Akademia Bullgare e Shkencave – institucioni më i vjetër dhe i autoritetshëm shkencor tek ne, feston 150-vjetorin nga themelimi i vet. E lindur si një shoqëri letrare në Braila 9 vjet para Çlirimit tonë, ajo i ka vënë vetes qëllimin që të bëhet qendra shkencore për përhapjen e dijeve dhe njohurive mes bullgarëve, për studimin e historisë dhe kulturës vendase si dhe për përsosjen më tej të gjuhës bullgare. Veprimtarinë atdhedashëse e përkrahin personat e Rilindjes Bullgare Marin Drinov (profesor në universitetin e Kharkovit), Vasill Drumev (kryeministër i ardhshëm i Principatës së Bullgarisë dhe mitropolit i Tërnovos) dhe Gavrill Krësteviç (guvernator i ardhshëm i Rumelisë Lindore), bullgarë të pasur dhe të shkolluar, revolucionarë, mes të cilëve dhe heroi kombëtar Vasill Levski.
“Në fillim fare gjërat kanë qenë të orientuara më shumë drejt Rilindjes, historisë, gjuhës, frymës bullgare, derisa pas Çlirimit Akademia ka luajtur një rol të madh në ndërtimin e Bullgarisë së re” – tregon akademiku Julian Revallski-kryetar i Akademisë Bullgare të Shkencave. “Anëtarët e saj – veprimtarë shoqërorë, burrat e shtetit, ministra, kryeministra – janë mes njerëzve, të cilët kanë ndërtuar dhe formuar jo vetëm vendin tonë, por dhe kanë punuar për hapjen e Universitetit të Sofjes. Prandaj duhet të bëjmë çdo gjë të mundur, që të zbatojmë amanetin e tyre. Por, në qoftë se shoqëria nuk e kupton dobinë nga shkenca, nuk do të ketë dhe një arsim të mirë, një shëndetësi të mirë, siguri kombëtare, ekonomi të aftë për konkurrencë, nënvizon akademiku Julian Revallski. Dhe që të mundohet të mbajë të rinjtë në institucionin e tij, ai ngulmon për rritjen e rrogave 20%. Vetëm pas rreth 5 vjetëve Akademia Bullgare e Shkencave do të humbasë rreth 700-800 shkencëtarë për arsye biologjike, shton ai.
Në prag të festës së vet, 12 tetor, Akademia Bullgare e Shkencave hap dyert e instituteve të veta dhe të laboratorëve dhe me një seri ngjarjesh do të popullarizojë veprimtarinë e vet. E para prej tyre është ekspozita në Urën e të Dashuruarve afër Pallatit Kombëtar të Kulturës, që me fotografi të mëdha me zgjidhje inovative për industrinë e akumulimit, imazhe 3D të hologrameve të gjeneruara me kompjuter, derdhje me kundërpresion, prototip të pastruesit fotokatalitik të ajrit, aparaturë origjinale, metoda studimore, projekte të reja. Aktualisht akademia disponon me mbi 120 përpunime, të cilat janë gati për implementim dhe të cilat do t’i paraqesim para biznesit. Ja se cilat prej tyre i dallon kryetari i Akademisë:
Në fushën e nanoteknologjisë po përpunohen materiale të reja polimerike, të cilat aplikohen në mjekësi për ilaçe të rinj. Në sferën e teknologjive informative dhe të komunikacioneve – ekranet Braille , të cilat u ndihmojnë njerëzve të verbër të përdorin kompjuterët përmes prekjes së ekraneve. Por, le të nënvizoj se një pjesë nga institutet e Akademisë Bullgare të Shkencave, të cilat nuk sjellin efekte të drejtpërdrejta ekonomike, punojnë për ruajtjen e identitetit tonë kombëtar dhe kanë një rëndësi të madhe për shtetin bullgar dhe për historinë e saj, gjuhën, letërsinë dhe studimet e artit.
Në ditën Botërore të shikimit ( 8 tetor) specialistë prijës do të flasin në Akademinë Bullgare të Shkencave për parandalimin dhe shërimin e sëmundjeve të ndryshme të cilat kërcënojnë shikimin. Më 10 tetor në Laboratorin Qendror të Energjisë Diellore dhe Burimeve të Reja të Energjisë do të prezantojnë pavijonin e parë demonstrativ me konsum të energjisë elektrike pothuajse zero, kurse më 12 tetor Kopshti Botanik dhe muzetë e Akademisë Bullgare të Shkencave do të jenë falas për vizituesit. Atëherë do të zhvillohet dhe koncerti i madh në Pallatin Kombëtar të Kulturës, me të cilin Akademia do të festojë jubileun e vet 150-vjeçar.
Foto: Diana Cankova
Sukseset e Bullgarisë në olimpiadat ndërkombëtare të shkencës për vitin 2024 u mblodhën në ekspozitën "Mendjet fantastike". E hapur me rastin e Ditës së Iluministëve të Popullit në “Urën e të Dashuruarve” pranë Pallatit Kombëtar të Kulturës, ekspozita..
Televizioni Kombëtar Bullgar (BNT) do të shënojë më 7 nëntor të këtij viti 65 vjetorin e themelimit të tij, njoftuan mediat publike. Këtë ditë, një nga drejtueset e njohura të lajmeve Radina Çervenova do të rikthehet në emisionin qendror “Nëpër botë dhe te..
Në kalendarin e Kishës Ortodokse Bullgare janë edhe tri ditë të veçanta në të cilat besimtarët i luten Zotit dhe japin lëmoshë në kujtim të të dashurve të tyre të vdekur. Këto janë tre Ditët e Gjithë Shpirtrave që shënohen gjithmonë të shtunave para..
Shfaqja e Bernard Shaw "Armët dhe njeriu" (“Arms and the Man”) me regji të John Malkovich , e cila u prezantua në Teatrin Popullor në ditën e 139-vjetorit..
Ekspedita e tridhjetë e tretë polare bullgare po shkon drejt Antarktidës për të vazhduar kërkimet e saj shkencore në bashkëpunim me shkencëtarë nga vende..
Takime me autorë, botues dhe përkthyes të librave ortodoksë të viteve të fundit ofron programi i Javës së Librit Ortodoks. Ajo mbahet në kishën “Shën..