Το βουλγαρικό γιαούρτι είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο, λίγοι όμως ξέρουν ποιος είναι ο εφευρέτης του Lactobacillus bulgaricus – το πιο υγιεινό βακτήριο. Το 1905 ο διδάκτορας Στάμεν Γκριγκόροφ περιγράφει τον μικροοργανισμό που προκαλεί τη ζύμωση στο γιαούρτι.
Ο Στάμεν Γκριγκόροφ γεννήθηκε στο χωριό Στουντέν Ίζβορ και είναι το ένατο από τα δώδεκα παιδιά στην οικογένεια. Τελείωσε φυσικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Μονπελιέ. Με την υποστήριξη πατριωτών έφυγε να σπουδάσει ιατρική στη Γενεύη και το ταλέντο του παρατηρήθηκε από τον διακεκριμένο βακτηριολόγο, τον καθηγητή Λεών Μασόλ, ο οποίος του ανέθεσε να μελετήσει τη χλωρίδα του βουλγαρικού γιαουρτιού.
Αυτή την περίοδο ο κάτοχος βραβείου Νόμπελ, ο καθηγητής Ίλια Μέτσνικοφ μελετά τις αιτίες για τη γήρανση του ανθρώπινου οργανισμού και τη μακροζωία στην Ευρώπη. Και τα αποτελέσματα είναι αξιοθαύμαστα – οι περισσότεροι εκατοντάχρονοι βρίσκονται στη Βουλγαρία. Δυστυχώς, σήμερα η χώρα μας έχει χάσει την πρωτιά. Μήπως ένας από τους λόγους κρύβεται στην ποιότητα του γιαουρτιού;
"Πολλοί παραγωγοί προτιμούν να χρησιμοποιούν φθηνότερες ζύμες χαμηλότερης ποιότητας", λέει η Γιούλια Γκριγκόροβα, εγγονή του επιστήμονα και πρόεδρος του Ιδρύματος "Διδάκτορας Στάμεν Γκριγκόροφ". "Κατά τα τελευταία χρόνια οι μεγάλες εταιρείες άρχισαν να δίνουν όλο και μεγαλύτερη προσοχή στα προϊόντα τους και να παράγουν αρκετά καλό γιαούρτι. Μάλιστα, οι γευστικές ιδιότητές του είναι πιο διαφορετικές, γιατί πρέπει να έχει την κατάλληλη εμφάνιση και πυκνότητα και να αντέχει περισσότερο χρόνο. Ενώ το σπιτικό γιαούρτι δεν έχει τόσο μεγάλη πυκνότητα, αλλά δρα ευεργετικά στη μικροχλωρίδα του οργανισμού. Όσον αφορά τη μακροζωία, οι αιτίες δεν κρύβονται μόνο στη λιγότερη κατανάλωση αληθινού γιαουρτιού. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί Βούλγαροι περνούν τα γεράματά τους στα χωριά – εκεί αναπνέει κανείς με διαφορετικό τρόπο".
Στο εξωτερικό όλο και περισσότερο καταναλώνονται τα λεγόμενα "βιολογικά τρόφιμα", και το βουλγαρικό γιαούρτι είναι ίσως το πιο καθαρό μας προϊόν διατροφής. Αλλά και εδώ αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, θεωρεί η Γιούλια Γκριγκόροβα.
"Στον τομέα αυτό έχει πολλή δουλειά. Δυστυχώς πολλοί καλοί Βούλγαροι επιστήμονες πήγαν σε ξένα εργαστήρια – για παράδειγμα στην Ιαπωνία, στην Κίνα, η οποία πολύ ισχυρά διεισδύει στην αγορά αυτή, στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Σε παγκόσμια κλίμακα το ενδιαφέρον για τα βιολογικά τρόφιμα αυξάνεται, εμείς όμως δεν επωφελούμαστε επαρκώς των ιδιοτήτων του γιαουρτιού. Συμβαίνει επιστήμονες από το εξωτερικό να ξέρουν περισσότερα για το γιαούρτι από τους Βουλγάρους συναδέλφους τους".
Άλλη μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια της βιογραφίας του διδάκτορα Γκριγκόροφ – λόγω συγκυρίας δεν κατορθώνει να γράψει το όνομά του ως πατέρα του εμβολίου κατά της φυματίωσης. Έτσι στην ιστορία μένουν τα ονόματα των Γάλλων Αλμπέρ Καλμέτ και Καμίλ Γκερέν ως ευρετών του εμβολίου.
Η 110η επέτειος από την επιστημονική ανακάλυψη του διδάκτορα Στάμεν Γκριγκόροφ σημειώθηκε με επιστημονική συνδιάσκεψη στην πρωτεύουσα και με τη γιορτή του γιαουρτιού στην πόλη Τραν. Οι ντόπιοι προσέφεραν σπιτικό γιαούρτι και τυρί, συμμετείχαν σε διαγωνισμό για καλύτερο φαγητό με το ζωικό προϊόν και τα παιδιά πήραν μέρος σε παιχνίδι ερωταποκρίσεων για τη ζωή και το έργο του διακεκριμένου επιστήμονα. Σύμφωνα με την δήμαρχο του Τραν, Στανισλάβα Αλέξιεβα, η μικρή πόλη έχει τη πρόθεση όλο και περισσότερο να βασιστεί στον οικοτουρισμό.
"Στο μέλλον θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε επίδειξη της διαδικασίας παρασκευής γιαουρτιού στο μουσείο στο χωριό Στουντέν Ίζβορ και θα τη συνδυάσουμε με αγροτικό τουρισμό. Με τη βοήθεια των ντόπιων, που εκτρέφουν ζώα, θα κάνουμε γύρο στον δρόμο του γιαουρτιού – από το άρμεγμα μέχρι το τελικό προϊόν".
Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
