Nisan ayının başında hava sıcaklığının sıfırın altına inmesi sonucu sert kabuklu meyveler rekoltesinde yer yer ciddi hasar oluştu. Sert Kabuklu Meyve Yetiştiricileri ve İşlemecileri Birliği Başkanı İlias Sarnuk, radyomuza konuşurken hasarın Balkan dağının güney etekleri, ayrıca da Yambol ve Sliven’de en büyük olduğunu belirtti.

“Özellikle badem ve cevizlerde hasar var. Hasadın tamamen yok olduğu yerler var. Zirai don olayının etkisi, aynen diğer meyveli ağaçlarda olduğu gibi epey ciddi” diyen Sarnuk, şöyle devam etti:

“Ayın 7’si ve 8’inde hava sıcaklığı 0’ın altına düşmesinden bu yana beni arayıp dert yanan birçok kişi oldu. Biz de sektör örgütü olarak Tarım Bakanlığının temsilcileri ile birlikte bir toplantı düzenleyerek bu gibi durumlarda yapılması gerekenleri anlattık. Yapılması gereken şey ise olay tarihinden 10 iş günü içinde Tarım İl Müdürlüğüne zayi olan tarım topraklarına dair tutanak sunulmasıdır” diyen İlias Sarnuk, bunun üzerine yetiştiricilere bir ay içinde ödenen destek tutarının ise onaylı teknoloji kartında öngörülen harcamaların yüzde 80’ine kadar vardığını belirtti.

Bulgaristan’da sert kabuklu meyve yetiştiren kaç kişinin olduğu sorusunu yanıtlayan Birlik Başkanı şunları belirtti:

“Birlik üyesi olanların sayısı, yetiştirici sayısından çok daha düşük. Ceviz, fındık ve badem yetiştiren çiftçilerin küçük bir bölümü üyemizdir, çünkü sert kabuklu meyve çiftliklerinin çoğu 50 dekar altında olup küçük işletmelerdir. Oysa Birliğimizin üyeleri, çoğunlukla orta ve büyük ölçekte olan işletmelerdir, ki onların sayısı çok daha küçük. Birlik üyeleri ceviz, fındık ve badem yetiştirmekle birlikte tarım ve tarım dışında da farklı faaliyetler yürüttükleri için her birinin uğradığı hasarın oran olarak ne kadar büyük olduğunu söylemek zor olsa da sırf sert kabuklu meyvelerin yetiştirildiği çiftliklerinde hasar epey büyük. ”

Zirai don olayından en büyük derecede etkilenen bölgeleri sıralayan İlias Sarnuk, denize yakın badem bahçelerinde hasarın ciddi olduğunu, Sliven, Yambol ve Balkan dağının güney etekleri, ayrıca ülkenin kuzeyine işaret etti ve bölgenin hava koşullarını dikkate almadan badem ekilen arazilerin olup olmadığı sorusu üzerine sadece bademdе değil, ülkenin her yerinde yanlış yerlere dikilen kültürlerin olduğunu ve bu bağlamda tarım bölgelerinin belirlenmesi gerekliliğine işaret etti.

Sert kabuklu meyve yetiştiricilerinin devletten gelecek desteğe bel bağladıklarını ileri süren Birlik Başkanı, hasadın bu yıl da, aynen geçen sene olduğu gibi büyük ölçüde zedelenmiş olduğunu, dolu yağışları ve yaz mevsimindeki kuraklık da eklendiğinde sonunda elde kalacak olanı hesaplamanın zor olduğunu vurguladı.

Hal böyle olunca sert kabuklu meyvelerin fiyatlarında artış beklenebilir mi sorusu üzerine “ Sanmam. İthalatın baskısı çok büyük. Yapılan ithalat fiyat anlamında bizi bitiriyor” diyen İlias Sarnuk, ülkedeki üreticilerin malını çoğunlukla yurt içinde sattıklarına dikkat çekti:

“Yurt dışına cüzi miktarda mal çıkıyor. Özellikle Bulgar malı sert kabuklu meyvelere talep olan piyasa çok sınırlı. Geçen yıl dünyanın dört bir köşesinde üretilen kuruyemişler satan Brezilyalı bir işadamı, Bulgar malının kaliteli olduğunu söyleyerek bizden büyük miktarda meyve isteyince geçen sene de rekolte zedelendiği için bu talebini karşılayamadık. Bu yıl durumun pek farklı olmasını beklemiyorum. İthalat tarifesi uygulanırsa eğer, Bulgar malının iyi fiyat üzerinden satılması da mümkün olacak. Ama halihazırda ithalatın baskısıyla fiyatların son derece düşük olması, üreticilerin kazançlı ve üretimini büyütmek konusunda istekli olmalarını imkansız kılıyor.”

İlias Sarnuk, ayrıca sulama problemine de dikkat çekti:

“Üreticilerin büyük bölümü, su olunca destek istemem derler. Su olunca verim kat kat artar, maliyet ise düşer. Sulama olursa rekabet gücümüz artar, otomasyona yatırım yapma lüksümüz olur. Bizim kültürlerde gerek üretim, gerekse de işleme safhasında olsun süreçlerin yüzde 90 kadarı otomasyona bağlanabilir. Ama bunun için rekolte lazım.”

Kaynak: BNR Stara Zagora Radyosu

Söyleşi: Zornitsa Semerdjieva

Çeviri: Tanya Blagova