Η Βουλή αποφάσισε μαζί με τις τοπικές εκλογές στις 25 Οκτωβρίου του 2015 να διενεργηθεί και εθνικό δημοψήφισμα, αλλά με μια ερώτηση μόνο – αν να καθιερωθεί και εξ αποστάσεως ηλεκτρονική ψηφοφορία. Έτσι, οι βουλευτές δε συμμορφώθηκαν με τη βούληση 570 χιλιάδων Βουλγάρων πολιτών, που πέρυσι υπέγραψαν την πρόταση του κρατικού ηγέτη για δημοψήφισμα, όχι μόνο για εξ αποστάσεως, αλλά και για υποχρεωτική ψηφοφορία καθώς και για την καθιέρωση στοιχείων του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος.
Αφού το 2014 η πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας Ρόσεν Πλέβνελιεφ απορρίφθηκε από τους πρώην κυβερνώντες, η αποτυχία επαναλήφθηκε και χθες. Στην αρχή της συζήτησης στη Βουλή ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρουσίασε τα επιχειρήματά του για τη διενέργεια του δημοψηφίσματος. Ο κ Πλέβνελιεφ επεσήμανε ότι το δημοψήφισμα για την εκλογική νομοθεσία είναι εξίσου σημαντικό, όσο οι τροποποιήσεις στο Σύνταγμα για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος. Σύμφωνα με τον κρατικό ηγέτη, οι πολιτικοί χρωστάνε εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και δεν υπάρχει λόγος να τους αρνηθούν να αποφασίσουν με ποιον τρόπο να εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους στη Βουλή.
"Τα τελευταία χρόνια είμαστε μάρτυρες μιας επικίνδυνης απονομιμοποίησης των θεσμών, των κομμάτων και δυστυχώς, γενικότερα του πολιτικού συστήματος. Ένα μέρος των λόγων είναι στη χαμένη πίστη ότι ο κάθε πολίτης έχει σημασία, ότι ο καθένας μπορεί με την ψήφο του να αλλάξει το κράτος και ότι η δημοκρατία προσφέρει τη δυνατότητα στον πολίτη να συμμετέχει άμεσα στη λήψη αποφάσεων. Δεν υπάρχει πιο ισχυρό εργαλείο, με το οποίο να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών, από το δημοψήφισμα!", δήλωσε ο κρατικός ηγέτης.
Ήδη κατά την έναρξη της συζήτησης οι βουλευτές πρότειναν διάφορες εκδοχές των ερωτήσεων για την πρόσθεση στοιχείων του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος και για υποχρεωτική ψηφοφορία, και όλες οι προτάσεις απορρίφθηκαν. Το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα ζήτησε το 50% των βουλευτών να εκλέγονται σύμφωνα με το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα σε μονοεδρική περιφέρεια και η υποχρεωτική ψηφοφορία να δεσμευτεί με κυρώσεις.
"Γιατί εάν οι ψηφοφόροι είναι βέβαιοι ότι γι’ αυτούς δεν απορρέουν ευνοϊκές ή δυσμενείς συνέπειες δε θα πετύχουμε αισθητό αποτέλεσμα ως προς την αύξηση της προσέλευσης στις κάλπες", είπε ο Γιανάκη Στοΐλοφ.
Το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών πρότεινε όλοι οι βουλευτές να εκλέγονται σύμφωνα με το πλειοψηφικό σύστημα: "Το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών δε θα είναι συνεργός, μέσω αλλαγής του εκλογικού συστήματος, για την "προσφορά" υπηρεσιακών μονοκομματικών πλειοψηφιών στην πρώτη πολιτική δύναμη στη Βουλγαρία, οποιαδήποτε και να είναι", σχολίασε ο αρχηγός του κινήματος, Λιουτβί Μεστάν.
Χωριστή ψηφοφορία για τις τρεις ερωτήσεις πρότεινε το Πατριωτικό Μέτωπο και η πρόταση αυτή υποστηρίχθηκε από το κυβερνητικό κόμμα GERB. Έτσι στη χωριστή ψηφοφορία, χάρη στο Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών, το Βουλγαρικό Δημοκρατικό Κέντρο και το Μεταρρυθμιστικό Μπλοκ, απορρίφθηκαν οι ερωτήσεις για το πλειοψηφικό στοιχείο και την υποχρεωτική ψηφοφορία. Με ευρεία πλειοψηφία εγκρίθηκε η απόφαση για διενέργεια δημοψηφίσματος μόνο για την ερώτηση για τη δυνατότητα για εξ αποστάσεως ηλεκτρονική ψηφοφορία.
Στο μεταξύ, στους διαδρόμους της Βουλής είχε εικασίες μήπως η αποτυχία δύο εκ των τριών ερωτήσεων του δημοψηφίσματος δεν είναι μέρος της συναλλαγής με το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών ως αντάλλαγμα της υποστήριξής του για τη δικαστική μεταρρύθμιση. Προφανώς, σε όλα τα κόμματα δεν τους αρέσει η ιδέα για πρόσθεση στοιχείων του πλειοψηφικού συστήματος στις εκλογές. Ο συμπρόεδρος του Πατριωτικού Μετώπου, Κρασιμίρ Καρακατσάνοφ χαρακτήρισε τα γεγονότα ως συναλλαγή μεταξύ του Κινήματος Δικαιωμάτων και Ελευθεριών και του GERB.
Στην ίδια γνώμη είναι και ο Φίλιπ Ποπόφ του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος: "Και σήμερα ήμασταν μάρτυρες αυτού του ιστορικού, "εταιρικού συνεταιρισμού", είπε.
Αποδείχθηκε ότι κάποια από τα κόμματα δεν τήρησαν τις πολιτικές συμφωνίες μεταξύ τους. Ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του GERB Τσβετάν Τσβετάνοφ εξέφρασε την απογοήτευσή του από τη συμπεριφορά του εταίρου τους στον συνασπισμό – το Μεταρρυθμιστικό Μπλοκ: "Όσον αφορά το πλειοψηφικό στοιχείο και τον τρόπο, με τον οποίο οι Μεταρρυθμιστές ψήφισαν επιδεικτικά, δεν ήταν θεμιτό απέναντι σ’ αυτές τις 570 χιλιάδες ψήφους".
Ο Πέταρ Σλάβοφ του Μεταρρυθμιστικό Μπλοκ όμως εξήγησε: "Όσον αφορά την υποχρεωτική ψηφοφορία, ένα μέρος των συναδέλφων της ομάδας ψήφισαν "υπέρ", άλλοι είχαν ορισμένες επιφυλάξεις για ενδεχόμενη αντισυνταγματικότητα και γι’ αυτό πιθανόν δήλωσαν αποχή".
Η απόφαση της Βουλής δε λαμβάνει εξολοκλήρου υπόψη τη δηλωθείσα βούληση του βουλγαρικού λαού να καθορίσει τους κανόνες, σύμφωνα με τους οποίους επιλέγει τους αντιπροσώπους του, επισημαίνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ρόσεν Πλέβνελιεφ σε άποψη που κοινοποιήθηκε από το Γραφείο Τύπου του κρατικού ηγέτη μετά την ψηφοφορία στη Βουλή. "Το Σύνταγμα ορίζει σαφώς τον ρόλο και τις υποχρεώσεις όλων για να λειτουργεί η άμεση δημοκρατία. Η τελική απόφαση είναι της Βουλής και καθεμία από τις πολιτικές δυνάμεις με κοινοβουλευτική αντιπροσώπευση φέρει την πολιτική ευθύνη για τις ενέργειές της", επισημαίνει ο κ. Πλέβνελιεφ.
Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
