Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας (ΒΝΒ), το 2018, έως τον Νοέμβριο, οι ξένες επενδύσεις στη Βουλγαρία μειώθηκαν κατά, τουλάχιστον, μισό δισεκατομμύριο ευρώ και ανήλθαν στα 800 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Ταυτόχρονα, οι βουλγαρικές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει περίπου 280 εκατομμύρια ευρώ στο εξωτερικό. Η ισορροπία είναι προφανώς αρκετά ανησυχητική και αποτελεί λόγο ανάλυσης και λήψης μέτρων για την ενθάρρυνση των ξένων επενδύσεων, όπως ήδη ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρούμεν Ράντεφ στην ομιλία του για τον απολογισμό του 2ου έτους της θητείας του.  Ωστόσο, ο υπουργός Οικονομίας Εμίλ Καρανικόλοφ είναι σίγουρος ότι οι επενδύσεις στη Βουλγαρία δεν μειώνονται και υποστηρίζει την άποψή του αυτή, με το επιχείρημα ότι το 2017, υπήρχαν 31 επενδυτικά σχέδια κατηγορίας Α, ύψους 311 εκατομμύρια, ενώ πέρυσι, αν και εγκρίθηκαν μόνο 28 σχέδια, η αξία τους ανήλθε στα 850 εκατομμύρια ευρώ.

Η Βουλγαρία έχει μετατραπεί σε έναν από τους πιο σημαντικούς υπεργολάβους στον κόσμο για ανταλλακτικά, κινητήρες και μηχανήματα για την αυτοκινητοβιομηχανία. Στη Βουλγαρία έχουν εγκατασταθεί περισσότερες από 100 ξένες επιχειρήσεις. Το κράτος κάνει ό, τι πρέπει για τους επενδυτές που απασχολούν δεκάδες χιλιάδες βούλγαρους εργαζόμενους, όχι υψηλά ειδικευμένους και με περιορισμένες γνώσεις, χαρακτηριστικό του εργατικού δυναμικού των εργαζομένων των περιοχών, τις οποίες προτιμούν οι περισσότεροι επενδυτές. Υπάρχουν όμως επενδυτές, οι οποίοι, μετά από κάποιο διάστημα στη Βουλγαρία, παραιτούνται από τις αρχικές τους προθέσεις. Για παράδειγμα, η καναδική ALC έκλεισε πρόσφατα τα τρία εργοστάσια ταπετσαρίας αυτοκινήτων για την BMW και το MINI, παραπονούμενη για την έλλειψη εργατικού δυναμικού. Η νορβηγική Telenor, ανακοίνωσε, πρόσφατα, ότι αποφάσισε να πουλήσει τις επιχειρήσεις της σε διάφορες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Βουλγαρία. Παρόμοιες ενέργειες έγιναν στον τραπεζικό τομέα από την ισχυρή γαλλική τράπεζα Société Générale και την Τράπεζα Πειραιώς. Μέχρι στιγμής, ενδιαφέρον προς τη Βουλγαρία διατηρούν πολλές διεθνείς εταιρείες outsourcing και τηλεφωνικά κέντρα, που όμως, αν εξαιρέσουμε τους μισθούς και τα ενοίκια των γραφείων τους, δεν συμβάλλουν με τίποτα ουσιαστικό στην οικονομία της χώρας.

Στους βουλγαρικούς επιχειρηματικούς κύκλους, παρατηρείται ένα, σχετικά, νέο φαινόμενο - οι επενδύσεις στο εξωτερικό. Αυτή η τάση προκαλεί διαφορετικές αντιδράσεις, διότι στην πράξη πρόκειται για εξαγωγή κεφαλαίων από τη χώρα, αλλά από την άλλη πλευρά, είναι μια ευκαιρία για νέα, μεγαλύτερα κέρδη, τα οποία τελικά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επιστρέφουν στην χώρα-μητέρα.

Οι παρατηρητές έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή, πρόσφατα, σε δύο σχετικά μεγάλες υπερπόντιες επενδύσεις στη Βουλγαρία. Ο βούλγαρος επιχειρηματίας Σπας Ρούσεφ, ιδιοκτήτης της πλειοψηφίας των μετοχών τριών από τις μεγάλες επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών της Βουλγαρίας, αγόρασε το πακέτο ελέγχου της δεύτερης μεγαλύτερης εταιρείας κινητής τηλεφωνίας της Αλβανίας, της Telekom Albanіa, για, σχεδόν, 50 εκατομμύρια ευρώ.

Ακόμα πιο περίεργο είναι ότι δεν κρύβει τις προθέσεις του να αποκτήσει και άλλες τηλεπικοινωνιακές εταιρίες στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Μια άλλη μεγάλη συμφωνία βούλγαρου επενδυτή, πραγματοποιήθηκε στη Μολδαβία, όπου το χόλντινγκ Doverie, ανέλαβε τον έλεγχο της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας, της Μολδαβίας, της Моldіndсоnbаnk. Η τιμή της συναλλαγής δεν δημοσιοποιήθηκε.

Το αν θα πιστέψουμε ή όχι τα προκαταρκτικά στοιχεία της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας ότι υπάρχει μείωση των ξένων επενδύσεων ή τις αντίθετες διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, τελικά δεν είναι τόσο σημαντικό. Το σημαντικό είναι ότι οι ξένες επενδύσεις στη Βουλγαρία, όσες κι αν είναι, δεν είναι αρκετές και χωρίς αυτές δεν μπορεί να καλυφθεί, σε αποδεκτά χρονικά όρια, η διαφορά με τα πιο ανεπτυγμένα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης