Bana yemek masanızda ne olduğunu söyleyin, ben de size neyi kutladığınızı söyleyeyim. Böylece geçmişten günümüze kadar Bulgarların bayram takvimine şaka yolu ile bakabiliriz . Gerçek şu ki, bayram sofrası her zaman yaşam ve kutlamalarımızın çok önemli bir parçası olmuştur. Paskalya da bir istisna değildir. Bu yıl, büyük Hıristiyan bayramı aynı zamanda Bulgaristan vatandaşlarının 6 Mayıs'ta kutladığı ve kendine özgü yemek gelenekleri olan Aziz Georgi gününün arifesine denk geliyor.

5 Mayıs’taki aile yemeği için gerekli malzemelerin listesini şimdiden yapmaya başlayan Denitsa, Bulgaristan Radyosu’na verdiği demeçte şunları söyledi:

• Paskalya Çöreği, Paskalya Yumurtası ve Gelenekler

“Paskalya bayramında sofrada geleneksel olarak kozunak(Paskalya ekmeği), kuzu eti, marul, domates ve salatalıktan oluşan salata ve tabii ki boyalı Paskalya yumurtaları yer alır. Bayram sofrası için başka şeylerden mahrum kalmamız gerekse de hazırlanması gereken her şeyi satın alacağız. Başka seçeneğimiz yok. Fiyatlar çok yüksek! Gelirlerimize kıyasla çok pahalı," diyor Denitsa.

2024 yılında bayram sofrası ne kadara mal olacak?

Devlet Ticaret Borsa ve Pazarlar Komisyonu Başkanı Vladimir İvanov, BNR'ye yaptığı açıklamada fiyatların sakinleştiği ve piyasa dengesinin istikrarlı olduğu güvencesini vererek  muhtemel olarak Paskalya sofrasının fiyat değerinin geçen yılla aynı olacağını söyledi. Ona göre  meyve ve sebzeler de dahil olmak üzere temel gıdaların fiyatları Nisan ayının ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine kıyasla daha düşük.

Vladimir İvanov:"Genel olarak, tüketici sepetinin maliyeti eğer her şeyden bir birim satın alırsak, yaklaşık 108 leva (55 Euro) olacak. Karşılaştırma yapmak gerekirse geçen yıl bu rakam 111 leva idi. Düşüş önemsiz ve küçük, yüzde 2'nin altında, ancak önemli haber şu ki, istikrarlı ve sürdürülebilir bir etkileşim dengesine sahibiz ve ani değişiklikler göreceğimizi gösteren herhangi bir eğilim yok" dedi.

Marulun fiyatı geçen yılki seviyenin yüzde 16, ayçiçek yağının yaklaşık yüzde 20, yumurtanın ise yaklaşık yüzde 5 altındadır. Süt ürünlerinleri fiyatlarının ise neredeyse aynı seviyede olduğu gözleniyor.

Pazarda gördüklerimiz nelerdir?

Sofya’da bir kilo domates (15 Nisan itibarıyla) 3 ile  8 leva (1,54 – 4.1 Euro), salatalıklar 2.50 ila 4.90 leva (1,28 -2,51 Euro), bir marul- 1.20 ila 1.80 leva (0,61- 0,92 Euro), bir demet turp 1.50 ila 2.70 leva (0,77 - 1,38 Euro), bir demet taze soğan 1.30 ila 2.90 leva  (0,67 -1,48 Euro) arasında değişiyor.

BNR'nin Köstendil'deki muhabiri Kiril Falin, Bulgaristan'ın diğer bölgelerinde durumun farklı olup olmadığını araştırdı.

Dupnitsa’dan Jana isimli vatandaş şöyle konuştu: "Bulgar sebzeleri ithal edilenlerden çok daha pahalıdır. Bir kilogram domatesin fiyatı 5.80 levadan / 2,97 Euro/ başlıyor 6.50 levaya ulaşıyor / 3,33 Euro/. İthal edilen Türk ve Yunan domatesi 3 levadır. “Gergana” cinsi daha güzel Bulgar üretimi 5.50 levadır /2,82 Euro/. Büyük market zincirlerinde indirimli fiyatta bulabilirsiniz. "Bulgar salatalığı" yazıyorlar, ancak 2.99 levalık /1,53 Euro/ fiyattan yerli üretim olamazlar. Yalan söylüyorlar" diye belirtiyor Jana.

Köstendil’den sebze fiyatlarına tepki gösteren başka vatandaş ise şunları söylüyor:

"Yeşil ve kırmızı biber - birinin kilogramı 6 leva (3,07 Euro), diğerinin 7 leva (3,58 Euro). Kendileri yesinler! Bu nasıl normal olabilir- domuz etinin kilosu 7 leva, ben onu biberlere harcayacağım. Rezalet! Paskalya'da sebze olmadan kuzu eti yeriz. O, ertesi gün Aziz Georgi günü için de kalacak. Biber ve domates 10 leva, bu fiyata kim satıyorsa kendisi yesin".

Mikrofonu uzattığımız Konstantin adlı vatandaş ise :"Mağdurum çünkü ahududuyu çok seven iki torunum var. En son Bulgaristan için geleneksel bir meyve olan ahudududan küçük bir kutu almak istediğimizde bizden 40 leva (20,48 Euro) istediler ve mevsimi olmadığı için fiyatın bu olduğunu söylediler. Kuzu eti ahudududan çok daha ucuz. Satıcının kendisi de bunları satın alacak kimse olup olmayacağı, yoksa kendisi mi onları yiyeceğini merak ediyordu".

"Adil fiyat diye bir şey yoktur. Fiyat arz ve talepten belirlenir" diye anlatıyor Devlet Ticaret Borsa ve Pazarlar Komisyonu Başkanı Vladimir İvanov.

Kötü ticaret uygulamalarından kaçınmak için insanların düşünmeden satın almaktan kaçınmalarını ve bilinçli alışveriş yapmalarını tavsiye ediyor. Ancak borsadan geçen yıla kıyasla fiyatlarda asgari bir düşüş olduğu açıklanda da Bulgarlar bunu ceplerinde hissetmiyor. Bayramların yaklaşmasıyla fiyatlar genelde yükseliyor.

Sofya'dan Martin: "Her yıl fiyatlarda bir artış görüyoruz, baştya evde yetiştirilen ürünlerde ve özellikle de düzenli olarak tükettiğimiz domateslerde" diyor.

Kuşkusuz, fiyat kaliteyi belirler ve Bulgar üretimi daha iyi olduğunu kanıtlamıştır, ancak aynı zamanda ithal ürünlerden en az iki kat daha pahalıdır. Dürüst olmak gerekirse, büyük market zincirlerindeki ürünlerin üzerindeki menşe etiketlerine şüpheyle bakıyorum ve gerçekten Bulgar malı mı yoksa yurtdışından mı ithal edildiklerini tespit etmekle zorlanıyorum, ancak süpermarketlerdeki kalitenin küçük dükkanlar ve pazar tezgahlarından daha düşük olduğu izlenimine sahibim".

Bu yıl Bulgar yumurtaları değil de geçen sene olduğu gibi Polonya yumurtaları mı boyanacak, bu tüketiciye bağlıdır. Vladimir İvanov, soframıza yerli üreticilerimize destek olmak Paskalya’da soframız için Bulgar ürünlerini satın alma çağrısında bulundu.

Foto:BTА, BGNES, Emil Nikolov - BNR, Vanya Slavova - BNR

Türkçesi: Ergül Bayraktar