Βούλγαροι τραγουδιστές της όπερας βγαίνουν στη σκηνή, για να τιμήσουν τον Μπορίς Χρίστοφ (1914-1993) με αφορμή την 110^η επέτειο από τη γέννησή του. Παίζοντας εμβληματικούς για τον μεγάλο μπάσο ρόλους, θα μας υπενθυμίζουν τους παγκόσμιους θριάμβους του με πέντε συναυλίες – από τις 11 Οκτωβρίου μέχρι τις 25 Νοεμβρίου – στο Μπουργκάς, τη Βάρνα, το Πλόβντιβ, το Ρούσε και τη Στάρα Ζαγκόρα.

Το «Βούλγαροι μπάσοι για τον Μπορίς Χρίστοφ» είναι πρότζεκτ του Εθνικού Μουσείου «Μπορίς Χρίστοφ», που πραγματοποιείται με ιδέα, σενάριο και σκηνοθεσία του διευθυντή της Όπερας του Ρούσε Πλάμεν Μπέικοφ και ενώνει τις προσπάθειες πέντε θεάτρων όπερας με τους πιο διάσημους σολίστες-μπάσους τους. Ο τελευταίος μαθητής του μεγάλου τραγουδιστή, που άφησε ίχνος στην τέχνη όπερας, τους χαρακτηρίζει ως «παλέτα υπέροχων φωνών, η καθεμία με τις ιδιαιτερότητες και τη μοναδικότητά της».

Στις εμφανίσεις των τραγουδιστών της όπερας στη σκηνή θα προστεθούν και ηχογραφήσεις από το Χρυσό Αρχείο της ΒΕΡ, στις οποίες ο Μπορίς Χρίστοφ διηγείται για την αρχή στις χορωδίες της Σόφιας πριν από τον πόλεμο και για την αναχώρησή του για την Ιταλία, για τους ρόλους που προτιμούσε και την αποστολή του στη Βουλγαρία. Τα λόγια του θα υποστηριχθούν από φωτογραφίες του από τη σκηνή και την ιδιωτική ζωή του. «Αυτές οι αποκαλύψεις του θα ακουστούν ως σύσταση προς όλους μας, τους ακολούθους του, αλλά και προς τους νεαρούς συναδέλφους του», τόνισε ο Πλάμεν Μπέικοφ για το Ράδιο Βουλγαρία.

• Μνήμη για τον Μπορίς Χρίστοφ

«Ο Μπορίς Χρίστοφ συνειδητοποιούσε το υψηλό επίπεδο του επαγγελματισμού του – απαντά ο Πλάμεν Μπέικοφ. – Από την άλλη, όμως, εκδήλωνε μια λογική και ταυτόχρονα υπερήφανη σεμνότητα, δηλώνοντας ότι προσπαθεί να κάνει όλα μέχρι που του φτάνουν οι δυνάμεις του και ακόμη δε δίσταζε να ζητήσει συγνώμη από το κοινό, εάν δεν αποκρινόταν στις προσδοκίες του. Ο Μπορίς Χρίστοφ είχε επίσης διανοητική αίσθηση του χιούμορ, καθώς και μοναδική ευαισθησία. Ήταν πράγματι κάτι εξαιρετικό να συναντήσεις έναν τέτοιο άνθρωπο στη ζωή σου.»

Μια ευκαιρία που είχε ο Πλάμεν Μπέικοφ το χειμώνα του 1990-91 – σύντομα μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος, όταν στην πατρίδα μαινόταν, σύμφωνα με τα λόγια του, η μεγαλύτερη οικονομική κρίση. Ακριβώς κατά την περίοδο αυτή μαζί με τη σοπράνο Μαριάνα Τσβετκόβα είχε την ευκαιρία να βρεθεί στη Ρώμη, για να κάνει ειδίκευση στην Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού στην τάξη του Μπορίς Χρίστοφ.

«Όλοι οι προβλεπόμενοι πόροι για άλλους παιδαγωγούς στο πρόγραμμα αφαιρέθηκαν και τότε εκείνος ανέλαβε τη δέσμευση να εργάζεται μαζί μας – λέει ο Πλάμεν Μπέικοφ. Έδινε ιδιαίτερη έμφαση στην πίστη προς τον λόγο, που έπρεπε να διεισδύσει μέσα μας και να μετατραπεί στην πόρτα, που ανοίγει τον δρόμο προς την ανάπλαση της μορφής. Και θεωρώ ότι σε μεγάλο βαθμό το κλειδί προς το μυστικό της δύναμης των μετενσαρκώσεών του και του ταλέντου του ως ηθοποιού οφειλόταν ακριβώς στην απόλυτη διείσδυση στο κείμενο.»

Μέχρι και σήμερα ο Πλάμεν Μπέικοφ εξακολουθεί να μαθαίνει από τον Μπορίς Χρίστοφ. Σήμερα φτάνει και στα αινίγματα της ψυχής του, που διαφαίνεται κυρίως στη φωνή του.

«Φωτισμένη, βαθιά φωνή, που κατόρθωσε να γνωρίσει – λέει ο τραγουδιστή της όπερας. – Το γεγονός ότι ο Μπορίς Χρίστοφ γνώρισε τον εαυτό του πολύ καλά του έδινε δυνατότητα να βρίσκεται σε ειρήνη με τον εαυτό του – ανεξάρτητα από το ότι πάντα ήταν συναισθηματικός και παθιασμένος στην υπεράσπιση της αλήθειάς του.»

Με ευγνωμοσύνη και ταπεινοφροσύνη ο Πλάμεν Μπέικοφ 10 χρόνια τώρα εργάζεται και πάνω σε έναν άλλο πρότζεκτ, που σχετίζεται με τον αξέχαστο καθηγητή του.

«Όταν γιορταζόταν η 100^η επέτειος από τη γέννηση του Μπορίς Χρίστοφ και συμμετείχα σε μια συναυλία στο Βουλγαρικό Πολιτιστικό Κέντρο στη Ρώμη, όπου βρίσκεται και η βιβλιοθήκη του, άρχισα να την εξετάζω – λέει. – Είχαμε ακούσει ότι εκδήλωνε μεγάλο ενδιαφέρον για το βουλγαρικό τραγούδι, ότι είχε επιθυμία να ηχογραφήσει βουλγαρικά τραγούδια, αλλά δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει αυτό το πρότζεκτ του. Έτσι από τη μεγάλη ποσότητα τραγουδιών, επέλεξα 20, κάποια εκ των οποίων είχαν προσαρμοστεί για τη φωνή του και ετοιμαστεί για ερμηνεία. Αποφάσισα να τα μάθω και στις 4 Νοεμβρίου υπό τον τίτλο «Μπορίς Χρίστοφ – πρεσβευτής του βουλγαρικού τραγουδιού» μαζί με την πιανίστρια Μποζένα Πετρόβα θα τα παρουσιάσουμε στο Πρώτο Στούντιο της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες:operaplovdiv.bg, Κρατική Όπερα της Στάρα Ζαγκόρα, Δημοτικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο «Κράσνο σέλο», boris-christoff.net, Μουσείο Πολυμέσων «Μπορίς Χρίστοφ», Facebook / Πλάμεν Μπέικοφ, Erio Piccagliani