Οι «Θρακικοί χοροί» είναι η πρώτη παρτιτούρα, που δημιουργήθηκε από τον μεγάλο βούλγαρο συνθέτη Πέτκο Στάινοφ, αφού τελείωσε το Ωδείο στη Δρέσδη και το 1924 επέστρεψε στη γενέτειρά του Καζανλάκ. Αρχικά ο τίτλος ήταν «Βουλγαρικοί χοροί» και τα μέρη ήταν τρία: «Παϊντούσκο», «Χορός» και «Ρατσενίτσα». Το 1926 η σουίτα υπέστη αλλαγές και σε αυτήν προστέθηκε άλλο ένα μέρος «Χορός της αρκούδας» /«Μετσκάρσκι ταντς»/. Ήδη με την πρώτη εκτέλεσή του στη Σόφια τον Ιανουάριο 1927 από τη Λαϊκή Φιλαρμονική Ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του Τόντορ Χατζίεφ, το έργο προκάλεσε θαυμασμό. Τα αξιοσημείωτα όπους του Στάινοφ – «Θρύλος», «Παραμύθι», «Μπαλκάν», «Θράκη», «Συμφωνικό σκέρτσο» χαράζουν ουσιώδη χαρακτηριστικά της βουλγαρικής συμφωνικής μουσικής από τη δεκαετία του ’20 μέχρι τη δεκαετία του ’40 του περασμένου αιώνα. Οι «Θρακικοί χοροί» όμως κατέχουν ιδιαίτερη θέση όχι μόνο στην προσωπική πορεία του συνθέτη, αλλά και σε ολόκληρή τη βουλγαρική δημιουργική και ερμηνευτική πρακτική. Μετά την θριαμβευτική πρεμιέρα στην πρωτεύουσα ο κορυφαίος των βουλγάρων συνθετών – Ντόμπρι Χρίστοφ συνεχάρη τον Στάινοφ με τα λόγια: «Εσύ πραγματοποίησε ένα ιδανικό, που εμείς δεν μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε. Αργότερα θα καταλάβεις τι έγραψες. Η εθνική βουλγαρική μουσική αρχίζει την ύπαρξή της από εδώ».

Αφού δέχθηκε ως αποστολή την ιδέα για τη δημιουργία βουλγαρικού εθνικού μουσικού στιλ, ο Πέτκο Στάινοφ μπήκε στην ιστορία του βουλγαρικού πολιτισμού και με τις χορωδιακές μπαλάντες του. Πρότυπα όπως τα «Το μυστικό του Στρυμόνα», «Ούρβιτς», «Ιππείς», «Κουμ Γκέρμαν» διαμόρφωσαν νέα κατεύθυνση στη βουλγαρική μουσική. Και οι δεκάδες χορωδιακά τραγούδια που συνέθεσε και ενορχήστρωσε, είναι ανάμεσα στα πιο αγαπημένα και συχνότερα ερμηνευόμενα έργα στη Βουλγαρία. Η προσφορά του ως επιστήμονας και κοινωνικός παράγοντας είναι επίσης εντυπωσιακή. Το 1948 ίδρυσε το Ινστιτούτο Μουσικής της Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών, επικεφαλής του οποίου ήταν μέχρι το τέλος της ζωής του. Υπό τη διεύθυνσή του συλλέχθηκαν και ηχογραφήθηκαν πάνω από 100 χιλιάδες δημοτικά τραγούδια. Κατόρθωσε να ξεπεράσει και ένα σκληρό φυσικό ελάττωμα – την έλλειψη όρασης, κάτι που μπορεί να κάνει μόνο μια υπερέξυπνη και εξαιρετικά χαρισματική προσωπικότητα. Οικοδόμος του σύγχρονου βουλγαρικού μουσικού πολιτισμού με απίστευτη ενόραση και διορατικότητα.

Όλα που δημιούργησε ο Πέτκο Στάινοφ στα μέσα του 20ού αιώνα στον τομέα της συμφωνικής, της χορωδιακής μουσικής, της όπερας και της μουσικολογίας και σήμερα είναι στη βάση της μουσικής ζωής μας. Ο Στάινοφ έθεσε νέα αρχή στην εθνική μας μουσική όχι μόνο ως επαγγελματική δημιουργία, αλλά και ως καλλιτεχνικό πρότυπο και ενσάρκωση της βουλγαρικής πνευματικότητας.

Μετάφραση και δημοσίευση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: petkostaynovmusic.com, facebook.com/staynovfoundation