Devlette en önemli finansal yasa niteliği taşıyan 2025 Bütçe Kanununun görüşülmesi ve onaylanması, Halk Meclisi’nde bu yıla bırakıldı. Bulgaristan Bağımsız Sendikaları Konfederasyonu KNSB uzmanları, bütçe 19 Ocak tarihine kadar onaylanmazsa eğer, okullar, hastaneler ve daireler dahil devlet bütçesinden finanse edilen her şeyin felç olacağı uyarısında bulundu.

Sendika lideri Plamen Dimitrov, “Bütçenin olmamasını, bunu mu istiyoruz” diye sorarak şöyle devam etti:

"Finansman olmayınca asgari ücret bile garantili değil. Devletteki durum tam kaos haline gelecek. Böyle bir durumun sorumluluğunu kim üstlenebilir, hele yine seçimlere gidilmesi olasılığı göz önüne alındığında. Bu konuda bütçeye gerek olmadığını söyleyenlerin izahat yapmaları gerekiyor” şeklinde konuştu Plamen Dimitrov.

Öte yandan Piyasa Ekonomisi Enstitüsü uzmanları, bütçe onaylanmazsa bile devlet işleyişinin normal seyredeceği ve temel ödemelerin büyüklüğünün ve finansal istikrarın korunacağı, fakat ekonomik ortam açısından öngörülemezlik riskinin oluşacağı tahminlerini öne sürdü. Enstitünün baş ekonomi uzmanı Adrian Nikolov, sendikalar tarafından çizilen negatif senaryonun gerçeğe dönüşmesi ihtimalinin zayıf olduğunu öne sürerek farklı sektörlerde düzenlenen protestoların devletin maliye politikasının oluşturulduğu usulle ilgili olduğuna işaret etti:

" Farklı sektörelere kıymaya çalışan bir bütçe görüyoruz. Önce bankaların aşırı karının alınmasından bahsedilirken bunu müteakip yüksek kazançlı diğer bir sektör olan madenciliğe el uzatıldı. Ayrıca tüm çalışanlar üzerindeki sigorta yükünün artırılması söz konusu, emekli aylıkları üzerindeki sigorta vergisi de yüzde 5 oranında artırılacak. Bu durum çalışan herkesin cebine yansıyacak, kazanç miktarına göre 70 ile 200 leva arasında değişen tutarda gelir düşüşü meydana gelecek. Bütün bunlar, yöneticilere ve finansların yönetildiği usule karşı epey ciddi memnuniyetsizlik duyulmasına yol açmaktadır.”

Siyasi kriz devam ederken ve olağan hükümet kurulamazken yeni yılda ekonomik refah ve istikrardan bahsetmek zordur. Adrian Nikolov öte yandan uluslararası durumun da epey ağır olmaya devam ettiğine işaret ederek şunları söyledi:

"Bulgaristan’ı olası iş geliştirme yeri olarak izleyen yatırımcılar, şu anda bekleme pozisyonunu almış durumdalar, zira büyük siyasi kaos, ülkedeki ekonomik modelin temelleri için risk oluşturuyor. Siyasi sitikrarsızlık, Avro Bölgesi konusundaki bekleyiş ve Almanya, Hollanda ve Fransa gibi ülkemiz açısından büyük yatırımcı durumunda olan devletlerdeki negatif ekonomik dinamikler, Bulgaristan’a doğru yeni ve taze yatırım akışlarının yönlendirilmesini büyük ölçüde engellemektedir.

Az sayıdaki iyi haberlerden biri, geçen yılda enflasyonun azalmasıdır. Bu durum hanelerin bütçelerine olan fiyat baskısını ve dolayısı ile maaşların artırılması konusunda işverenler üzerindeki baskıyı azaltıyor.

2024 yılının sonunda gelen diğer iyi haber olan Bulgaristan’ın tam haklı Schengen üyeliğinin ekonomiye olan genel etkisinin yıllık bir buçuk milyar leva olarak hesaplandığını öne süren Adrian Nikolov, şöyle devam etti:

"İthalat ve ihracat artacak. Özellikle Romanya ve Yunanistan olmak üzere karayolu bağlantımız bulunan diğer Schengen ülkeleri ile ekonomik ilişkiler ivme kazanacak. Schengen bölgesi devletlerinden yatırım akışında belirli artış olacak. Bütün bunların Bulgaristan ekonomisine olumlu yönde yansıyacağı kesindir. Bu yüzden Schengen negatif bağlamı bulunmayan az sayıdaki konulardan biridir. Bizzat ben sınır bölgelerine olan yansımasını merak ediyorum. Tuna nehri boyunda yer alan küçük belediyeler son yıllarda ülkenin ekonomik anlamda en geri kalmış yerleri durumuna geldi. Sınır ötesinde çalışma ve Bükreş’in etrafındaki geniş ekonomi merkezine entegrasyon imkanları, sınırötesi iş yürütülmesinin kolaylaşması ile birlikte ciddi manada yaşlanmış ve geride kalmış olan bu bölgelerde canlanmaya yol açma potansiyelini taşıyor. Blagoevgrad da pandemi sonrasında işsilik oranının yüksek olduğu, ülkenin daha az gelişmiş kısmı haline geldi. Sınırın kalkması ile Yunanistan’ın kuzeyinde çalışmak, özel sektörde entegrasyon ve ülkenin bu kısmında yaşayanlara hizmet sunma imkanı doğacak. Ortada çok sayıda ilginç kalkınma imkanı mevcut, fakat ne kadarının değerlendirileceği konusu, sınır bölgelerinde bulunan insanların girişimciliğine ve fırsatları değerlendirme kabiliyetine bağlıdır” sözlerini kullandı ekonomi uzmanı.

Çeviri: Tanya Blagova