya uzmanlarının konuşmaları, şifalı bitkilerin..

Eklenme 27.07.2024 06:15