Bulgaristan aile içi şiddet vakalarıyla ilgili resmi istatistik tutmayan nadir ülkelerden biridir. Sisteme iletilen ihbarlar İçişleri Bakanlığı’nın veri tabanında toplanıyor.
Ona göre 2020 yılında 3057 uzaklaştırma kararı verildi. Vakalardan 349’unda erkeklere karşı şiddet, 2500 olayda kadına, 898 vakada ise çocuklara karşı şiddet olayları kaydedildi. 2020 yılında resmi verilere göre, eşleri veya partnerleri tarafından 15 kadın öldürüldü. Ancak basında en az daha 5 kadın cinayetiyle ilgili haberler yansıtıldı. Pandemide sadece iki ay içinde evde aile içi şiddet olayları patlak verdi ve 9 kadın öldürüldü. Geçen hafta yaşlı bir kadın oğlu tarafından katledildi. Bu da aile içi şiddetin bir farklı feci boyutu oldu. 2020’de benzeri cinayet ve saldırılarla ilgili ihbarlar 4 bin ile arttı, STK’lara gelen sinyaller ise geçen yıla kıyasla 2020’de iki kat arttı.
Psikologlar şiddet vakalarının çok daha fazla yaygın olduğunu, ancak kurbanların ve şiddet mağdurlarının susmayı tercih ettiğini ve korktuğunu söylüyor. Problem, ancak cinayet varken su yüzüne çıkıyor. Aile içi şiddet Ulusal Ombudsman Diana Kovaçeva’nın katılımıyla geniş bir online konferansta ele alındı. Diana Kovaçevaincelenen yasanın bu Parlamento nezdinde ele alınmasını istedi. Aile içi şiddet defalarca gündeme getirildi, ancak küresel pandemi ortamında sorun iyice belirginleşti ve çözümlerin getirilmesi kaçınılmaz oldu.
"Şimdiki mevzuata göre, şiddet uygulayan bir kişini daha ciddi ceza alması için sicilinde en az üç kez şiddet kaydı bulunması gerekir. Bu her zaman mümkün değil. Bazen daha ilk defasında şiddet insan hayatına mal oluyor, bir canı alıp yada sakat bırakıyor. Ceza Usul kanununda bütün şiddet olaylarının kriminal ceza kapsamına alınması gerekiyor. Yasaları ihlal eden, şiddet uygulayanlara etkili cezalar verilmelidir. Bu suçları işleyen kişi somut cezasını çekmelidir. Fiziksel ve ekonomik şiddet çok zor kanıtlanan suçlardır”.
Adalet Bakanı Desislava Ahladova “Şiddet mağdurlarına özel kriz merkezlerinin sayısı arttırılmalı. Sofya’da şiddet kurbanı kadın ve çocuklara özel 30 merkez var ve bunlar oldukça yetersiz. Şiddeti uygulayan kişiyle çalışma, öfkeyi kontrol etme, şiddet tanığı çocukların psikolojisini düşünme ve onlarla çalışma da çok önemli noktalardır” dedi.
"Şimdi bu tartışmada hepimiz toplandık ve şiddet kurbanı bu kadınları, çocukları, anneleri, babaları, erkekleri kurtarabilir miydik sorusunu kendimize yöneltiyoruz. Aile içi şiddet yasasında değişiklik taslağını Adalet Bakanlığının bir çalışma grubu birçok hukukçu ve uzman eşliğinde hazırladı. Yasa bağlamında yardım arayabilecek şiddet mağdurlarının kapsamı genişletilecek. Koruma mekanizmaları arttırılacak. Yetkili organların uygulayacağı ceza ve yaptırımlar ve gerekli önlemler de artacak. Aile içi şiddeti önleme yönünde gözetim, kontrol ve politikaları değerlendirmek için ulusal eşgüdüm organı oluşturmak gerekiyor. Projede şiddeti önleme ve mağdurları esirgeme programları düzenlenecek. Daha etkili ve hızlı ceza sürecinin de yasa ile garantilenmesi amaçlanıyor”.
Çeviri: Sevda Dükkancı
Fotoğraflar: BGNES
