Son iki hafta içinde Bulgaristan’da çıkan yangınlar yüz binlerce hektar ormanı kül etti, Istranca’da onlarca ev hasar gördü, hayvan sürüleri telef oldu. Sakar dağı ve Svilengrad bölgelerindeki büyük yangın 100 00 hektarlık ekim alanına yayıldı. Belgrad ve Trakya ovasının başlangıcında, Trayanovi vrata geçidinin doğu sınırına kadar yayılan bir zamanların Büyük Bulgar ormanından neredeyse hiçbir şey kalmadı. Aynı zamanda fotovoltaik enerji santralleri ormanlık alanlarında hızla inşa edilmeye devam ediyor.

Eski asırlık ormanlar azalıyor, genç ormanların onların işlevlerini görebilmesi için en az 50-60 yıl geçmesi gerekiyor.

Eski Çevre Bakan Yardımcısı ve Vitoşa Milli parkın müdürü Toma Belev, orman alanlarının kentleşmesinin sınırlandırılması gerektiğini vurguladı ve şunları ifade etti:

“Şu anda, İhtiman Belediyesi ve Petriç Belediyesi’nde olduğu gibi fotovoltaik enerji santralleri inşasının birçok örneğini görüyoruz. Bir belediyede orman örtüsünün (bir belediyede ormanlık alnının geri kalan alanına kıyasla oranı) yüzde 10’un altında olduğu belediye topraklarında ormanların azaltılmasına izin verilmediğine hükmeden Ormancılık yasasına uymaya çalışalım. Maalesef kamu idaresi bu kanuna uymuyor.

Bir yerleşim merkezine içme suyunu sağlayan bir orman, halkın yaşam kalitesi için çok önemlidir. Birkaç yıldan beri vatandaşlar ve kuruluşlar sıhhi koruma bölgelerindeki ağaç kesimini durdurmaya çalışıyor, ancak iş dünyası bunu dikkate almıyor.

Her bir ormanın su barındırdığını bilmek son derece önemlidir. İğne yapraklı ormanlarda, su biriktirme etkisi ağaçlandırmanın 40 yılından sonra, kayın ormanlarında ise 20-25 yıl sonra başlıyor.

Çevre uzmanı: “Ne kadar çok orman varsa, o kadar çok suyumuz olur” diye belirtiyor. Sözlerine göre bize içme suyu ile birlikte erozyonu önleyerek yerleşim yerlerinin güveliğini sağlayan ormanların korunması önemlidir.

Çok dikkatli olmamız gerekiyor, çünkü bir ormanın yaratılması zor, yok edilmesi çok kolaydır.

Toma Belev sözlerine şöyle devam etti: “Son zamanlarda orman yangınlarının yüzde 90’dan fazlası ya kasıtlı ya da tedbirsizlik ve dikkatsizlik sebebiyle olsa da doğal nedenlerden kaynaklanan orman yangınları her zaman olmuştur. Bulgaristan, orman yangınlarıyla mücadelede hava filosuna sahip olmayan az ülkelerden biridir. Halk Meclis şimdi bir bildiri kabul etti, ancak biz buna geç kaldık. Bunu 17 sene önce yapabilirdik ve Yunanistan, Türkiye, Çek Cumhuriyeti ya da Slovakya’da yangın olmamasını ümit ederek, yardım çağırmamıza gerek kalmayacaktı. Bulgaristan fakir bir ülke değil.

Bulgaristan halkına yönelik riskleri öngöremeyen bir ülke değildir, zira yangın riskleri tespit edilmiştir ve yalnızca yangınla mücadele için hava teçhizatının satın alınması için siyasi irade eksikliği vardı.”

Toma Belev’in sözlerine göre, orman yangınlarıyla mücadelede, büyük miktarda su taşınmasında helikopter ya da uçak kullanımından daha ucuz ve hızlı bir yöntem yoktur ve yangın çıktığında daha küçükken söndürülebilir. Yangın tespit sistemi sayesinde ise tespitleri ve söndürülmesi artık çok kolay.

Çevre uzmanı ağaç kesiminin kasıtlı yangınlara yol açmasına ihtimal vermiyor, çünkü ormancılık işletmeleri fiyatları yüzde 20 oranında düşürse de ısınmak için odun talebi yok. Yangınların sebebi tamamen vurdumduymazlıktır. Örneğin Petriç ve Varna’daki yangınlar, metal için kabloları yakan insanlar tarafından çıkarıldı.

Toma Belev’in sözlerine göre büyük yangın bir bahçenin temizlenmesiyle başladı. Aynı zamanda daha Mart ayından itibaren valilerin emriyle ülkede tüm ormanlarda ateş yakılmasının yasaklandığından kimsenin haberi yok. Şu an en tehlikeli mevsim, Vitoşa dağına çıksanız bile böyle alıştıkları için ateş yakan insanlar görebilirsiniz.

Bekleme’deki yangın olayı ile ilgili durum farklıdır. Ana yolda yangının söndürülmesini zorlaştıran dikenli tuzaklar atılmıştı.

Toma Belev şöyle devam etti: “Bu kısıtlı yangın çıkarma eylemine işaret ediyor. İçişleri Bakanlığı’nın işini yapmasını umuyorum, çünkü bunu yapan kişinin eğer ki telefonuyla yürüyorsa tespit edilmesi zor değil. Son haftalarda orada bulunan kişiler bulunabilir. İçişleri Bakanlığı’nın ve Savcılığın hızlı hareket etmesi gerekiyor. Savcılık sorumluluk taşıyor ve şu an uyuyor ve acilen hareket etmiyorsa, ona gerek olmadığını kanıtlayacak. Cezalar olmazsa bu devam edecek.

Yeniden ağaçlandırma konusuna gelince, bu ancak bir yıl sonra, ormancıların alanları temizlemesi ve ağaçlandırmaya hazırladıktan sonra yapılabilir.

Çeviri: Ergül Bayraktar

Foto: BTA, BGNES, Savunma Bakanlığı