Το «τραγούδι μου, αγάπη μου», όπως το ερμηνεύει η Γιορντάνκα Χρίστοβα (γεν. 1943) είναι το αγαπημένο κομμάτι από τις δημιουργίες του συνθέτη Γιόσιφ Τσανκόβ (1911-1971).

«Αυτό το τραγούδι είναι το έμβλημά μου, λέει η Χρίστοβα. Ο Γιόσιφ Τσανκόβ είναι πολύ σημαντική μορφή για την βουλγάρικη μουσική. Το κομμάτι αυτό είναι συγκινητικό γι’ αυτό αρέσει στο κοινό. Γιατί μιλάει για πράγματα παγκόσμια, πανανθρώπινα».

Οι στίχοι είναι του Ντιμίταρ Βασίλεβ που ζωγραφίζει έναν κόσμο αισιοδοξίας.

Τα σύννεφα φέρνουν τραγουδι που κάνει τον κόσμο πιο όμορφο. Τραγούδι που κάνει τα λουλούδια να ανθίζουν, να βρέχει, να έχει φως και η καρδιά να σκιρτήσει από αγάπη. Όταν κάποιος αρχίσει να σφυρίζει το τραγούδι σου ανακαλύπτετε και οι δυο πόσο κοντά ήσασταν χωρίς να το συνειδητοποιείτε. Το τραγούδι μας συνδέει και ο κόσμος του καθένα μας γίνεται μεγαλύτερος και ο ουρανός πιο γαλανός.

Ο Γιόσιφ Τσανκόβ θεωρείται ο δημιουργός της σύγχρονης βουλγάρικης ποπ μουσικής. Μας άφησε πάνω από 500 έργα – οπερέτες, οργανική και χορευτική μουσική (βαλς φοξ τροτ, ρούμπα), τραγούδια, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Ο Τσανκόβ γεννήθηκε στο Ρούσε που στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν αξαιρετικά κοσμοπολίτικη πόλη. Η οικογένειά του ήταν πλούσια και ο Γιόσιφ σπούδασε στην διάσημη Ροβέρτειο Σχολή(American Robert College of Istanbul), στην Κωνσταντινούπολη. Τελείωσε επίσης Νομική στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας. Στο σπίτι των γονιών του μιλούσαν πολλές γλώσσες, στο σαλόνι τους μαζεύονταν διανοούμενοι και καλλιτέχνες.

Ο Γιόσιφ άρχισε να ασχολείται με την μουσική όταν έγινε 11 ετών και στα 19 του δημιούργησε το πρώτο του τραγούδι, με τίτλο «Έλα μαζί μου στην Χαβάη». Το 1933 συνέθεσε ένα τανγκό και τα επόμενα 10 χρόνια κυκλοφόρησαν πάνω από 200 έργα του. Το 1936 συμμετείχε στην ίδρυση της ΒΕΡ. Από το 1937 έως το 1941 εργάστηκε για το Μουσικό Θέατρο «Οντεόν». Υπήρξε επίσης συνιδιοκτήτης του πρώτου εργοστασίου για δίσκους βινυλίου στην Βουλγαρία. Όσο ήταν στην Κωνσταντινούπολη ο νεαρός μουσικός ανακάλυψε το μπάσκετ και συμμετείχε στην δημιουργία των πρώτων εθνικών ομάδων μπάσκετ ανδρών και γυναικών της Βουλγαρίας. Ένα από τα αγαπημένα του χόμπι ήταν να συλλέγει γραμματόσημα.  

Μετά το 1944 και την επιβολή του απολυταρχικού καθεστώτος στην Βουλγαρία ο Γιόσιφ Τσανκόβ καταδιώχθηκε ως «μπουρζουά» και η δημιουργική του πορεία σταμάτησε. Η μουσική του απαγορεύτηκε και μόλις το 1950 κατάφερε να βρει δουλειά στην εταιρία ηχογραφήσεων «Μπαλκάντον».

Τα ωραιότερα τραγούδια του είναι από την δεκαετία του ’60. Τα δημιούργησε σε συνεργασία με τους ποιητές Ντιμίταρ Βασίλεβ και Ντιμίταρ Τότσεβ. Τα τραγούδησαν αστέρια του βουλγάρικου μουσικού πάνθεου όπως η Μαργκρέτ Νικόλοβα, ο Γκεόργκι Κόρντοβ, η Λίλη Ιβανόβα, η Πάσα Χρίστοβα.

• Ντιμίταρ Βάλτσεβ - "Ένα βουλγάρικο τριαντάφυλλο"

Το 1967 το «Τραγούδι μου, αγάπη μου» κέρδισε το τρίτο βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού «Χρυσός Ορφέας» και εκτιμήθηκε πολύ από το κοινό. 2 χρόνια αργότερα ο Τσανκόβ παρουσίασε στον ίδιο διαγωνισμόε την «Θάλασσα της νιότης» σε στίχους του Ντιμίταρ Τότσεβ και εκτέλεση της Λίλη Ιβανόβα.  Το 1970 με το υπέροχο τραγούδι «Φύσα αγέρι» στην ανεπανάληπτη ερμηνεία της Πάσα Χρίστοβα, σε στίχους του Ντιμίταρ Βασίλεβ και με ενορχήστρωση του Νικολάι Αραμππατζίεβ ο Τσανκόβ κατάφερε να απολαύσει και το Μεγάλο Βραβείο του Φεστιβάλ.  

Έργα του Γιόσιφ Τσανκόβ έχουν ερμηνεύσει η Josephine Baker, ο Claudio Villa, ο Arturo Testa, ο Siegfried Valendi και ο Gilbert Bécaud (Ζιλμπέρ Μπεκό). Σήμερα τραγούδια όπως «Οι ακτίνες του φεγγαριού», «Άνοιξή μου», «Τραγουδούν 100 κιθάρες», «Φίλησέ με» και «Άστεγα σύννεφα» αποτελούν πρότυπα του βουλγάρικου μουσικού πολιτισμού και δεν μένουν μόνο ανάμνηση αλλά γίνονται έμπνευση για την νέα γενιά μουσικών που δημιουργούν σύγχρονες παραλλαγές τους.

• Η Μαρία Νέικοβα είναι συνθέτης και ερμηνευτής του εμβληματικού βουλγάρικου τραγουδιού "Δυο"

Κείμενο: Τσβετάνα Τόντσεβα

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα