Uzun yıllardır farklı köylerde ağaç aşılama eğitimi veren Hristo İvanov, BTA’ya konuşurken aşılamanın çok eskiden beri uygulanan bir yöntem olduğunu belirterek gerek kırsal, gerek sınır, gerekse de dağ bölgesi olsun Bulgaristan’da aşılı ağaçların bulunmadığı bir bölgenin olmadığını öne sürdü.

“Dağlık yerlerde eski aşılı ağaçlar bulunabilir, aşılamanın yapıldığı yerler gözle görülür. Bölgemizde bilinen en eski aşılı ağaç ise yaşı 640 yıl olarak belirlenen armut ağacı olmak üzere Romanya’da bulunmaktadır. Ağaç aşılama yöntemi, insanaların daha güzel ve daha iri meyve elde etmek üzere binlerce yıldır sürdürdükleri bir gelenektir” diye konuştu Aşlaminatora adı ile de bilinen adam. ”

Tohumsuz üretme şekli olan aşılama sanatını babasından öğrendiğini paylaşan Hristo İvanov, “Daha küçükken fidanlık kuran babama aşılama işlerinde yardım ederdim. Aşılı fidanları topraktan çıkarıp köyün çeşitli yerlerine diker ya da köylülere verirdi. Gençken de aşı kalemlerinin anaç ağaçlara yerleştirilip tutturulması ile uğraştım. Yıllar sonra kendi fidanlığımı kurarak tamamen aşılama işlerine yoğunlaştım” dedi.

Gerekli tecrübeyi edindikten sonra aşılama işinin inceliklerini paylaşmak üzere eğitimler düzenlemeye başlayan Hristo İvanov “İçimden öyle geldi. Atalarımızdan gelen güzel bir iş olan ağaç aşılamasını yaymak istedim” dedi. Erken aşılama sezonunun Ocak, Nisan ve Mayıs ayları arasında, doğanın yeni hayata uyandığı dönemde olduğunu belirten adam, ağaçların tomurcuklanıp çiçek açtıkları bu zaman aralığında aşı kaleminin çok daha kolay tutunup güçlendiğini anlattı.

Sınır köyleri dahi Bulgaristan’ın dört bir köşesine giderek ücretsiz eğitimler veren aşılama ustası, “Yardım etmek hayırlı bir iştir. Diğer insanlara tamamen karşılıksız olarak yardım eden anne ve babamdan öğrendiğim bir şeydir bu” dedi.

Bazı basit kurallara uyulduğu zaman aşılamanın kolay bir iş olduğunu söyleyen Hristo İvanov, “Bitkilerin kendi kendini tamir etme kabiliyeti inanılmazdır. Kolaylığı sağlayan şey de rejenerasyon özelliğidir. Hayvanlar tarafından kemirilen, fırtına sonucu yarılan veya karın ağırlığı ile kırılan bitkiler, aldığı ağır hasarı kendiliğinden onarır. Bitkilerin onarım mekanizmaları o kadar güçlüdür, ki komşu bitkilerle bitişebiliyorlar” dedi ve aynı aileden olan bitkilerin dalları birbirine sürtüştüğü zaman bir dalın diğerini beslemeye başladığını ve bunun gözle görülebileceğini belirtti.

Çok eskiden beri yapılan ağaç aşılama işleminin aslında iyi nitelikli bir bitkiden daha kötü nitelikli veya yaban bir bitkiye doku nakli olduğunu söyleyen Hristo İvanov, “Bu işlemi önce ağaç ve bitkilerde deneyen insanlar uzun yıllar sonra cesaret ederek elinde neşterle hayvan ve insanlara da aynısını yapmaya başladılar” dedi.

“Ağaç ve bitkilerin kök hücrelerin kralları oldukları bilinmeyen bir husustur. Aslında neredeyse tüm aktif hücreleri kök hücresidir. Meyveli çalıların, bağın, incir veya söğüt ağacının dalları birkaç günlüğüne suya daldırıldığında örneğin, kök yapmaya başlar. Bu durum sayılı günler içinde daldan kök sağlayabilen bitkilerin inanılmaz jenerasyon özelliğinin bir kanıtıdır. Kök, yer altında, dal ise havada bulunan kısım olurken birden havadaki kısım kök salmaya başlar” dedi Hristo.

Armut, erik ve kiraz gibi meyve ağaçlarının çoğunun daldan kök salmaları neredeyse imkansız olsa da bunlardan alınan aşı kalemlerinin aynı aile veya soydan anaç dokularla çok iyi kaynaşma özelliğine sahip ve aşılama işleminde tam da bu özellikten istifade ediliyor.

Bundan 12 yıl önce düzenlenen ilk eğitimlere katılanların sayısının 15 ile 20 kişi arasında değiştiğini, o günden bu yana meraklı sayısının gittikçe arttığını söyleyen eğitmen, ilk başta aşılama ile ilgili hiçbir bilgisi olmayan öğrencilerinin çok iyi sonuçlar elde etmeleri ile gurur duyduğunu ifade etti. “İnsanların doğa ile iç içe olmaları, hele de şimdi bahar mevsiminde muhteşem bir şey. Talip olanlara uygulanabilir, faydalı şeyler öğretiyor, yetenekler edindiriyorum. Gerek sanat veya zanaatla, gerekse de tarım veya hayvancılıkla uğraşan bir kişi, uygulamalı bilgiye sahip olunca kendi elleri ile bir şeyler yaratabilir, bir şeyleri harekete geçirebilir. Günümüzde bu kıt olan bir şeydir. Amacım daha çok insanı uygulamaya yönlendirmektir. Sonra tabiatın kendisi kendilerini bu işlere devam etmeleri için özendirir” dedi uzun yıllardır ücretsiz ağaç aşılama eğitimleri düzenleyen ve Aşlaminatora lakabı ile bilinen Hristo İvanov.

Kaynak ve foto: BTA

Çeviri: Tanya Blagova