ПРОГРАМИ
en de ru fr es sr gr al tr ro
Programi i ditës
Ndaje
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

110 vjet nga shpërthimi i Kryengritjes së Ilindenit

Foto: vmro-varna.com
Sivjet mbushen 110 vjet nga shpërthimi i Kryengritjes së Ilindenit e cila është pika më e nxehtë e Lëvizjes Nacionalçlirimtare të bullgarëve në Maqedoni dhe Edrene. Pas Çlirimit të Bullgarisë nga zgjedhja osmane dhe sipas Traktatit të Berlinit (1878) këto territore mbetën nën pushtetin e Perandorisë Osmane. Pakënaqësia e popullit bullgar u shndërrua në luftë të organizuar, sidomos pasi u themelua Organizata e Brendshme Revolucionare Maqedonase në Selanik (1893). Më pas në Maqedoni dhe Edrene u përhapën rrethe revolucionarësh.

Kryengritja e Ilindenit shpërtheu më 2 gusht 1903, Ditën e Shën Ilisë nga mori edhe emrin. Fillimisht ngritën krye revolucionarët në vilajetin e Manastirit. Kryengritja arriti kulmin e saj kur u pushtua qyteti i Krushevës dhe u shpall Republika e Krushevës. Më 19 gusht, Ditën e Shpërfytyrimit të Zotit, kryengritja shpëreu në Edrene. Revolucionarët arritën të çlironin shumë vendbanime në rajonin e malit Stranxha, si dhe qytetet bregdetare Carevo dhe Ahtopol. Andej u shpall Republika e Stranxhës e cila ekzistoi 26 ditë. Në malet Rodope çetat arritën të aktivizoheshin dhe të stoponin armikun. Në vendbanimet e çliruara u shpall pushtet revolucionar e demokratik sipas shembullit të Republikës së Krushevës. Në shumë vende ushtria osmane asgjësoi pika të rëndësishme për nga strategjia.

Përballë popullsisë kryengritëse në Maqedoni dhe Edrene, Perandoria Osmane dërgoi 350 000 ushtarë të armatosur. Duke qenë me rrezik dështimi, shtabi i përgjithshëm i kryengritjes i kërkoi qeverisë bullgare ndihmë urgjente. Mirëpo, Bullgaria u paralajmërua nga Fuqitë e Mëdha se ndërhyrja e saj eventuale do të shkaktojë probleme për shtetin. Në fund të fundit, kryengritja u shtyp nga ushtria osmane në shtator.

Përfundimet e Kryengritjes së Ilindenit janë këto: në Maqedoni dhe Edrene u zhvilluan 239 beteja, ku morën pjesë 26 400 kryengritës. U vënë flakën 201 fshatrave, u shkatërruan tërësisht 12 400 shtëpi, u vranë 4 700 veta dhe pa strehim u gjetën 70 800. Kurse 30 000 u detyruan të largoheshin nga vendlindjet e tyre dhe të kërkonin strehim në Bullgari.

Kryengritja e Ilindenit ka rëndësi të madhe sepse ia tregoi Evropës se popullsia në Maqedoni dhe Edrene nuk do ta dhurojë më pushtetin osman dhe se do të vazhdojë më tej luftën e saj të së drejtës kombëtare.

Përgatiti në shqip: Anna Kapitanova
По публикацията работи: Veneta Pavllova


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!
Radio Bullgaria HISTORI    Goce Dellçev Kryengritja e Ilindenit

Më shumë nga rubrika

Në Institutin Maqedonas diskutuan “Krishtlindjet e përgjakshme” në rajonin e Maqedonisë së Vardarit në vitin 1945

Në kryeqytet u shfaq filmi dokumentar i gazetares Milena Milotinova "Vetëm sepse ata ishin bullgarë". Ai kujtoi ngjarjet e të ashtuquajturve “Krishtlindjet e përgjakshme” në Maqedoni në vitin 1945. Në shfaqjen në Institutin Maqedonas asistuan..

botuar më 25-01-10 10.36.PD

Një faqe e autoritetshme e udhëtimit e shpalli Perperikon Maçu Piçu-n Evropian

Qyteti i shenjtë shkëmbor i Perperikonit mori një tjetër njohje të madhe. Pasi një muaj më parë hyri në top dhjetëshen e vendeve arkeologjike më interesante në Evropë sipas gazetës së njohur britanike “The Guardian”, tani është shfaqur në faqen e..

botuar më 24-12-27 9.48.PD
Varri i mbretit trak Sevt III në Goljamata Kosmatka

20 vjet më parë, arkeologu Georgi Kitov zbuloi varrin e mbretit Sevt III

Në vitin 2007, më 11 qershor, presidenti amerikan Xhorxh Bush – i riu vizitoi Sofjen. Sipas protokollit të kohës, konferenca për shtyp që ai dha për mediat u mbajt mes eksponateve të Muzeut Arkeologjik Kombëtar. Dreka zyrtare për të ftuarin u dha më vonë..

botuar më 24-12-23 7.30.PD

MOTI
Zgjidhni qytetin: Sofja
Vranësira
min: 0 | maks: 13
Pjesërisht me re
min: -1 | maks: 7
Pjesërisht me re
min: -2 | maks: 7
Vranësira të dendura
min: -6 | maks: 11
Vranësira të dendura
min: -3 | maks: 11
Vranësira të dendura
min: -4 | maks: 7
Vranësira të dendura
min: -3 | maks: 11
Pjesërisht me re
min: -12 | maks: 9
Vranësira
min: -3 | maks: 11
Vranësira
min: -3 | maks: 13
Vranësira të dendura
min: -3 | maks: 12
Vranësira të dendura
min: -2 | maks: 11
Vranësira
min: 0 | maks: 11
Vranësira
min: -2 | maks: 10
Vranësira të dendura
min: -4 | maks: 11
Vranësira
min: 0 | maks: 12
Pjesërisht me re
min: -3 | maks: 9
Pjesërisht me re
min: -8 | maks: 7
Pjesërisht me re
min: -10 | maks: 3
Vranësira
min: 0 | maks: 10
Vranësira të dendura
min: -3 | maks: 7
Vranësira
min: -2 | maks: 11
Vranësira
min: -3 | maks: 10
Pjesërisht me re
min: -7 | maks: 9
Vranësira
min: -1 | maks: 13
Pjesërisht me re
min: -9 | maks: 10
Vranësira
min: -1 | maks: 10
BULLGARIA NË FOTOGRAFI
Cili artist bullgar me famë botërore ka pikturuar kartat QSL për Radio Bullgarinë?
Jasen Gjuzelev
Teodor Ushev
Hristo Javashev - Kristo
Ilija Pejkov
Lika Janko

MË TË VIZITUARAT

Mitropoliti Antonij mbi Ortodoksinë si një urë shpirtërore midis kulturave

Gati 40 vjet më parë, Komunitetet e Kishës Ortodokse Bullgare në Evropën Perëndimore dhe Qendrore u ndanë në disa qytete - Budapest, Mynih, Vjenë,..

botuar më 25-02-25 7.30.PD

albanian@bnr.bg

+359 2 9336 650

Общи условия за използване на сайта | Политика за поверителност | Политика за "бисквитки"