UNESCO’nun Yaşayan Miras Listesine Bulgaristan’dan daha 8 değerin eklendiği bu günlerde Veselina köyüne has “Gelin kınası” geleneğinin Bulgaristan’ın “Yaşayan İnsan Hazinelerinin” bir parçası olarak yer almasının 2. yıldönümünde folklor gruplarının sanat yönetmeni Dr. Ayşe Recep Bulgaristan Radyosuna konuştu:
“12 aralık 2022 yılında “Yaşayan İnsan Hazineleri” açıklandı. Bizler Veselina köyü olarak “Gelin kınası” geleneği ile Razgrad bölgesinde 5. “Yaşayan İnsan Hazinesi” ünvanına sahip olduk. 2022 yılından bu yana Veselina köyü “Hristo Botev 1931” Halk Kültürevi nezdindeki Türk foklor grubu ve dans grubu olmak üzere, her iki grup, “Yaşayan İnsan Hazinelerindeki” geleneğinin aynisini yaşatmaya devam ediyor” dedi ve şunları paylaştı:
“Her iki gruba da ilgi çok büyük, öyle ki, onlar bugün düğün törenlerinin ayrılmaz bir parçası haline geldi. Farklı düğünlere davet ediliyorlar ve orada “Yaşayan İnsan Hazinelerindeki” aday olduğumuz “Gelin kınası” geleneğinin aynisini sergileyip yaşatıyorlar. Unvana sahip oluşumuzdan bu 2 yıl zarfında gruplar, 10’dan fazla düğüne katılıp 12’den fazla uluslararası ve ulusal festivalde yer aldı. Artık ülke genelinde de bilinen ve aranan gruplar oldular.
“Gelin kınası” geleneğinin yanı sıra koreografi çalışmaları devam ediyor. Ve bu geleneğe düğün oyunları ve başka düğün gelenekleri de ekleniyor. “
Son hazırlanan “Deliorman düğün motifleri” dansıdır. Koreogfrasi, Dr. Ayşe Recep’e ve Alipi Alekov’a ait. Bu dans ile Veselina köyü folklor grupları Türkiye İstanbul Beylikdüzü’nde düzenlenen Uluslararası Folklor Festivaline katıldı. Aynı zamanda her iki folklor grubu, başta bölgedeki festivaller ve etkinlikler olmak üzere, Bulgaristan geleninde farklı festivallere de katılmaya devam ediyor.
“Aslında, Unvanımız, yerel Türk toplumunun zengin folklor mirasını korumak ve tanıtmak için iyi bir seçenek olduğunu düşünüyorum. Türk halk düğünü, aslında en iyi şekilde korunmuş en eski unsurlara sahip düğündür, çünkü çok zengin mesajları beraberinde getiriyor ve çok derin anlamlara sahiptir. Bu geleneklerin korunması, tanıtılması ve popülarize edilmesi gerektiğini düşünüyorum ve sadece Türk toplumda değil, ayını zamanda da toplumumuzda genel olarak korunması gerektiğini düşünüyorum. Adaylımız tam da “Gelin kınası” geleneği oldu. Bu adaylık için çok çaba sarfettim. Doktora tezimde yer alan bu geleneğin “Yaşayan İnsan Hazinesi” olmasını çok istiyordum. 2019 yılında tezimi savundum ve 2020 yılında hayalim gerçek oldu” diyen Dr. Ayşe Recep, “Kendimiz ve çevredekileri tanımamız bizi daha zengin kılıyor ve hoşgörülü olmamızı sağlıyor” sözlerinin altını çizdi.
Veselinalı kızlar ve kadınlar, başta köyün olmak üzere, zengin halk kültürünü korumaya, yaşatmaya devam ediyor. Folklor gruplarının sanat yönetmeni:
“Her bir gelenek farklı yerlerde farklı şekilde yerine getiriliyor. Saha çalışmalarımın sırasında çok daha zengin geleneklere şahit oldum, bizimkilerinden çok daha zengin şekilde kutlanan düğün adetleri. Ama bizim köyünün de çok güzel olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Bu geleneği sunarken insanların tepkisi nedir, nasıl bir ilgi uyandırıyor?
“İnsanlar çok fazla duygulanıyor. Ancak düğün öncesi ev sahipleri ile görüşüp konuşuyoruz ve beklentilerini alıyoruz. Bazıları eski düğünlerde olduğu gibi geleneğin canlandırılmasını istiyor, diğerleri ise eski geleneğin yeni adetlerle harmanlanması talebini sunuyor. Ama şunu belirtmem gerekiyor- her zaman eskisi, otantik düğün geleneği ağır basıyor, gerek kıyafette, gerekse örf ve adette.“
Dr. Ayşe Recep, folklor ve dans gruplarının gençleştiğini de büyük bir memnuniyetle belirtti. Halk türküleri grubunun kuruluşundan bu yana hiç ara vermeden katılan daha yaşlı türkü ve halk kültürü sevdalıların yanı sıra genceler de yer alıyor. Dans grubu daha fazla değişikliğe uğruyor, çünkü okulunu bitiren genç kızlar üniversitede eğitimine devam etmek için büyük şehirlere gidiyor ve danslara katılma imkanları olmuyor.
Veselina foklor grubunun 9, dans grubunun ise 12 üyesi var.
Ruyno köyündeki Uluslararası Türk Folklor Festivali’nin de devamlı katılımcıları arasında yer alan Veselinali sanatçılarını, yeni 2025 yılında yeni festivaller ve etkinlikler bekliyor.
Fotoğraflar: Dr. Ayşe RecepEdirne Trakya Üniversitesi (TÜ) Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Yıldırım, 1878’den günümüze kadar Bulgaristan'dan Türkiye’ye göçler konusundaki çalışmasını BNR Türkçe Yayınlar Bölümünde “Sizden bize, Bizden size” programında..
Dağlarında, ormanlarında, meralarında yetişen bir birbirinden farklı ağaç, çiçek ve şifalı bitkiler sayesinde Avrupa’da en kaliteli ve çeşitli arı balı türlerine sahip ülkemiz Bulgaristan’da farklı bölgelerden farklı nesillerden..
İki kez Avrupa şampiyonu olan, Bulgaristan'a üç dünya madalyası kazandıran güreşçi Efrahim Kamberov ile Naim Süleymanoğlu'nu konuştuk. Kamberov, Naim ile hem spor sahalarında, hem hayatta yakın dostlukla bağlıydı. Bir şampiyondan bir şampiyonu..
Noel ve Yılbaşı öncesinde tatil teklifleri kapış kapış gidiyor. Otelciler ve restorancılardan alınan bilgiye göre rezervasyonlar daha Eylül ayında..