Kudo që të jeni në botë, për sa kohë që keni një smartphone dhe akses në internet, mund të mësoni vetë hapat gjarpërushe të popullit bullgar me ndihmën e realitetit të virtual falas përmes lojës së re bullgare Taratanci. “Ju thjesht zgjidhni një kërcim, drejtojeni telefonin në tokë dhe ndiqni hapat që shfaqen në dysheme në ekranin e telefonit”, thotë Ekaterina Petrova, bashkëthemeluese e Fondacionit "Taratanci", në një intervistë për BNR-Stara Zagora. Dhe me shume:

“Për momentin në aplikacion kemi përfshirë katër valle – Vallja e Drejtë, Graovsko, Vallja e Dorës dhe Elenino. Njerëzit mund të mësojnë të kërcejnë me metodën tonë, kudo që ndodhen. Aplikacioni është aktiv për sistemin operativ Android, por do të mundësojmë shkarkimin e tij edhe nga përdoruesit e sistemeve të tjera. Ajo që e dallon nga mësimet e njohura të kërcimit deri më tani është se këtu gjithçka ndodh përmes realitetit virual në mjedisin ku ndodhesh - në shtëpi, në dhomën e ndenjes ose në park, për shembull. Shikon hapat e valles dhe fillon t'i ndjekësh ato. Ka edhe komanda zanore që të udhëzojnë – në përgjithësi është shumë argëtuese, kreative”.

Gjithçka filloi në vitin 2014, kur një pjesë e vogël e të rinjve bullgarë vendosën të krijonin një metodë për të përshkruar vallet bullgare përmes figurave grafike të gjurmëve të tyre. Ekaterina Petrova kujton:

“Atëhere lindi ideja për të dalë në parkun më të afërt dhe për të vizatuar hapat e valles të quajtur Çiçovo, duke përdorur shkumës në asfalt, si mënyra më e lehtë për këtë. Ftuam kalimtarët për ta provuar dhe ata filluan të kërcenin duke ndjekur hapat, duke ndërthurur këmbët, duke u argëtuar. Kështu vendosëm ta kthejmë “Taratanci” në një organizatë që synon popullarizimin e valleve bullgare në një mënyrë të re”.

• Një bullgar bashkon emigrantët tanë në Belgjikë me ritmin e valleve tona popullore

Verën e kaluar, me mbështetjen e Fondit Kombëtar të Kulturës, ekipi "Taratanci" ndërmori një udhëtim të gjatë nëpër Bullgari, duke vizituar të gjitha zonat etnografike. “Ne punojmë me koreografë vendas dhe valltarë. I lyejnë këmbët me bojë dhe duke kërcyer shkelin mbi sipërfaqe të bardha, duke lënë kështu shenjat e hapavetë valleve mbi të”, thotë Ekaterina Petrova dhe shton:

“Kemi udhëtuar mbi 7000 km. rreth Bullgarisë dhe morëm shenjat e gishtave të 80 valleve të tjera. Në këtë mënyrë, tashmë kemi një bazë të madhe të dhënash me hapa që aktualisht jemi duke i dixhitalizuar dhe do të jenë gati brenda një muaji. Por ne duam të vazhdojmë këtë aktivitet, sepse ka shumë valle bullgare - ndoshta më shumë se 500, numri i tyre i saktë nuk dihet. Dhe shumë prej tyre kërcehen dhe njihen vetëm nga të moshuarit në vendbanime të vogla dhe të vështira për t'u arritur. Kur këta persona të largohen nga jeta, me ta do të zhduken edhe vallet në fjalë, nëse nuk dokumentohen për brezat e ardhshëm”- tha për mbyllje Ekaterina Petrova.

Më shumë materiale mbi magjine e valleve bullgare mund të gjeni këtu:

• "Vallja e Iskërit" – vallja e parë e Diko Ilievit

• “Vallja e Danubit” – fija e padukshme, e cila i lidh bullgarët nëpër botë

• Vallja e kolendarëve të Jambollit mbush me humor të mirë të rinjtë e të moshuarit

Autore: Veneta Nikollova /nga intervista me Poli Gënçeva nga BNR – Stara Zagora

Përgatiti në shqip: Kostandina Bello